1 KAPAK KONUSU Tahliye Modeli Nasıl Se~ilir? Acil çıkış senaryolarının sonuçlarının anlaşılması girişiminde tahliye modellerinin uygulanması son yıllarda giderek artmaktadır. Bu, performans-tabanlı tasarımın artan kullanımı ve ekonomik, yüksek performanslı bilgisayar kapasitesinin mevcudiyetine dayanmaktadır. Bu tür tahliye araçlarının kullanımındaki artış, uygun tahliye modelinin seçiminde önem taşıyan faktörlerin en iyi şekilde anlaşılmasını gerektirmektedir. Bu makale, tahliye modeli kullanıcılarına model seçiminde göz önünde bulundurulması gereken önemli sorular ve etkenleri sunmaktadır. Tahliye modeli kullanıcıları, her biri kendine ait farklı gereklilikler içeren gemi uygulamaları, binalar ve şehirler gibi çok çeşitli projelerde kullanılan, sayısız modelleme araçlarından birini seçmek durumundadır. Modeller arkaplan, yetenek/ özellik ve gelecekte geliştirilmeye açık olma gibi, kullanıcının bir proje ya da projeler dizisine uygulamak üzere model seçiminde dikkate alması gereken önemli noktalarla birbirinden ayrılmaktadır. Model seçim aşamasındaki tüm bu seçimlerle, model kullanıcılarına nasıl bir yardımda bulunulabilir? Genellikle, birçok tahliye planı incelemesi gibi yayınlanma zamanından önce geliştirilmiş olan tahliye planına göre kategorilere ayrılmaktadır. Ancak, çok sayıda örnekte, hangi kategorinin özel koşullarına göre değer- . li olduğunu ve bunun nedenini ayırt etme aşaması kullanıcıya bırakılmıştır. SFPE Yangın Koruma Mühendisliği El Kitabı , bir kullanıcının model seçerken sorması gereken temel soruların listesini sunuyor olsa da, sorular çoğunlukla modelin gelişmişlik düzeyine odaklanmakta ve bu faktörlerin neden önem taşıdığıyla ilgili açıklama getirmemektedir. Bu makalenin amacı; proje koşulları , modelin arkaplanı, modelin diğer modellerle karş ıl aştırıldığ ında mevcut yetenekleri ve özellikleri ile özel bir uygulama için gelişme potansiyeline göre temel faktörlerin ve açıklamaların belirlenmesiyle uygun tahliye modelinin seçimine yardımcı olmaktır. Temel faktörlerin birçoğu için düşünülmüş tahliye modelleri bu çalışmada anlatı lmaktad ır. IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 97 70 Proje Gereklilikleri: Projenin Hedefleri Nelerdir? Model seçmeden önce kullanıcı görevlendirildiği projeyi değerlendirmelidir. Kullanıcının, proje gerekliliklerine göre modelin uyumunu değerlendirmesini sağlayacak anahtar soruları sorması önemlidir. Aşağıdaki dört sorunun cevaplanmasıyla kullanıcı, modelin proje gerekliliklerini karşılamak için yeterli ve hatta projede kullanılmak için uygun olduğundan emin olmalıdır: t Projenin türü ve faliyet alanı nedir? t Projenin teslim ed ilebi li rl iği nedir? t Kaçış analizlerini belirlemek için proje kapsamında ne gibi bilgiler mevcuttur? t Projeyi tamamlamak için ne kadar zaman ve sermaye mevcuttur? Projenin türü ve faliyet alanının değerlendirilmesi, modelin bu özel uygulama alanının gereklilikleri ile başa çıkmak için uygun olup olmadığın ı anlamak için önemlidir. Çünkü bir proje belli bir uygulama tipine (örneğin bir gemi, bir ofis binası, bir havaalanı terminali vb.) göre kategorize edilebilse bile, tahliye modellerinin kategorize edilmesi zordur çünkü modelin kullanımı zaman içinde değişebilir. Modelleme gerektiren herhangi bir projenin tamamlanması için bir teslim edilebilirlik de gereklidir. Bu yüzden, kullanıcı hem model tarafından oluşturulabilecek çıktılardan (ve bunların proje gereklilikleriyle eşleşip eşleşmediğinden), hem de bu sonuçları elde etmek için modelde kullanıl a n tekniklerden haberdar olmalıdır. Buna ek olarak, modelde kullanılan teknikler proje için gereken çıktıyı vermek için yeterli olmayabilir. D. Kııligowski aıul Steven M. V. Gwynne FPE Magazine Kullanıcıya açık olan proje verilerinin miktarı model seçimini etkileyebilir. Örneğin, kullanıcının proje ile ilgili sahip olduğu bilgi sınırlıysa -bina kat planının eksik tanımlanması ya da bina sakinleriyle ilgili sınırlı bilgi gibi- kullanıcı; daha sınırlı kullanıcı girdisi gerektiren, daha az gelişmiş bir model seçebilir. Son olarak, projenin kaçış analizi için ayrılmış zaman ve sermayeyi bilmek, kullanıcı için oldukça önemlidir. Bu, finansal açıdan ve/veya değerlend irmelere göre pahalı bulunan modellerin en baştan safdışı bırakılmasıyla model seçimini etkiler. Arkaplan Araştırması: Modelin Kökeni Nedir? Modelin kökeninin bilinmesi seçim aşamasında önem taşır çünkü bu sayede modelin hangi kısıtlamalar altında üretildiği, modelin tasarlama aşamasında mevcut olan uzmanlık ve modeli onaylamak için harcanan emeğin miktarı bilinebilir. Modelin geliştirilmesi aşamasında bulunan kısıtlamaları n bilinmesiyle kullanıcı, bu gelişmelerin modeli geliştirme amacından mı, yoksa sermaye ve zaman gibi kısıtlamalardan mı kaynaklandığını değerl endirebilir. Kullanıcı, modelin geliştirilmesine katkıda bulunan uzmanlardan da haberdar olmalıdır. Örneğin, bazı modeller bireysel çalışma sonucu geliştirilmiş olabilirken, diğer modeller psikoloji, sosyoloji, mühendislik gibi fark!ı geçmişlere sahip kişilerden oluşan ekipler tarafından geliştirilm iş olabilir. Geliştirici ekibin uzmanlık alanı, bir tahliye esnasında sa-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=