Yangın ve Güvenlik Dergisi 88. Sayı (Temmuz-Ağustos 2005)

IYANGIN GÜVENLiĞi Maya Cenıer yangın spriııkler tesisatı (CP VC ııygulaınası). rozyona karşı dirençlidir, fakat çeliğin sahip olduğu mekanik dayanıma sahip değildir. Bu yüzden, özellikle çalışma sahasında, stok ve taşıma yapılırken dikkat edilmelidir. CPVC boru ve ek parçalarının üzerine malzeme düşürülmemesine ve hasar gören, çatlayan, kırılan kısımların kesil.ip, ıskartaya çıkarılmasına özellikle dikkat edilmelidir. Ayrıca açık alanda stok yapılırken, UV ışınlar ve kirden etkilenmemesi için saydam olmayan bir materyal ile boruların üzeri kapatılmalıdır. Zaten bu CPVC boru ve ek parçaları, fabrikadan, dış etkenlerden zarar görmeyecek şekilde ambalajlanarak çıkarılmaktadır. Maya Center Yangın Sprinkler Tesisatı (CPVC Uygulaması) Sistemi donmaya karşı korumak ıçın, antifriz çözümler ve boru izolasyonunu içeren farklı yöntemler vardır. Antifriz olarak CPVC ile gliserin kullanılması uygundur. Glikol bazlı çözümler CPVC sisteminde kullanılmamalıdır. Glikol bazlı çözümler malzeme ile kimyasal olarak uyum sağlamaz ve istenmeyen sonuçlar doğurabilir. CPVC yangın sprinkler borulama sistemleri boyanabilir, fakat sadece su bazlı lateks boyalar kullanılmalıdır. Yağ bazlı veya içeriğinde çözücü olan boyalar kesinlikle kullanılmamalıdır. Bu sistemin en büyük avantajı hızlı, kolay ve temiz montaj imkanı sunmasıdır. Ayrıca boruların hafif olmasından . dolayı çalışma alanına rahatça taşınabilmektedir. Bu avantajları ile kullanılan binalarda CPVC borulama sistemi uygulaması yapılması diğer borulara göre oldukça kolaydır. Ülkemizde yürürlüğe giren binaların yangından korunması yönetmeliğinde sprinkler sistemleri korunması gereken binalar aşağıdaki madde 96'da belirtilmiştir. Madde 96 - Aşağıda belirtilen yerler tam veya kısmi otomatik sprinkler sistemi ile korunmak zorundadır. 1 Tablo 5. Çelik Boru ile CPVC Borunun Karşılaştırılması. Özellik Çelik Sch. 40 1 Renk 1"borunun ağırlığı (kglm) ( EE. rNi m. )e vneoykat aş seık i l değiştirme derecesi (Ş.O.O.) Hasar dayanıklılığı 1 Korozyon dayanımı / dizayn C faktör NFPA standartları Makseimsnuemklikortam sıcaklığı I 1" boru için askılama aralığı (m) Montaj şekli uygulanabilir antifriz I YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 88 84 S2iy,5ah 1 42(7E-1. N5.38) °C düşük düşük 1120 sınırlama yok sınırlama yok esnek değil / 3,7 Dişli, yivli, flanşlı, kaynaklı 1 s ı nırlama yok / . 1 1 CAPVçıCk TSuOrRun1c3u.5 0,4 ( Ş 10 .O 3 .O. ) °c UV etkilere karşı yüksek yüksek / 150 NFPA 13 light h aazlaerdd ,a1n3d0r, e1 s3tRr i ,cctoendc e exposure NFPA 90A 66 °C esnek 11,8 Primer I solvent cement gliserin a) Büro ve konut haricindeki bütün yüksek binalar, b) Yapı yüksekliği 30.50 metreden fazla olan büro binaları, c) Yapı yüksekliği 51.50 metreyi geçen apartmanlar, d) Araç kapasitesi 20'den fazla olan veya birden fazla bodrum katı bulunan kapalı otoparklarda e) Yatak sayısı 200'ü geçen otel, pansiyon ve misafirhanelerde, f) Toplam kullanım alanı 2000 m2'nin üzerinde olan katlı mağazalar, alışveriş, ticaret, eğlence ve toplanma yerleri otomatik sprinkler sistemi ile korunacaktır. Binaların yangından korunması yönetmeliği madde 96'da belirtildiği gibi kullanılan binaların otomatik sprinkler sistemi ile korunma zorunluluğu getirilmiştir. Bu durumda CPVC yangın sprinkler borularının kullanımı ön plana çıkmaktadır. CPVC borulama sistemlerinde en çok karşılaşan sorulardan biri de doğal olarak maliyettir. CPVC ile galvaniz boruları bire bir kıyasladığımızda CPVC boruların maliyetinin daha fazla olduğu açıkça görülecektir. Fakat iş bitimi esas alınarak işçilik ve taşıma masraflarını değerlendirmeye kattıktan sonra proje üzerinde yapılan çalışmalarda toplam maliyetlerin bir birine çok yakın olduğu ve CPVC borulama sistemlerinin diğer avantajlarıyla birlikte tercih sebebi olduğu görülmektedir. Kısaltmalar___________ CPVC : Chlorinated Polyvinyl Chloride (Klorlandırılııış Polivinil Klorür) SOR : Standard Dimension Ratio (Standart Ölçü Oranı) SOR : Min. Ortalama Dış Çap/Min. Et Kalınlığı SSCCHH :: Sncuhme da ur al es ı (=T a1r0i f0e0) P/s s gP : e : r İ İ i ş ş l l m e le t e t m m s e i, e lb k i / o ç i ş n uç b l ' a l as ( r ı 7 ı n n x c d ı a , 1 k O p i · ' s çi d ea ( k 7 N x m /c 1 e m O · e ' ' m ) ) niyet A S T M : Aa l sm (eAr imc aenr i kSaonc iMe t ya l zfeomr eT eTsetsi tni gDMe ranteeğr ii ) NFPA : National Fire Protection Association (Uluslararası Yangın Koruma Birliği) Kaynaklar____________ /. Miiniı; A. ; CERİT, Endüstriyel Boru/ama El Kitabı, Ankara, 2000. 2. Harvel Plasıics ine., CPVC Fire Sprinkler Piping Prodııcts lnsıallaıioıı lnstrııctioııs, U. S. A, 2005. 3. TTMOB Makine Mühendisleri Odası, Yangın Söndürme Sisıeınleri, Yayın No MMO/2003/ J00/2. ■

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=