Yangın ve Güvenlik Dergisi 96. Sayı (Temmuz-Ağustos 2006)

1 YANGIN DEDEKTÖRLERi cağı doğrudur fakat bu sadece kısa mesafeler için geçerlidir. Uzak mesafelerdeki difüzyon, algılamanın mümkün olmadığı yüksek seviye seyrelmelere neden olabilir. Özet ve Sonuçlar Bu makalede sunulan yangın test verileri, çok sınırlı olmasına karşın CO yangın detektörlerinin performansının gösterilmesine hizmet ediyor. Bu da aşağıdaki gibi özetlenebilir: t İçten tutuşan yangın performansı iyon ve optik detektörlere benzemektedir. t Yangındaki karbonmonoksit seviyeleri düşüktür - istenilen algılama noktasında 60 ppm ya da daha az. t Alevli yangınlara tepkisi çok etkisizdir. t Yüksek ısınmaya karşı gösterdiği tepki düşüktür. t CO dumandan daha kolay difüze olur, bu da katmanlaşmanın olduğu ya da tavanın tıkandığı durumlarda faydalıdır. t Difüzyon seyrelme demektir - düşük seviyedeki CO daha da azaltılı r. Yangın test sonuçları gösteriyor ki, CO yangın detektörleri iyonizasyon ya da optik duman detektörleri kadar iyi sonuç vermemektedir. Belki de karbon monoksit tespiti fikrinin daha iyi bir korunma yöntemi olduğunu söyleyerek yanılmaktayız ancak bu, insan hayatı için çok da büyük bir tehdit oluşturmuyor. Görünürlüğün azalması binada yaşayanları , CO yangın detektörü için gereken alarm seviyesine gelmeden kolaylıkla tuzağa düşürebilir. CO yangın detektörlerinin bazı yangın olaylarında en erken tespiti yaptığı bilinen bir gerçek. Böylelikle bu detektörler, hayat güvenlik sistemlerinde duman dedektörlerine bir ilave olarak işe yarayabilirler. Ayrıca, birçok örnekte, duman dedektörlerine yanlış alarm verdirten çevredeki ısı detektörlerinden çok daha iyi oldukları görülmüştür. Onların yangınlardaki sorgulanan performanslarına rağmen, CO yangın dedektörleri İngiltere ve diğer bazı ülkelerde ticari açıdan oldukça başarılı oldular. Bu başarı muhtemelen bazı durumlarda yan1 ış alarmları önleyebilme yeteneklerinden kaynaklanıyor. 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 96 140 120 100 ·~ '"' "' o 80 "' o -;;; C < i 60 "' "O " o 40 20 o 10 20 30 40 50 Opt -ioıı - CO - Alarm 60 zaman -dakika Şekil 7. Dedektör tepkileri - Koridorun kapalı ucu. 120 100 ~i "' 80 o 00 o -;;; C < ,O 60 Z! a., "O a., o 40 20 o 10 20 30 zaman -dakika 40 50 60 Opt - ion - co - Alar Şekil 8. Dedektör tepkileri - Koridorun açık ucu. CO yangın detektörlerinin hızlı yayılan yang ınlarda iyi sonuçlar vermediği tespit edildi. Bu sınırlamanın üstesinden gelebilmek için, sensöre onu multisensör dedektör yapabilmek amacıyla ısı sensörü eklenebilir. Bu tür multisensör tip dedektörler ticari alanda yer alıyor ve gerçekten CO yangın detektörünün kullanım alanını genişletiyor. Alevli yangınların sorumluluğu oldukça arttığından yüksek ısıtmanın hakim olduğu yangınlarda hala performans eksi kliğ i görülüyor. Daha başarılı bir çözüm için bir multisensör CO ile duman sensörü birleştirilebilir. Dr. Walter Jones tarafından ve NIST'te gerçekleştirilen çalışmalar, CO ve iyonizasyon sensörü kombinasyonu sayesinde oldukça iyi yangın hassasiyeti sağlanırken, aynı zamanda yanlış yangın alarmlarının da yüzdesinin azaltılabileceğini gösteriyor. Üzülerek, ama bir üretici gözüyle bakarak söylemeliyim ki; iyonizasyon haznelerinin yangın tespitinde kullanılması her geçen gün daha da az ilgi görmeye başlıyor. Bu azalma herhangi bir teknik sorundan kaynaklanmıyor. Ancak radyoaktif kaynakların, kullanım ve nakliyatının kısıtlayıcı düzenin çoğalması buna bir engel. Neyse ki, optik duman sensörünün CO sensörü ile birleştirilerek kullanılması öyle görülüyor ki, daha iyi sonuçlar verecek. Bu türde bir multisensör, yangından korunma mühendisleri için güçlü bir araç olacaktır. Bu multisensörler bizimle oluncaya kadar, CO yangın detektörleri için önlem a l ınmalı dır. ■

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=