80 1 KAPAK KONUSU halka açık olarak yayınlanan bilgiler, hafıza süreçmeleri veya seçici unutkanlık nedeni ile değişen bilgiler de söz konusu olabilmektedir. Dolayısıyla, yayınlanan öykülerden derlenen bilgiler ideal olmamakla beraber, potansiyel olarak değerli bilgiler ihtiva etmektedir. Dünya Ticaret Merkezi felaketinden sonra, İngiltere Başbakan Vekilliğine bağlı Bina Felaket Değerlendirme Grubu (Building Disaster Assessment Group-BDAG), Dünya Ticaret Merkezi'nin tahliyesi esnasında insan davranışlarına dair bilgilerin derlenm,esi, birleştirilmesi, kategorize edilmesi, elektronik ortamda kaydedilmesi ve son olarak incelenmesi amacı ile FSEG' ye finansman sağ la mıştır. Raporlar, halka açık olara~ yayınlanan belgelerden derlenmiştir. önemli kaynaklar arasında, gazetelerde ve lnternet gazetelerinde yayınlanan felaketzede öyküleri, elektronik ortamda yayınlanan röportajlar, felaketzedelerin web siteleri ve kitaplar yer almaktayd ı. Bina sakinlerinin davranışlarını tarif etmek üzere, 250'nin üzerinde ayrı öykü derlenmiştir. Yayınlanan gazetelerde yer alan bilgiler, öykülerin yüzde 70'ini temsil etmektedir; öte yandan web sitelerinden alınan bilgiler (haberler ve şahsi bilgiler), öykülerin yüzde 16'sını temsil etmektedir. Diğer öyküler ise, kitaplarda, raporlarda ve elektronik ortamda yayı nlanan öykülerdir. Bu öyküler, Kule 1'den (kuzey kule) 120 kişi, Kule 2'den (güney kule) 119 kişi ve bilinmeyen menşel i 21 kişiye ait bilgi vermektedir. Kulelerde Bulunan Kişi Adedi Binada bulunan kişi sayısı ve kayıp sayısına dair muhtelif tahminler mevcuttur. USA Today'den Denis Couchon, saldırı anında binalarda 10 bin ifa 14 bin arasında kişi olduğunu ifade etmektedir; öte yandan, ara etütleri olan NIST'e göre, saldırı esnasında binalarda 17.400 +/- 1.200 kişi bulunmaktaydı. Couchon'a göre, Kule 1'de 1.432 bina sakini, Kule 2'de de 599 bina sakini yaşamını kaybetti. NIST'e göre, Kule 1 ve Kule 2'de sırasıyla 1,560 ve 599 kişi yaşamlarını kaybetti. IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 97 Kule 2 sakinleri, saldırıya uğrayan ilk kule olan Kule 1 sakinlerine göre, saldırıya karşı daha hızlı bir şekilde harekete geçmişlerdir. Kule 2'de bina sakinlerine, Kule 2'yi tahliye etme gereksinimi olmadığına dair genel anons yapılmasına rağmen Kule 2'de bu gerçekleşmiştir. Kişilerin Tecrübelerinden Oluşan Veri Tabanı Derlenen öyküler, özel olarak geliştirilmiş bir veri tabanına gönderilmiştir. Öykülerde tarif edilen her bir münferit deneyim kaydedilmiş ve spesifik davranış referansları ile s ı nıflandırılm ıştır. Bu; kullanıcıların, girdi sürecinde, öykü metinlerini kısım kısım sınıflandırmasına müsaade eden geleneksel niteliksel analiz gereçlerine benzemektedir. Veri tabanının gerekçesi, tüm bilgilerin, bir tecrübeyi esas almas ıdı r. Her tecrübe, bir ana sınıfta incelenmiş, ayrıca tecrübenin tabiatı n ı tarif eden bir de alt kategoride incelenmişti r. Veri tabanının belirleyici bir özel liği de, tecrübe kaydetmenin yanı sıra tecrübenin gerçekleştiği yer ve bir de zaman referansı ihtiva etmesidir. Veri tabanı, 260 kişiden toplam 3291 tecrübe ihtiva etmektedir (Kule 1'den 1869 öykü, Kule 2'den 1411 öykü ve bilinmeyen kaynaklardan 11 öykü). 240 kişiye ait cinsiyet bilgisi mevcuttur; 164'ü erkek, 76'sı ise kadındı. Bu verilerin kalitesi, büyük ölçüde farklı l ı k göstermekteydi. Bazı öyküler, sayfalarca uzunluktayken, bazıları da sadece bir iki paragraflı. Daha da önemlisi, bazı öyküler, olayların ayrıntılı tarifi, olayların gerçekleştiği yerler ve temel zaman referansları gibi önemli ve detaylı bilgiler ihtiva etmekteydi. Raporlar genellikle, iki kulenin de üst katlarından tahliyeye başlayan felaketzedelerden gelmekteydi. Veri tabanı kapsamında, Kule 1 ve Kule 2'den sırası ile 73 (% 61) ve 91 (% 76) felaketzede başlangıçta, 78. kattaki gökyüzü lobisinde veya bunun üzerinde bir katta yer almaktaydı. Bu eğilimin sebebi medyanın, felaket esnasında en zorlu şartları tarif eden öyküfer üzerinde yoğunlaşma yönündeki doğal isteğidir. Veri Analizi ve İnceleme Veri tabanı , Dünya Ticaret Merkezi'nin tahliyesine ilişkin birçok konuyu incelemek amacı ile kullanılmıştır. Bu konular geniş anlamı ile, tahliye öncesi ve tahliye olarak iki sınıfta incelenebilir. Tahliye öncesi kategorisinde, tahliye etme girişiminin bilfiil gerçekleşmesinden önce gerçekleşen davranışlar ele alınmakta iken, tahliye kategorisinde, tahliye esnasındaki bilfiil edim ve davranışlar ele alınmaktadır. Bu çalışma, aşağıdaki hususlarda, faydal ı bilgi sağ lamaktadır: Gökdelenlerde bulunanların harekete geçme süresi; bina sakinlerinin tahliye öncesi faaliyetlerinin tabiatı; tahliye esnasında bina sakinleri tarafından telefon ve diğer elektronik haberleşme cihazlarının kullanılması; tahliye öncesinde, bina sakinlerinin eşyalarını alması; olayın bina sakinleri tarafından değerlendirilmesi; tahliye esnasında bina sakinlerinin merdivenlerdeki hareket hızı; tahliye süreci esnasında, bina sakinlerinin itfaiye görevlileri ile etkileş im leri; grup oluşturma, bağlılık, liderlik; itfaiye birimlerinin müdahalesi ve yorgunluğa bağlı hususlar. Yer kısıtlaması nedeni ile birçok temel bulgu, bu makalede sadece özet olarak belirtilecektir; ilgilenen okurlar, öykünün tamamı için BDAG raporuna müracaat edebilirler. Bina Sakinlerinin Tahliye Öncesi Süresi Tahliye öncesi süreye dair (aynı zamanda harekete geçme süresi olarak da isimlendirilir) bilgi veren 115 kişiden, yüzde 60'ı Kule 1'deki saldırıyı müteakip, tahmini 5 dakika içinde harekete geçmiş olup; yaklaşık yüzde 13'ünün harekete
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=