IYANGIN GÜVENLiĞi seviyesi, O °C'nin altında kış gününe kıyasla sıcak bir yaz günü çok daha fazladır. Deniz seviyesinden yükseldikçe, hava basıncı azalır ve solventler daha düşük sıcaklıklarda kaynar (gaz fazına geçer). Bu şartlarda, parlama noktası ve patlayıcı buhar + hava karışımları (alt patlama limiti) daha düşük değerlerde oluşur ve bazı "yanıcı" sıvıların özelliği "parlayıcı" olarak değişebilir. Hekzan parlama noktası düşük bir solveni olup, deniz seviyesinde -33°C ile -3°C arasında kolayca alevlenebilir. Oda sıcaklığında ise, solvent yüzeyindeki buharlaşma fazla olduğundan hava + buhar karışımı üst sınırdan fazla, diğer bir deyişle zengin karışım meydana getirir ve sıvının hemen yüzeyinde kolayca alevlenmez. Ancak, açıktaki hekzan kabından biraz uzaklaşınca tehlike başlar. Kerosen gibi parlama noktası 38°C'nin üzerinde olan yanıcı bir sıvı sıcak havalarda kolaylıkla buharlaşarak parlayıcı karışım meydana getirebilir. Genel olarak; yanıcı / parlayıcı sıvının kullanıldığı ortam ısısı, buharlaşarak havayla tehlikeli karışım yapmaya uygun ise yangın riski yüksek demektir. Bu dikkate alınarak önlemler alınmalıdır. Teh Toprliakkellai mSaıvkı NKeadpelanrınÖınemlidir? Sıvıları metal bir kaptan diğerine aktarırken statik elektrik ve iki kap arasında ark atlaması meydana gelebilir. Bunu önlemek için, aktarma yapılmadan önce iki kap birbirine iletken tel veya çubuk ile irtibatlanır. Bu şekilde boşaltma ve dolum yapılan iki metal kap arasında elektriksel potansiyel farkı oluşması, dolayısıyla ark atlaması önlenir. Birbirleriyle iletken tel veya metal şeritle bağlanan kaplarda, varillerde oluşan statik elektriğin uygun şekilde toprağa boşaltılması gerekir. Topraklama için kullanılan iletken tel, toprağa önceden gömülmüş metal (bakır) plaka, çubuk veya binanın temeli vasıtasıyla statik yükün boşalmasını sağlar. Topraklama ve irtibatlandırma yapılırken çıplak metal - metal teması olmasına; temas noktasında kir, yağ, boya, pas olmamasına dikkat edilmesi gerekir. Topraklama tesisatı periyodik ölçümlerle kontrol edilmelidir. IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 92 106 İrtibatlama IJ 1 Topraklama-=- Şekil 1. İrtibat/ama ve Topmk/aıııa Her Çeşit Kap Topraklanmalı Mıdır? Elektrik iletme özelliği olan metal veya özel plastikten mamul kapların topraklanması gerekir. Polyetilen plastik veya cam gibi iletken olmayan kaplarda yapılan topraklamanın bir yararı olmaz. kPaabslloasnumuayzg çu enl iuk ztuonpl ruakktlaa mo lam a l ı � p Sba a e ğ s rt l l a a le n n ş t m ı t i a r n il z m o k ç i t ş e a ll i a k rı girişi Şekil 2. Topmklaıııa pensi, kablo ve kablo 1cıbucıı ııygıııı ıııalzeıııedeıı ol111cılıdıı: i D le o t l k d en Olmayan Kapları ururken Özel Önlem Alınmalı Mıdır? İletken bir sıvıyı plastik veya cam kaba boşaltırken, akış turbulansı nedeniyle sıvı içinde statik elektrik birikmesi olabilir. Parlayıcı sınırlar içinde olan hava + buhar karışımı, sıvının kendisinden oluşan bir kıvılcım ile tutuşabilir. 220 it. hacme kadar olan orta ölçekli plastik kaplarda varsa herhangi bir metal parçasının topraklanması veya topraklanmış uzun bir metal boruyu kaba daldırarak boşaltma yapılması tavsiye edilebilir. Bu şekilde oluşan statik elektrik metal boru ile atılacaktır. İletken olmayan kapların doldurulmasında topraklanmış boru kullanılması veya sıvıya daldırılmış iletken telle topraklama yapılması, NFPA tarafından da tavsiye edilmektedir. Doldurma hattında (borusunda) filtre varsa akış hızı yavaş olmalı, metal huni vs. malzeme topraklı olmalıdır. İletkenliği düşük olan sıvıların (50 pico-Siemens, pS'den az) doldurulmasında, topraklamak için daldırılan çubuk, işin tamamlanmasından 30 saniye sonra alınabilir. Tablo: Sıvıların İletkenlik Oranları Sıvı ile/otSke/mnlilk Alkol 106 to 104 Aseton 107 Benzin (kurşunlu) 100 Benzin (kurşunsuz) <50 Motorin 0.1 Toluen < 1 Ksilen 0.1 Bazı sıvıların iletkenlikleri yukarıda verilmektedir. İletkenliği 50 pS/m'den büyük olanlarda önlem alınmadığı takdirde statik elektrik birikmesi daha fazla olacaktır. Örneğin, topraklanmamış bir taşınabilır yakıt bidonunun araç üstünde dolumu sırasında oluşan kıvılcım benzin yangınına neden olabilir. Taşınabilir yakıt bidonları araçtan emniyetli bir mesafede, toprağa konulmuş olarak doldurulmalı, yakıt musluğu bidona temas etmelidir. Dolum sırasında araç dışında bulunulmalıdır. Ne Zaman Topraklanmalı? Parlayıcı veya ısınmış yanıcı sıvıların depolandığı varillerden daha küçük iletken kaplara aktarma ve boşaltma yapıldığında muhakkak topraklama yapılmalıdır. Aktarma yapılan kaplar; bu amaçla yapılmış, buhar sızdırmaz özel metal güvenlik kapları (safety can) olmal ıdır. ■ ....
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=