144 I YANGIN GÜVENLiĞi 3 Mayıs 2000 tarihinde yayımlanan 2000/ 367/EC (3) sayılı Komisyon Kararında ortaya konulmuştur (Tablo 1-6). Bu sınıflandırma; Avrupa Standardizas yon Komitesi (CEN) tarafından EN 1 3501-2 (4), prEN 13501-3 (5), prEN 13501-4 (6) no'lu standartlara dönüş türülmüştür. Ülkemizde; Gümrük Birliği antlaşması ile adaptasyonu gereken Avrupa Birliği Teknik Mevzuatının uyumlaştırılması aşamalarından biri olarak, Yapı Malze meleri Yönetmeliği (7); 8 Eylül 2002 ta rihinde yayımlanmıştır. Bu Yönetmelik bağlamında 29 Temmuz 2004 tarihinde Bayındırlık ve iskan Bakanlığı tarafından yayımlanan tebliğ (8) ve TSE tarafından yayımlanan TS EN 13501-2 (9) standardı ile yapı elemanlarının yangına dayanım performans sınıflarına ilişkin AB kriterleri, ülkemize girmiş bulunmaktadır (1 O). Yapı Malzemeleri Direktifi (CPD) kapsamında her temel gereği açmak üzere bil gilendirme amacını taşıyan birer "Açık layıcı Doküman" yayımlanmıştır. Yangınla ilgili temel gerek; "lnterpretative Document Number 2: Safety in Case of Fire" adı altında Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde (2), benzer şekilde ülkemizde de, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kap samında Açıklayıcı dökümanlar; 29 Kasım 2004 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır (11 ). Yukarıda sözü edilen "Açıklayıcı Dokü man"da (2,11 ), "Bir yapı elemanının yan gın dayanımı; yük taşıma, bütünlük ve termal yalıtım kapasitesini, Standart Yan gın Dayanım Testinde belirli bir süre ko ruyarak, yangına karşı direnç göstermesi" şeklinde tanımlanmaktadır. Bir yapı elemanının yangına dayanım performansının karakterize edilebilmesi için kullanılan temel kriterler, yanda sıra lanmıştır [(2,3)(Şekil 1 )): R - Yük Taşıma Kapasitesi (Load-bearing Capacity): Yıkılmaya veya aşırı eğil meye dayanım. Başka bir ifade ile, yapı elemanının yangına maruz kalma duTablo 5. Havalandırma Sistemlerinde Kullanılan Ürünler [Duman ve Isı Egzoz (Boşaltım) Havalandırması Hariç] Uygulama alanları Havalandırma kanalları Standartlar EN 13501-2; EN 1366-1 Sınıflandırma: El 151 201 301 451 601 901 1201 1801 240 E 1 1 30 1 1 601 1 1 1 Elemanın test edilip edilmediğini ve sınıflandırma performans kriterlerinin iç taraftan gelen yangın halinde mi, yoksa dış taraftan gelen yangın halinde mi ya da her iki durumda mı karşılanıp karşılamadığını Notlar göstermek için, sınıflandırma '(i➔d)' 4 '(d➔i)' veya '(iHd)' ile tamamlanır. Ayrıca, "y 3" ve/veya "d;" sembolleri yatay veya dikey kullanım için uygunluğu gösterir. "S" sembolünün ilavesi; daha az bir duman sızıntısının olduiiunu aösterir. Uygulama alanları Yangın damperleri Standart(lar) EN 13501-2; EN 1366-2 Sınıflandırma: El 151 201 301 451 601 901 1201 1801 240 E 1 1 301 1 601 901 1201 1 Elemanın test edilip edilmediğini ve sadece içerden veya dışardan mı ya da iki taraftan mı gerekleri karşılayıp karşılamadığını göstermek için, Notlar sınıflandırma '(i➔d)', '(d➔i)' veya '(iHd)' ile tamamlanır. Ayrıca, "ya" ve/veya "d;" sembolleri yatay veya dikey kullanım için uygunluğu ! gösterir. "S" sembolünün ilavesi; daha az bir duman sızıntısı olduğunu gösterir. 'i: iç, d: dış ifadesini simgelemektedir. Tablo 6. Servisler İçinde Kullanılacak Ürünler Uygulama alanları Elektrik, fiber optik kabloları ve aksesuarları; borular ve kablolar için yangın koruyucu sistemler Standart(lar) prEN 13501-3 Sınıflandırma: p 151 1 30] 60] 90T 120T 1 1 Uygulama alanları Küçük çaplı güç veya sınyal kabloları ya da sistemlerı T<20 mm çap ve iletken kesit alanı < 2.5 mm 2 olanları Standart(lar) prEN 13501-3; EN 50200 Sınıflandırma: PH 151 1 301 1 601 901 1201 1 Duvar, kapı ve döşeme yüzeylerinde ortalama sıcaklık artışının 140 °C'den fazla olması Yıkılma veya aşırı eğilme Yük taşıma kapasitesi (R) Sıcak gaz ve alev geçirme Yalıtım eksikliği Bütünlük Yalıtım (E) (1) Şekil J. Yapı Elemaıılarıııııı Yangıııa Dayanıın Peıformanslan (12) rumunda belli bir süre strüktürel karar lılığını (stabilite) koruma kapasitesidir. E-Bütün/ük (lntegrity): Elemanın sıcak gaz ve alev geçirmezlik dayanımı. 1- Yalıtım (/nsulation): Aleve maruz kalan yüzeydeki yoğun sıcaklık artışına karşı dayanım. Başka bir ifade ile, yapı elema nının yangına maruz kalan taraftan diğer 1 Swııdart Yııııgııı Dayaıııııı Testi: Sıaııdart zaıııaıı / sıcaklık eğrileri ile yöııetileıı testlerdiı: Ayrııııılı bilgi içiıı bkz. EN 1363-1(21,22) 1 lsı transferinin smır!t kalması hem aleve maruz kalan yüzey, lıem de o yiizeyiıı yakm çevresindeki herhangi bir maddeııiıı tutuşmaması açısıııdaıı önenılidh· (4). YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 95
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=