IMADEN YANGINLARI !erine temas etme noktalarında oluşa- deler. Bu tip yangın söndürücüler akar- lara uygun özellikte boru şebekesin in cak ısının engellenmesi gerekir, veya yakıt ve elektrik yang ı nlarında kulla- olması, döşenmesi gerekmektedir. yeni patlatma sistemlerinden yararla- nılır. t Yangın barajı ile kapatma - Yukarıda nılmalı (basınçlı hava dan yararlanma, t Karbondioksitli söndürücüler-Söndü- sayılan önlemler yangınları önlemebasınçlı su kullanı larak ve cardoks tipi rücü büyük bir basınç altındadır ve bu de yetersiz kal ıyorsa, hava ile i rtibatı n ı patlatma) basınçla püskürtüldüğünde -79 °C'de tamamen kesmek için bir tekstil bezi t Patlamalar sonucu oluşan yangınlar. donar ve kor haldeki ateşin üzerinde ya da tahta veya betondan yapılmış paÖnlem: Yeraltında, bilhassa grizulu kar oluşturarak soğutur. ravan vb. darbelere daya nı kl ı teknikler ocaklarda Grizu ve kömür tozu patla- t Su ile söndürme - Yeterince su temini ku llan ılabil ir. malarının meydana gelmemesi için ge- (75 bvost) {(bvost = alman emniyet türekli özenin gösterilmesi gerekir. züğünde lt/dk.'dır)} Su şebekesi ana Açık (Eksojen) Ocak Yangınlarının t Açık alevler. Önlem: Açık alevli lamba- lağımlara, desandrilere, taban ve bür- Oluşmaması İçin Alınması Gereken lar, çakmak, kibrit gibi yanıcı özelliği lere, kolaylıkla ulaşılabilen su alım nok- Tedbirler olan maddelerin ocaklara sokul mas ı taları dizayn edilmeli, döşenmel i. Yak- t Genel olarak ocaklarda çok çabuk şeengellenmelidir. laşık her 25 m de bir 3/4" musluk kon- kil verilebilme özelliklerinden dolayı t Kesici - kazıcı makineler. Önlem: Ucu malı , suyun etkisiyle çal ışan otomatik ahşap malzemeler ku llan ılı r. Bu malsivri veya kesici olan ve delme, kırma, olarak devreye giren yangın söndü- zemeler terk edilen sahalarda ve eskesme gibi işlerde kullanılan aletlerin rücüler konmalıdır. Her su alım yerin- kiler içinde bırakılmamalı d ı r. bilhassa sert kayaçla teması sırasın- de dakikada 400 it. su al ınmasına t Makine daireleri, trafolar, redresörler, da yüksek ısı ve kıvılcım meydana gel- olanak veren 1.5 barlık akış sağlan- garajlar, onarım ve bakımların yapılmekte ve bir ateşleyici kaynak ortaya mal ıd ı r. Yanan maddenin cinsine göre dığı vb. yerler yağlı olarak b ı rakılmaçıkmaktadır. Bu durumlara engel olmak ku ll an ı lır. Su genelde kullan ılan sön- malı , üstüpü, bez parçalarından arıniçin bu makinelerin kesici veya kazıcı dürücüdür. Ağaç malzemelerde yangı- d ırılmalı dır. uçlarının sulu delik delmeye uygun ve nın merkezine odaklanmak, kömür t Nem ve rutubet olmayan ocaklarda bu sayede soğutma sağlayan bir ya- yangınında etrafa doğru odaklanılma- yani havası kuru olan ocaklarda su, pıda olması gerekmektedir. sı gerekir. Bunlarla beraber suyun bilhassa basınçlı su teşkilatı olmalıdır. t Kuyu vinç ve gidajlar. Önlem: Yatık donmaması için de önlemler gerekir. t Ocaklarda delme, patlatma vb. işler veya dik olarak çalışan kuyu vinç ve t Hareketli köpüklü söndürme - Olu- için kullanılan yanıcı ve patlayıcı veya gidajlarından sürtünme dolayısıyla ko- şan açık alevli yangının önüne -temiz bu gibi malzemeler, gerektiğinden fazpan demir parçacı klarının , yan cidar- hava tarafına-temiz hava akımını kes- la bulundu rulmamalıdır. !ardaki ve etraftaki kömür tozu par- mek için bir tekstil malzemesi veya t Yağ, mazot, benzin gibi çok çabuk parçacıklarını tutuşturmasının engellen- tel kafes gerilmelidir. Bu malzemenin lama, patlama çıkmasına kaynak olamesi gerekir. üzerine köpük (latex) basıldığında ilk bilecek sıvı, katı ve gaz maddeleri yert Önlem olması açısından; bu tip ocak- anda gevşek olan köpük kaymayacak, altında depo etmek, bekletmek kelarda yatay ve düşey konsantrasyonun zaten çok kısa bir süre sonunda da sinlikle yasaktır. büyüklüğüne göre sürekli olarak gaz katılaşacak ve katman oluşturacaktır. t Kızışmaya veya ısınmaya müsait olan ve hava ölçümlerinin yapıl ması gerek- Ancak patlama riskinin olduğu yerler- bantlar, taşıma üniteleri gibi nakliyat mektedir. de, hava akımının bir anda kesilmesi araçlarını n dönen, yürüyen aksamları etsakıncalı olduğundan bu tip söndü- rafına dökülen kömürler, taşınan malzeEksojen (Açık) Ocak rücüler kullanılmamalıdır. Köpüğü el- me ve tozları temizlenmelidir. Yangınlarıyla Mücadele de etmek için, 100 litre suya 2 -3 litre t Taban yollarında, ocaklarda kullanılBu tip açık ocak yangınlarında alev mey- foamaker adlı sıvı köpük katılarak ka- mak üzere bekletilen malzemeler aradana gelir ve hava kuru olursa yangın rışım elde edilir. Bu elde edilen karı şı- sında mesafe bırakı lmalı , üst üste ve büyür. Hava hızı, yangının çoğalması veya mın 1 litresi ile yaklaşık 50 -55 m3 kö- çok büyük yığın yapacak şekilde bekazalması açısından bir kriterdir. pük elde edilir. Bu köpüğün diğer bir letilmemelidir. uygulaması da, yangının üstüne 150 Hangi Araçlarla Müdahale Edilmeli? metre uzaktan sıkılmasıyla kor hale gel- Gelecek sayıda; açık ocak yangınlarıt Kuru yangın söndürücüler - Sodyum miş yangını söndürebilmesidir. n ı n meydana geldiği yerlerde yaşabikarbonatl ı , amonyum sülfat, amon- t Gazların kullanılması - Azot veya ar- nan mücadele ve müdahaleler ve kayum fosfatlı püskürtücüler. gon gibi gazlar inert gazlard ır. Bunla- pal ı (endojen) ocak yangınlarından t Köpüklü yangın söndürücüler-1/20- rın da aşırı soğutma veya dondurabil- detayl ı olarak bahsedilecektir. ■ 1/30 suya eklenen köpük yapı cı mad- me kabiliyetlerinden faydalanı r. Bun166 IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 99
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=