/MAKALE Risk Kavramı ve Yöntemi Muhtemelen en zor görev bina yüksekliği, tahliye stratejisi ve yangın çıkması olasılığı gibi durumlardaki değişimlere bağlı olarak her bir kümülatif yangın direnci eğrisinin aşağı ve yukarı olmak üzere nasıl hareket ettirileceğini belirlemek oldu. Birçok tartışmadan sonra yangın direnci değerlendirme sistemine dair mantık yürütmeyi olası kılan bu zor görevi gerçekleştirmek için riske dayalı yeni bir yöntem geliştirildi. Bu yöntem bugünkü sistemler karşılaştırıldığında çok önemli bir gelişmedir. Risk Risk genellikle iki değişkenli bir fonksiyonla tanımlanır: bir olayın sıklığı ve bu olayın sonucu. Bununla birlikte bu çalışmada riskin üç değişkenle tanımlanmasına karar verildi. Bunlar risk= (yangın direnci) x (normalden fazla yangın direnci süresi olasılığı) x (farazi hata sonuçları) olarak belirlendi. Yangın Frekansı Yangın frekansını hesaplamak için binalarda yangının başladığı yer sayısının zemin alanlarına oranlı olarak arttığı, ayrıca bina yüksekliği ile yıllık tahmini yangın oranı arasında lineer bir bağlantı olduğu kabul edilmiştir. Yangın Direnci Süresinin Artma Olasılığı Hata olasılığının kümülatif dağılım eğrisinde seçilen bir değerin kendisini aşması olasılığıyla doğrudan ijişkili olduğu kabul edilmiştir. Bu nedenle: Yapısal hata olasılığı = 1 - (Fraktil/100) Kümülatif eğride gösterilen hesaplanmış tüm yangın direnci süreleri 1 kabul edilmiştir. Sonuç Yangın çıktığında ve binadan güvenli şekilde çıkmak isteyen insanların akıbetleri söz konusu olduğunda yapısal hasarın ne ölçüde olacağını güvenilir bir şekilde hesaplamak zordur. Çalışma grubu, kümülatif dağılımdaki belirli zaman-eşdeğer süresi aşıldığında binada toplam bir yapısal hata ortaya çıkacağını varsaymıştır. Bu muhafazakar bir yaklaşımdır ve yangın sırasında binanın vereceği yapısal tepkiyi aşırı derecede basitleştirir. Yangın direnci koşullarının aşılması, aslında sadece yangının binayı daha şiddetli ısıtacağı anlamına gelir. Bu binanın yangın yükünü taşımada başarısız olacağı anlamına gelmez. Binanın vereceği tepki yangın çıktığındaki yük koşullarına, karma hareketin etkilerine, binadaki kişilerin eşyalarına ve onları nasıl kontrol ettiği gibi faktörlere bağlı olacaktır. Bununla birlikte şimdilik artık yangın direnci süresi aşıldığında yapının yıkılacağına dair bir yaklaşım, bina yüksekliğinde değişiklik olduğunda yapılacak hesaplamalara durumla ilgili koşullar birleştirildiğinde yapı hatasının sonuçlarını ortaya çıkaracaktırır. Kabul Edilebilir Kriterin Temeli Riske dayalı her yöntemde hesaplanan riskin kabul edilebilirliğinin karşılaştırmalı değerlendirme araçlarına sahip olması gerekir. Onaylı Belge B'de yer alan Tablo A2'deki geçerli yangın direnci sürelerinin gözden geçirildiği bir çalışmada , 18 m'lik YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 85 54 Tablo 2. Önerilen bina yüksekliğine karşı sonuç oranları. Yükseklik Fraktil Sonuç m oranları 0-5 20 1 5-11 46.4 2 11-18 80 3 18-30 92.8 4 30-60 98.2 5 >60 99.6 6 ..... 100 7 1400 --..--r--r--r--r--r--r--r----ı 200 t---+--+--+--+--+--+--+--ı----ı o------------------ 0,02 0.04 0.06 0.08 0.10 0.12 0.14 0.16 0.18 0.20 Açıklık faktörü Şekil 7. Korumasız çelik için rastgele yangın yangın yükü ve havalandırma değerleri kullanan maksimum çelik sıcaklıkları. 100.....----------~---------, Zaman eşde~er deOerlerini toplam daOılımı o +--.......---,,----,---,,-~-""T"--,--"T"""--r---i O 1 O 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Şekil 8. Zaman eşdeğer değerlerini genel toplam dağılımı.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=