'MAKALE yükseklik kriterine ulaşıldığında 60 dakikalık yangın direnci şeklinde önerilen sürenin pek çok binaya uygulanabileceğine karar verildi. Çalışma grubu bu bağlamda her kümülatif dağıtımdan elde edilen % 80'Iik fraktil zaman eşdeğer değerinin dikkate alması gereken temel değerin 18 m kriter ekseni olmasına karar verdi. Daha sonra kümülatif eğri aşağı ve yukarı çekilerek her bir mekan için tek tek yangın direnci süreleri hesaplandı. Bunun için aşağıdaki hesaplama yöntemi kullanıldı. Risk = frekans x olasılık x sonuç Risk cc yükseklik x (1 - fraktil/100) x yükseklik Risk cc (1 - fraktil/100) x yükseklik2 Risk cc (1 - 80/ 100) x 182 Risk cc 64.8 % 80'Iik fraktil zaman eşdeğer değerini 18 m'deki her bir kümülatif yangın direnci eğrisiyle ilişkilendirmek, akla yatkın bir yaklaşım olarak görüldü çünkü bu değer genellikle belirleyici tasarımda kullanılan kabuledilebilirlik kriteri olarak benimsendi. Yukarıdaki hesaplama yöntemi kullanılarak yeni fraktil değerler ve ardından bunlara ilişkin yangın direnci süreleri hesaplanabilir. Bina yüksekliğine ilişkin bu fraktil değerler Tablo 2'de gösterilmiştir. Tahliye Özellikleri Şekil 2'de yer alanlara alternatif fraktil değerlerin kendilerine özgü tahliye stratejileri olan binalarda kullan ı lmas ı gerektiği düşünüldü. Binadan tahliye zamanlarını etkileyen başlıca üç faktör vardır; t Bina hakkında bilgi sahibi olmak, t Farkındalık (uyanık ya da uyurken), t Tahliye stratejisi (eş zamanlı ya da aşamalı). Uzun süren tartışmalardan sonra, sadece uyuma riskinin olduğu söz konusu binalarda Tablo 2'de yer alan fraktil değerlere ilişkin binalardakinden daha yüksek yangın direnci sürelsne sahip olmaları gerektiği düşünüldü. Bunun için de sonuçlar +1 oranında yükseltildi. Hastane gibi binalarda sonuçların +2 oranında uygulanması gerektiği belirtildi. Sonuçlar ve Öneriler Hem sprinklerli hem de sprinklersiz binalardaki hedeflenen her bir grup için elde edilen kümülatif dağıtım eğrileri kullaYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 85 56 nılarak yangın direnci süreleri belirlendi. Bunlar yukarıda tarif edildiği şekilde ayarlandılar. Yangın direnciyle ilgili tabloların tamamı Kaynaklar 1'de görülebilir. Onaylı Belge B'de (6) yer alan değerlerle karşılaştırıldığında görülen değişikliklerin bir özetini aşağıda görebilirsiniz: 15 Dakikalık Yangın Direnci Süreleri / Kesintileri: En üst kata kadar yüksekliği 5 m'den az ve maksimum zemin alanı 1,000 m2 olan ya da sprinkler bulunan ofis veya imalat (düşük) hedef guruplar için 15 dakikalık bir yangın direnci süresi önerilmektedir. Bu öneri aşağıdaki koşullara dayanarak yapılmıştır; t Bina koşullarının birincil amacı can güvenliğidir. t Bu binalarda bölmelendirme gerekmez. t Bu hedef grubun bulunduğu binalarda yaşayan insanlar uyanık olacak ve çevrelerini tan ıyacaklar. Bu nedenle tahliye zamanları yapısal hatanın ilerlemesinde çok kısa sürecek. Bununla birlikte, tahliyenin kolayca ve hızlı olarak gerçekleşebilmesi için tahliyeyi gerçekleştirmekte kullanılan L2 seviyesindeki duman tespit sisteminin (BS 5839: Bölüm 1'de anlatı lm ıştı) bir yangın alarm sistemi kullanması önerilmektedir. İkamete Mahsus Binalar Bir bölme zemini alanı toplam zemin alanının % 10'undan fazlası olmayan ikamete mahsus binalar açısından yangın direnç sürelerinde 15 dakikalık bir kesinti yapılması önerilmektedir. Sonuç oranları belirlenirken, hata dendiğinde tüm yapının tamamen yıkılması kabul edildiği görüşüne dayanıldığı için ve ikamete mahsus binaların yüksek dereceli bir bölmelendirmeye sahip olmalarından dolayı ikamete mahsus binalarda yangının büyümesi binanın büyük bir kısmında hasara neden olması olasılık dahilinde değild i r. Bununla birlikte, ikamete mahsus katlar ve küçük daireler için belirlenen geçerli yangın direnci seviyelerinin yeterince ağır olamadığına karar verildi ve çalışma grubu tarafından yapılan öneri bu tip konutlardaki koşulları arttırmaya yönelikti. Sonuçlar Çalışma grubu bilimsel bir temeli olan ve uzman olmayan yangın mühendislerinin alanına da giren yangın direnci sürelerine dair yeni bir yaklaşım geliştirdi. Çalışma grubunun benimsediği bu ama ulaşmak için iki aşamalı bir süreç seçildi ve grafiksel zaman eşdeğer yaklaşımı kullanıldı. Çalışmanın sonucunda sprinklerli ve sprinklersiz binalar için iki yeni yangın direnci süresi gelişti rildi . Bu yeni yangın direnci sürelerinin yeni basılacak olan BS 9999'da yer alması bekleniyor. Yöntembilim hem benzersiz, hem de saydamdır ve ileriki tarihlerde ayarlamalar yapmaya da uygundur. BSI için hazırranan raporun kopyası Corus Yangın Mühendisliği firmasından Dr. Brian Kirby'den temin edilebilir. Analitik süreç içinse bir olasılık modeli ve grafiksel zaman eşdeğer tekniği kullanıldı. Yöntemin bazı kısıtlamaları olmasına rağmen, yeni yangın direnci sürelerinde ses mühendisliği temeline sahiptir. Yöntemin saydam doğası ise şu anlama geliyor; olasılık modelinde kullanı lan her girdi verisi gelecek yıllarda önemli ölçüde değiştirildiği taktirde her yangın direnci süresi hızla düzenlenebilir. Bu durum, geçerli durumla karşılaştırıldığında ileri atılmış önemli bir adım olarak görülmelidir. Kaynaklar /. Report to FSH/141-/2, DD9999, Task Groııp Activily: Comınentaıy ıo a New Approaclı ıo Specifyiııg Fire Resistance Bııtterwortlı, Mr. Jon Pagan, Dr Crain Englislı. 2. Fire Gradiııg ofBııilding-Partl. General Principles aııd Strııctııral Fire Precaııtioııs, PostWar Bııildiııg Stııdies No. 20. Miııistıy of Work, londoıı. HMSO 1946. 3. Iııgberg. SH Tests oftlıe severity ofbııildingfıres. Qııately, Natioııal Fire Protecıioıı Assoralioıı. Vol: 43, 1928. 4. Eıırocode I: Aclions on strııctııres. Parı 1.2: Acıioııs on strucıııres exposed ıo fire, Britislı Standards lııstilııtioıı, 2003. 5. Sch/eic/ı, JB & Cajol, LG, Coınpetitive steel, bııildiııgs ıhroııglı Natura/ Fire Safety Concept, CEC Agreeınenı. Final reporıi Marclı /999. 6. T/ıe Bııi/diııg Reqıılations: Approved Docıııııent B: Fire Safety, Departıneııt of the Eııviroıııeııt aııd t/ıe Welsh Offıce. HMSO 2000. 7. BS 5839. Fire Detecıioıı aııd Alarm sysıeınfor bııildiııgs. Par/ I: J 988 Code of Pratictice for systeın desiııg, iıısıallatioıı aııd serviciııg. •
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=