• 76 1 KAPAK KONUSU !anmasındaki performanslarının bir acil durum senaryosundaki etkisi ile ilgilenerek, tahliye modelinin bunu güvenli şekilde yansıtmasını isteyebilir. Kullanıcı gelecekte ne tip senaryoları modelleyebilir? Çok çeşitli acil durum senaryolarının potansiyeli göz önünde bulundurularak, kullanıcı incelemekte olduğu tahliye planının ilgilendiği birçok senaryoya uyumlu olmasını bekleyebilir. Bu, bir yangın durumunu; bir depremi, bir patlamayı, biyolojik, kimyasal ya da nükleer madde bulaşma (kazayla veya kasti olarak) durumu olabileceği gibi, yapısal çökme de olabilir. Bir yapının gelecekteki güvenliğini belirlemek isteyen bir kullanıcı, büyük olasılıkla çoklu olay senaryolarını gözden geçirerek bu senaryolardan bir kaçını araştırmak isteyebilir. Bu nedenle, ku llanılan tahliye modelinin bu olayları ve tahliye edilen popülasyon üzerindeki etkilerini yansıtma niteliği taşıması gereklidir. Bu senaryolar aynı zamanda tahliye prosedürlerini de dikkate almalıdı r. Bu, aşamalandırılmış ya da kontrollü tahliye prosedürünü içererek, asansörler gibi dikey çıkış sistemlerinin kullanımı nı da gerektirebilir. Kullanıcı, tahliye modelinin diğer modelleme teknolojileriyle daha iyi birleştirilebilmesini ve gerçekzamanlı işleme olanağı sunmasını istiyecek mi? Gelecek uygulamalarda kullanıcı, tahliye planıyla birlikte olayın gelişimini, kurtarma servislerinin performansını, yapısal bütünlüğü, önleme sistemlerinin faaliyetini de incelemek isteyebilir. Bu durumda kullanıcı, ya modelin diğer mevcut teknolojilerle etkileşimli olmasını ya da bunu yapabilmek için değiştirilme kapasitesine sahip olmasını isteyebilir. Buna ek olarak, kullan ı cı model yapımındaki senaryo geliştirme aşamasında daha etkin bir rol almak isteyebilir; örneğin bu müdahelelerin son uçlarını incelemek veya en kötü ihtimal senaryosunu daha verimli şekilde oluşturmak üzere modelin gerçek-zaman l ı olarak çalıştırılmasını talep edebilir. IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 97 Model gelecekteki taleplerle başa çıkabilecek esneklikte çıktılar sunabiliyor mu? Modelin gelecekteki uygulamalar için yeterli olacak çıktılar üretebilmesi önemlidir. Gelecekteki uygulama gerekliliklerinin, şimdiden kullanıcı tarafından belirlenen şu şartlardan farklı olması mümkündür: 1) Kullanıcının uygulama alanı yeni alanları da içermek üzere genişletilebilmelidir. 2) Bir uygulama alanına ait yönetmelikler değişebilir. 3) Hedef kitlenin beklentileri, teknolojik gelişmeler ışığında artabilir. Sonuç olarak, eğer bir kullanıcı (ya da potansiyel kullanıcı) destek, lisans belgeleri edinerek ve personeli eğiterek model seçimine önemli kaynaklar yatırmaya niyetliyse, modelin esnekliği ve uzun vadedeki yeteneklerini dikkate alamalıdır. Kaynaklar t Ne/son, H.E., and Mowreı; F W, Emergency Movement. The SFPE Handbook of Fire Protection Engineering, 3rd ed., National Fire Protection Association, Quincy, MA, 2002. t Ne/son, H.E., "Eınergency Evacııation Flow Models," National Bııreaıı of Standards, Gaitherburg, MD; US/lapan Governınent Cooperative Program on Natura! Resoıırces, Fire Research and Safety, 6th loint Panel Meeting ofThe UlNR Proceedings, May 10-14, 1982, pp. 282-354, Tokyo, lapan, Building Research lnstitııte, lapan. t Watıs, J., "Coıııpııter Models for Evacuation Analysis," Fire Safety loıırnal, Volıııne 12, No. 3, pp. 237-245, 1987. t Gwynne, S., Galea, E.R., Owen, M., Lawrence. PJ., and Filippidis, L., "Review ofmodelling ınethodologies ıısed in the siıınılation of evacııation", loıırnal of Bııilding andtheEnvironment, 34,pp. 441-749, 1999. t O/enick, S.M, and Caıpenteı; D.J., "Updated lnternational Sıırvey of Compııter Models for Fire and Sıııoke, " loıırnal of Fire Prolection Engineering, Vol. 13, No. 2,pp. 87-110, May 2003. Paıılsen, T, Soma, H., Schneideı; V, Wiklıınd, J., and Lovas, G., "Evalııation of Siııııılation Models of Evacuation Froın Coıııplex Spaces, " SJNTEF Report, STF75 A95020, ISBN 82595-8583-9, lııne 1995. t Thoınpson, PA., "Developing New Techniqııes For Modelling Crowd Moveınent," Ph.D. Thesis, University OfEdinbıırglı,1994. t Davis Associates, Ltd., "Managing Large Events andPerturbations at Stations, "Passenger Flow ı\1odeling Technical Review, RS021/R.03, 2003. t Kuligowski, E.D., "Review of28 Models" Proceedings ofthe Workshop on Bııilding Occııpant Moveıııent Dııring Fire Eıııergencies (Ed: Peacock and Kuligowski), National lnstitııte ofStandards and Technology, pp. 66-88, lııne 10-11, 2004. t Haıııacher, H. W, and Tjandra, S.A., "Matheınatical Modelling of Evacııation Probleıns:A State ofthe Art," Proceedings ofPedestrian and Evacuation Dynaınics, (ed: Schreckenberg and Slıarına, S.D.), Duisbıırg, Gerıııany, Springer-Verlag, JSBN 3540426906, 2000. t Sharp, G., Gwynne, S., and Galea, E., "The Effects ofShip Motion on tlıe Evacuation Process, Sııbsection 3.1, Critical review on model ofevacuation analysis,"RESEARCH PROlECT 490, Reportfor the MCA by the Fire Safety Engineering Groııp, University ofGreenwich, 2003. t Klupfel, H. and Meyer-Konig, T, ."Clıaracteristics ofthe PedGo Softwarefor Crowd ı\ıfoveınent and Egress Sinnılation. "in 2nd lnıernational Conference in Pedestrian and Evacııation Dynaınics (PED) {pp. 331340). Landon, U.K. : University ofGreenwich, 2003. t Kııligowski, E.D. "Tlıe Evalııalion ofa Perforınance-Based Design Process for a Hole! Building: The Coınparison of Two Egress Models; Chapter 2," MS. Thesis, Departıııent ofFire Protection Engineering, University ofMaryland, College Park, Deceınber 2003. t Thoınpson, P Wıı, ı\1archant, E., "Modelling Evacuation in Mıılti-Storey Bııildings With Siınıılex, "Fire Engineers loıırnal, pp. 7-11, Nov.1996. t Fahy, R.F, "Ver/fying the Predictive Capability ofEXIT89," 2nd lnternational Syıııposiuııı on Hıııııan Behavioıır in Fire, pp. 53-63, Baston, MA, March, 2001. t Galea, E., "A General Approach to Validating Evacııation Models wilh an Applicaıion ıo Exodus," loıırnal of Fire Sciences, Volıınıe 16, Noveınber/Decenıbeı; pp. 414-436, 1998. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=