İtfaiyelerin çağdaş itfaiye düzeyine gelebilmesi için yeniden yapılanması gerekir. Şekilsel olarak yapılan bazı değişiklikler hiç bir şey değiştirmeyecektir. Öncelikle eleman alma ve itfaiyeci olma esasları yönetmelikte açık olarak yer almalıdır. Yönetmelik taslağında itfaiyeci olacaklardan, "Sağlık açısından kapalı mekan, dar alan ve yükseklik gibi fobisi olmamak kaydıyla itfaiye teşkilatının çalışma şartlarına uygun olmak" denilmekte, en az lise mezunu veya dengi okul mezunu olunması ve en az 167 cm boyunda olması ve 25 yaş sınırı getirilmektedir. Sürücü belgesi şartı, yüzme bilme şartı ve itfaiyeciliğe uygun sportif özelliklerden bahsedilmemektedir. Sürücü belgesi şartı getirilmemesi ileri de problemlere neden ol acaktır. öncelikle belirtmek gerekir, Belediyelerde genellikle yeni eleman yerine Belediyenin başka müdürlüklerindeki elemanlar itfaiyeye gönderilmektedir. Devlet memuru olduğu için polis, asker, sağlık memuru gibi özel kadrosu olmadığından başka müdürlüklerden sürekli nakil yapılacak ve istenen gerekler karşılanmayacaktır. Diğer taraftan itfaiyeci olmak için belirtilen koşullar yeterli değildir. Yönetmelikte görev tanımları değil unvan tanımları yapılmıştır. Unvan değil görevler tarif edilmelidir. Eğ itimci, m erdivenci, keşifçi, ekip başı, makinist, kurtarmacı, telsizci vs. gibi görevlerde personelden istenen özellikler üzerinde durulmalıdır. İtfaiyecinin öncelikle sağlıklı olması gerekir. Kapalı mekan, dar alan, yükseklik fobisi olmamasının istenmesi yeterli değildir. Yangı n, su baskını, doğal afetler, can kurtarma ve enkaz kaldırma gibi itfaiye olaylarına müdahale etme, bu olaylara neden olabilecek etkenleri ortadan kaldırma ve önlem aldırma görevleri, itfaiye teşkilatlarında çal ışacak elemanlar için önemli ayrıcalıklar getirmektedir. Bu da itfaiyecinin, sosyal yapısı, kültürel durumu, fiziksel üstünlükleri, beden ve ruh sağlığı ile ilgilidir. Geçmişteki şikayetlerinin saptanması, tansiyon ve nabız sıklığı ölçümü, görüş testi, işitme ve renk testi, ergometre testi, akciğer işlevleri testi, idrar testi, göğüs kafesi röntgenleri, solunum organlarıyla ilgili hastalıklar, alkol ve madde bağıml ılığı gibi çok sayıda muayene ve testten geçirilmesi gerekir. Bunların kabul edilebilecek sınırları yönetmelikte belirtilmelidir. Bunlara ilave olarak bütün gelişmiş ülkelerde uygulanan spor testleri yapılmalıdır. Bırakın yüzme bilmesini, çöldeki ülkeler bile yeni alınacak itfaiyeciden 10 m dalabilmesini zorunlu kılar. Deniz kenarında, göl kenarında, nehir kenarında bulunan bir şehirde görev yapan itfaiyecinin yüzme bilmemesi düşünülmemelidir. İtfaiyeye alınanlar elemanlar, 100 metrelik mesafeyi 15 saniyede koşabilmeli, 90 saniye içinde 25 kez diz büküp doğrulabilmeli, dinlenme yapmadan en az 10 kez şınav çekebilmeli, bir barfikste arka arkaya 5 kere çene seviyesine kadar çekilebilmeli, 60 kg'lık bir kütleyi kaldırıp, sırtında durmadan 50 m mesafeye taşıyabilmeli, sağ ve sol ele alınan iki bağ hortumu tutarak 1 m yüksekliğinde 10 cm enindeki bir duvar veya kalas üzerinde 1 O m kadar yürüyebilmeli, 1.50 m yükseklikten atlayabilmeli, 1 dakika süreyle nefes almayabilmeli vb. Birçok ülkede bu kriterlerin çok üzeri de istenmektedir. Yönetmelik yenilenirken değişen ne oldu diye bakıldığında bazı detayların dışında radikal bir değişikliğin olmadığını görüyoruz. Kaynak aktarma zorunluluğu yok, eğitimi kimlerin yaptıracağı yok, bu yönetmeliğe uyulmaması durumunda ne olacağı yok. Bu yönetmeliğe göre daha önce olduğu gibi itfaiyeler Belediye Başkanının inisiyatifine bırakılmıştır. Belediye Başkanı istediği kadar kaynak ayırır, istediği personeli itfaiyeye alır, istediğini itfaiyeden gönderir. Diğer taraftan, önemli olan yönetmeliklerin çıkarılması değil uygulanmasıdır. 1985 yılından bu tarafa yürürlükte olan 18851 sayılı yönetmeliğinin 7. maddesine göre itfaiye müdürü olabilmek için en az 18 yıl itfaiyede görev yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Yirmi yıl içerisinde bu esasa göre müdür atanan bir şehir göstermek çok zordur. Yine aynı düzen devam edecektir. Yönetmelikte yazıldığı halde uygulanmaması da yönetmeliğin ciddiyetini kaybettirecektir. Yönetmelikte "İtfaiye hizmetlerinin desteklenmesine ihtiyaç duyulan yerlerde 9/1 O/ TULUMBACI 1 2005 tarihli ve 25981 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İl Özel İdaresi ve Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım Yönetmeliği hükümlerine göre gönüllü itfaiye teşkille ri kurulabilir" deniliyor. Peki, gönüllü itfaiyecilik nedir, kimler olabilir, kim kurabilir, nasıl çalışırlar, açıklama yok. Bir gönüllü itfaiyeci olay yerinde yaralanırsa ve hayatını kaybederse kim sorumlu olacak? Sivil Savunma Genel Müdürlüğü'nün en önemli görevlerinden biri "Gönülleri" organize etme olmalı ve sadece gönüllü itfaiyecilik ile ilgili bir yönetmelik hazırlanmalı, taslak yönetmeliğe gönüllü itfaiyecil iğin Sivil Savunma Genel Müdürlüğü tarafından organize edileceği ve belediye itfaiyeleri ile çalışacakları belirtilmesi daha uygun olurdu. İtfaiye okulları var ama itfaiye okulu mezunları ile ilgili hiçbir husus bulunmamaktadı r. Taslakta teknik lise mezunları gibi tercih konusu yapılmasına rağmen bu bile yönetmelikten çıkarılmıştır. Bu yönetmelikte, itfaiyeci olabilmek için İtfaiye Meslek yüksek okulu mezunu olması şart koşulması gerekirdi. Polis okulunu bitirmeyen polis olabilir mi? Sağlık meslek okulunu bitirmeyen sağlık görevlisi olabilir mi? İtfaiyecinin de itfaiye okulunu bitirmeden itfaiyeci olmaması gerekir. Yönetmelikte rütbe değişimleri için sadece itfaiyede çalışma süresi kriter olarak yazılmış. Oysa üst rütbelere atanabilmek için gelişmiş ülkelerde uzun süreli kurslarda başarılı olma şartı bulunmaktadır. Sivil Savunmanın görevlerinden biri de bu kursları düzenlemek olmalı. Sivil Savunma İtfaiyenin görevlerini yapmamalı, sivil gönüllüleri organize etmeli, itfaiye eğitimleri yaptırmalı , terfi kursları düzenlemelidir. Türkiye'deki itfaiyeler için çok söz söylemek, daha doğrusu Türkiye'de itfaiye yok demek mümkün. İtfaiyeler ile ilgili kanun çıkarılarak özel statü oluşturulmadan itfaiyecilik mesleğinden söz edilemez. Mevcut kanunlara ve yönetmeliklere göre itfaiyelerin kurumsallaşması mümkün değildir. Yönetmeliklerdeki şekilsel değişiklikler itfaiyecilerin problemlerini çözemez, özlük haklarını düzenleyemez. Bana göre değişen hiçbir şey olmadı.■ YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 991 9
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=