1 HAVALANDIRMA SiSTEMLERi vasıtasıyla temiz hava içeri alınır ve kullanılmış hava tahliye edilirken diğer yandan içerideki hava jet fanlar vasıtasıyla otopark içerisinde taşınır. Bir yangın durumunda gerekli olan duman tahliye hızına uygun olarak jet fanlar kapanır ve temiz hava ve tahliye fanları en yüksek güçte ça lı ştırı lır. Bu, otoparkta bulunabilecek kişilerin kaçmasına olanak sağlar. Bina boşaltıldıktan veya itfaiye ulaştıktan sonra jet fanlar çalışmaya başlayarak havayı aspiratöre doğru iterler. Bunun iki faydası vardır: • Birincisi, duman nispeten kısıtlı bir alan içerisinde birikir (Bkz. Şekil 4), bu da yangının bulunduğu yerin tespit edilip söndürülmesine olanak tanır. • İkincisi de yangının yakınındaki sıcaklığın düşük olmasını sağlar, böylece itfaiyeciler yangına daha fazla yaklaşabilir. • Başka bir faydası da büyük miktardaki havanın dumanı ve bina yüzeylerini soğutması sayesinde binaya gelebilecek zararın minimize edilmesidir. CO havaland ırması ile ilişkili olarak duman kontrolü, alınan ve tahliye edilen hava miktarının kat be kat yüksek olmasını gerektirdiğ ine dikkat edilmelidir. Sistem bu nedenle gerekmesi durumunda duman kontrolüne göre boyutlandırılmalıdır. Jet fanlarının duman kontrolü amacına yönelik olarak kullan ılması , tüm olası yangın senaryolarının detaylı olarak analiz edilmesini gerektirir. • Kaçış yolları nerelerde? • Otoparkı boşaltmak ne kadar sürer? • Bir yangının olası boyutu nedir? Birden fazla aracın ateş alması durumunda ne olur? • Ne kadar duman bekleniyor, dumanın sıcakl ığı ne kadar olabilir, görüşü nasıl etkileyebilir? • İtfaiyenin gelmesi ne kadar sürer? • Bir yangın durumunda kullanılacak eylem planı nedir? • Duman nereden tahliye edilebilir? • Bir araç yangını nasıl ilerleyebilir? Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere yerel itfaiyenin önemli bir rolü olduğu açıktır. Bu nedenle de planlaman ı n yangın makamlarıyla işbirliği içerisinde yapılması gerekir. IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 96 152 Aşağıda otoparklarda jet havalandırma sistemi kullanılması sayesinde elde edilebilecek yararların kısa bir özeti sunulmaktadır: 1. Yer Tasarrufu Otoparkta büyük yer kaplayan hava kanallarının kullanılmasına gerek yoktur. Böylece tavanın alçak yapılmasına olanak tanır. Bu da yeraltındaki otoparklarda kısıtlı yerin daha iyi ku ll anılmasına imkan sağlar. Jet fanlar temiz havayı "devasa bir kanal", yani otoparkın kendisi içerisinde taşı r ve dağıtır. 2. Esnek Kurulum Yapılan çeşitli testler jet fanların esnek bir şekilde konumlandırılabileceğini göstermiştir. Bu fanlar sistemin verimliliğini etkilemeksizin 2 metrelik bir yarıçap dahilinde konumlandırılabilir. 3. Tam Hava Karışımı Jet havalandırma sistemi kullanıld ığında 45 metreye kadar yönsel "itme" elde edilebilir. Bu ilk olarak havanın tam olarak karışmasını ve karbon monoksit seyreltiminin etkin bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. İkincisi de havanın, yüksek CO birikme riskinin bulunduğu "ölü" köşelere yönlendirilmesine imkan sağlar. Havanın kanallar vasıtasıyla tahliye edildiği geleneksel havalandırma sistemlerinde emme yönsel olamayacağından büyük miktarlarda karbon monoksit konsantrasyonunun bulunduğu bu "cepler" kol ayl ı kla ortaya çıkabilirler. 4. Otoparkta Daha Gelişmiş Havalandırma Kanal bazlı geleneksel tahliye sistemlerinde otoparkı n her tarafının yeterli bir havalandırma ile donatılmasının gerekli olması durumunda kapsamlı bir kanal ağının kurulması gereklidir. Bu kanallar yeraltı otoparklarında dizayn ve plan açılarından sorunlar yaşanmasına neden olurlar. Jet fanları ile bu tür sorunlar yaşanmaz. 5. Enerji Tasarrufu Jet fanlar, ilgili CO veya CH4 sensör gruplarıyla kontrol edilen gruplar halinde düzenlenebilir. Hareket ettirilecek hava miktarı böylece şartlara uygun olarak ayarlanabilir. Bu nispeten düşük hızlarda gerçekleştirildiğinden enerji tasarrufu sağlanır. Enerji maliyetleri de jet fan kullan ıldığında yaklaşık% 60 oranında azalır. Geleneksel sistemlerde kanal boyutunu azaltmak amacıyla nispeten yüksek hava hızları kullanılır. Bu da büyük basınç düşmelerine neden olur. Havalandırma gerektiğinde bütün sistem çalışır ve enerji gereksiz yere harcanır. Bütün kanallar birbirleriyle bağlantılı olduğundan bu durum önlenemez. 6. Maliyet Tasarrufu Otoparklarda jet fanlar kullanıldığında hava kanalı kullanılmasına gerek yoktur. Kapalı otoparklarda yalnızca bir temiz hava girişine ve bir de kullanılmış hava çıkışına gerek vardı r. Bu nedenle de basınç düşmesi yalnızca damper, susturucu (varsa) ve şaft içinde oluşanla sınırlıdır. Bu da daha küçük motor ve fanların kullanılmasına olanak tanır ve dolayısıyla da daha düşük bir gürültü düzeyi sağlar. Diğer yandan jet havalandırma sistemleri daha fazla kablo ve daha büyük elektrik panolarının kullanılmasını gerektirir. Ancak bu maliyetler dahil edilse bile jet havalandırma sistemlerinin al ım ve kurulumu geleneksel sistemlere kıyasla genel olarak % 30 daha ucuzdur. 7. Basit Ayarlar Kanallar üzerine kurulu havalandırma sistemleri genel olarak istenen havalandırmanın elde edilebilmesi için ayarlanması gereken ızgaralarla donatılırlar. Jet havalandırma sistemlerinde fanlar havayı duvar ve tavanlardan uzaklaştıran yönsel bir ızgara ile donatıldıklarından bu ayarlargerekmez. Bu ızgaralar fabrikada ayarlanır ve yeniden ayarlanmaları çok nadiren gerekebilir. Ayar gerekmesi durumunda ise bu işlem yerinde çok kolay bir şekilde yap ı labilir. Tam havalandırmaya gerek olmaması durumunda hava miktarı jet fanlar yarı hızda çalıştırılarak veya yalnızca belirli bir grup fan çalıştırılarak düzenlenebilir. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=