m-!..~ ~■,o,unoıı A-C Pump ~ ITT lndusırıes IS0 9001:2000 W®®~ ~NORM® ~TEKNiK ' . 1 ıı ; : - a ıı: 1M'NORMEKS~ ' U KAS ~f 005 NORM TEKNİK MALZEME TİCARET İNSAAT SAN. LTD. STI. Bayar Cad. Şehit İlknur Keleş Sk. No:3 Dural Plaza K:8 Kozyatağı Kadıköy 34742 İSTANElUL Tel: +90 (216) 464 65 66 pbx • Fax: +90 (216) 380 63 20 www.normteknik.com.tr info@normteknik.com.tr Ankara Ofis: Ehlibeyt Mah. 6. Sok. No: 16/16 Ekşioğlu İş Merkezi Çankaya Balgat 06520 ANKARA Tel: +90 (312) 472 78 88 pbx , Fax: +90 (312) 472 78 89 aııkara@normteknik.conı .tr
•ıM-200® FM-200 is a registered trade mark of Great Lakes Chemical Corporation • FM-2011 DOLUM İSTASYONU Great Lakes Saflık Sertifikalı FM-200 Dolumu millenmax® Millenmax is a registered trade mark of Bursan (} Novec™ 1230 , Novec 1230 is a registered trade mark of . 3M ,; CIAZLI S6ND0RMI sinlMLIRİ • Sistem tasarımı • Mühendislik hizmetleri ve projelendirme • Stoktan teslim • Montaj ve uygulama • Eğitim danışmanlık hizmetleri • Satış öncesi ve sonrası destek BURSAN® Organize Sanayi Bölgesi 45030 Manisa - TÜRKİYE Tel: +90 (O) 236 233 24 91 Fax : +90 {O) 236 233 24 95 Perpa ,Ticaret Mer~ezi .A Blok Kat: 11 No: 1487 $işli - lstanbul / TURKIYE fel: +90 (O) 212 222 65 60 (pbx) Fax: +90 (O) 212 222 65 58 bursan@bursan.com www.bursan.com [i] NFPA® FM-200 ve Novec 1230 sistemleri SAFE Antincendi s.r.l. kanalı ile CHEfflETROn firmasından terhin edilmektedir. Fire Systems CE: Tl 97/23/EC P.E.D. 99/36/ EC T.P.E.D. U.S COST GUNI) L0\1)Al'l'ftO'IAL
Güvenlik ve emniyeti en yüksek düzeye taşıyarak, binalarda konforu optimize ediyoruz. Ve tüm bunları %40 daha az enerji harcayarak başarıyoruz. Teknik altyap ılar, yeni sistemler entegre edildikçe hatasız işlemeye devam etmelidir. Bunu sağlamak için de tüm binalarda konfor, güvenlik ve emniyet arasında etkin ve sinerji oluşturan bir bağ kurulmalıdır. ısıtma, havalandırma ve klimayı güvenlik teknolojileri ve yangın korumasıyla entegre eden yenilikçi çözümlerimiz, sadece enerji tasarrufu sunmakla kalmaz, insanların kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur, kamu ala nlarının ve iş süreçlerinin korunmasını sağlar. www.siemens.corn.tr/binateknolojileri Answers for infrastructure. SIEMEN~
SUNUŞ 1 Değerli Okurlar, Şubat ayı sonunda gerçekleştirilen WIN Fuarları kapsamında, Türkiye Yangından Korunma Vakfı ve Derneği (TÜYAK) temsilcilerinin katılımıyla bir panel düzenlendi. Panelde, güncel bir konu olan "Yangın İhbar ve Söndürme Sistemlerinin Mevcut Yasa ve Yönetmelikler Çerçevesinde Yapım Koşulları" masaya yatırıldı. Konuşmacılar, yasal mevzuatlara uygun olarak yangın ihbar ve söndürme sistemlerinin nasıl yapılması gerektiğinin yanı sıra, Türkiye'de bu uygulamaların nasıl yapıldığı, sistem seçimi ve tasarım olanında yapılan yanlış uygulamaları detaylı olarak tartıştılar. Panel ile ilgili ayrıntılı haberi içeriğimizde bulabilirsiniz. TÜYAK tarafından düzenlenecek olan TÜYAK 2009 Yangın ve Güvenlik Sempozyumu'nun hazırlıkları ise devam ediyor. 9-1 O Ekim 2009 t arihleri arasında İstanbul WOW Convention Center'do d üzenlenecek olan Sempozyum; T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, T.C. İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü, İstanbul İtfaiyesi, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası , TMMOB Makine Mühendisleri Odası, TMMOB Mimarlar Odası, DOSİDER-Doğol Gaz Cihazları Sanayicileri ve İşodomları Derneği, İMSAD-İnşoot Malzemesi Sanayicileri Derneği, İZODER-lsı Su Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği, MTMD-Mekonik Tesisat Müteahhitleri Derneği, POMSAD-Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derneği, TTMD-Türk Tesisat Mühendisleri Derneği, Türkiye Gaz Beton Üreticileri Birliği, Türkiye LPG Derneği tarafından destekleniyor. Gerek sektördeki en yeni sistem ve teknolojilerin tanıtılması, gerekse Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'in tartışılması açısından büyük önem taşıyan organizasyon hakkında ayrıntılı bilgi için www.tuyak.org.tr/ tuyak2009 adresi ziyaret edilebilir. TÜYAK ayrıca, yangın ve güvenlik sektörüne önemli bir kaynak kitap sunma hazırlığı içerisindedir. Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik'e göre; yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda, yapı yüksekliği 51 .50 m'yi geçen konutlarda, araç kapasitesi 20'den fazla olan otoparklarda, yapı yüksekliği 21 .50 m'den fazla olan bütün yataklı tesislerde, toplam alanı 2000 m2'nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret, eğlence ve toplanma yerlerinde otomatik yağmurlama sistemi yapılması zorunlu hole getirilmişti r. TÜYAK tarafından yayınlanacak olan "Yangın Söndürme Sistemleri Uygulama El Kitabı"ndo, söndürme sistemlerinin özellikleri açıklanarak, tasarım ve uygulama esasları verilmektedir. Bu şekilde söndürme sistemlerinin tasarımı konusundaki eksiklikler giderilerek kaliteli tasarımların sayısının artması sağlanacaktır. En derin saygılarımızla, ~ ~ ~ sbulak@teknikyayincilik.com !iıradan Çözümlerle Yetinmeyenler ııe !iınırları zar/ayanlar içini Yangın Korunumu, Güııenlik ııe Entegre Bina Kontrol §istemleri Yatırım lierekslmlne /Jzel ııe Uluslararası !itandartlara Uygun Yüksek Tek.nolojlk. Çözümler Yangın Korunumu; lnteraktlf Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri, Hava Örneklemeli Hassas Duman Algılama, Kamera ile Duman Algılama, Işın {beam] Tipi Özel Motorize Duman Dedektörlerl, Alev, lsı ve Expraof Endüstriyel Dedektörler, Gaz Algılama ve Alarm, Adresli Yönlendirme ve Aydınlatma, Dxyreduet Aktif Yangın Önleme, Otomatik Gazlı Yangın Söndürme, Oda Kaçak Testi, Pasif Yangın Önlemleri, Yangın Durdurucu/ar, Duman ve Yangın Perdeleri. liüııenlik. !iistemleri; Elektronik Güvenlik Sistemleri, Kapalı Devre Televizyon, Görüntü iletimi ve Uzaktan izleme, Geçiş Kontrol ve Takip Sistemleri, Biyometrik Okuyucular, Turnikeler. Entegre Bina Kontrol ııe Konfor Teknolojileri; Yangın, Güvenlik ve Otomasyon Entegrasyonu, Seslendirme ve Acil Anons, Hemşire Çağrı, Uydu TV, Merkezi Saat ve interkom, Yolcu Bilgilendirme Sistemleri/ Panoları. Malzeme temin, Projelendirme, Mühendislik. ııe Kontratlı Bak.ım Hizmetleri. PRCJTEK. MÜHENDİSLİK YANGIN I GÜVENLİK I ENTEGRASYON www.protek.gen.tr 021s 489 4 999 PROTEK MÜHENDİSLİK ve TEKNOLOJİK SİSTEMLER SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
Yangın ve Güvenlik Dergisi Mart 2009 Sayı 125 Sahibi Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. Yayımlayan Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. YAYIN KURULU Yayın Kurulu Başkanı Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ Yazı işleri Md. - Sorumlu Md. Süleyman BULAK Genel Yayın Yönetmeni Emine BANKOĞLU Yayın Koordinatörü I Editör Çiğdem TİMAR Dergiler Teknik Danışmanı Muhittin TEKMAN YAYIN DANIŞMA KURULU Ali KARAHAN, Celal ÇEŞMECİ, Cemal KOZACI, füsun DEMiREL, Gökhan BERKER, Güner YAVUZ, lsmail Tl).RA!';ILI, Kazım BECEREN, Kqrhan IŞIKEL,,,Mustııfa GULCU, Recep YAMANKARADENIZ, Sebahattiı:ı uZÇELIK, Sedat ALTINDAŞ, Tuncay AKDAĞ, Yıldırım GOK Reklam Direktörü Reklam Yönetmeni Reklam Takip Sorumlusu REKLAM Emine BANKOĞLU Dilek MERTER Berna KARAMAN BİLGİ İŞLEM/ WEB SİTELERİ ve E-DERGİ UYGULAMA Hakan ALBAYRAK ABONE OKUR HİZMETLERİ Abone ve Okur Hizmetleri Sorumlusu ve .. DaQltlm Planlama ve Koordinasyon Sorumlusu Rıdvan GUMET For lnternatlonal Contacts reklam@teknikyayincilik.com YÖNETİM MERKEZİ TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/11-13 34349- Beşiktaş/lstan bul Tel: (0212) 275 83 59 (pbx) (0212) 347 04 25 (pbx) Faks: (0212) 288 26 14 www.yanginguvenlik.com.tr www.teknikyayincilik.com e-posta: info@teknikyayincilik.com TASARIM HİZMETLERİ reklaQia rka Reklamarka Tasarım Hizmetleri www.reklamarka.com e-posta: info@reklamarka.com Tel: (0212) 275 0613-14 Faks: (0212) 275 06 36 BASKI Özgün Ofset 4.Levent (0212) 280 00 09 Baskı tarihi: 26103/09 Bu dergi t0m T0rkiye'de da§ıtılmaktadır. Basın Kanunu'na göre Yorol Süreli Yayın'dır. Fiyatı: 6 YTL Yıllık Abone: 48 YTL (Fiyatlara KDV dahildir. Yıllık abonelikte kargo bedeli dahil, tek gönderimlerde dahil de§ildir.) Yurtdışı Abonelik / Subscription For Abroad Slng/o copy price: 7 Euro (Woı1dwido) Annual subscription: 60 Euro /Worldwide) /Postago inctuded) ■ 4 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 125 8 12 44 ■ içindekiler Tulumbacı Tulumbacı Ağzı Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç İTÜ Mokino Fakültesi TÜYAK, Yangın İhbar ve Söndürme Sistemlerinin Yapım Koşullarını Tartıştı "Türkiye, Alarm Merkezleri Bakımından Şu Anda Çok İleri Bir Konumda" Okyay Şentürk ve Burak Aktay Comon Professionols evangın ve Güvenlık Dergısı'nde yayımlanan yazı ve çızımlenn her hakkı mahfuzdur lzın alınmadan. kaynak göstenlerek de olsa ıktıbas edılemez Yayımlanan tüm yazıların sorum1ulu{ıu yazarlarına, ıtanların sorumlulu~u ıtan sahıplerıne aıttır
KAPAK KONUSU 32 Doğru Algılama Yanlış Alarmları Ortadan Kaldırır Hayat Kurtarmak için Yangın Söndürme Sistemlerinin Etkili Olması Gerekir 42 Duman Olan Her Yerde, Her Zaman Yangın Olmayabilir 44 "Türkiye, Alarm Merkezleri Bakımından Şu Anda Çok İleri Bir Konumda" Okyay Şentürk - Burak Aktay / Comon Protessionals 50 Rafinerilerdeki Gaz Algılama Sistemleri 56 Hırsız Alarm Sistemleri ile Tam Güvenlik .. . GUVENLIK 50 Video Görüntü Analizlerindeki Gelişmeler YANGIN 64 Yangınla Mücadele Organizasyonu ve Acil Durum Ekiplerinin Görevleri 70 Otopark Havalandırmasında Ekonomik Çözümler ÜRÜN TANITIMI 7 6 AIC Grup'tan BIS Yangın Korunum Seti 7 7 KAYA'dan Acil Durum Tahliye Sistemi 78 Bosch, Divar XF Hibrid H.264 Dijital Video Kayıt Cihazını Pazara Sundu 79 RIGID-Emerson'dan RIDGID SR-20 Hat Tspit Dedektörü 80 Bilgi Elektronik'ten Ürünler www.yanginguvenlik.com. tr Reklam indeksi AIC GRUP ----------------------------------- 27 AKSAY ---------------------------------35 - 59 AVON BARRIER-----------------------------39 AYVAZ ----------------------------------------21 BAREKS----····-···--····-·······-----·-33 - 53 BİGES---------------------------------- 11 - 6 7 BORUSAN------------------------------------ 25 BOSCH---------------------------------------l 5 BTS ---------·········-··-·--·--·-··--···--·-··-·-7 BURSAN -------------------·····----------------l COMON------------------------------------- 23 DRAEGER------------------------------------51 EEC ---------·-······-··-·------------·---··- A. K. ELEKTRAL ------------------------------------31 EPSİLON--------------------------------------43 FETAŞ ···············-··-·-··--····-····-····--61 FOKUS---------------------------------------- 41 ICC1------------------------------------------- 2O iSAF -------------------------------------------69 İST ·-·--············-·--··-·--············-·--··37 KAYA YAPI------------------------------------55 KIVANÇ KİMYA -----------------------------65 KPAM KILAVUZ ------------------------------63 KURTARIR --------------···-------------------l 3 MATRİKS--------------------------------------29 MAYA YANGIN-----·-·····--·--·-··-··--·-·-45 MCS ---------------------------------------A. K. İ. MESSE FRANKFURT ······-------·---------- 57 NORM TEKNİK-------------------------- Ö. K. İ. PERA DANIŞMANLIK-----------------------71 PROTEK---------------------------------•-------3 SCHRACK ----------------------------------- 49 SIEMENS ---------------------------------------2 VALFTEK-----·····-···-·--·--···--·--··-···--· 47 Y3K--------···-·····--··--·-·--··--------------l 7 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 1251 S ■
Özetler TÜYAK, Yangın İhbar ve Söndürme Sistemlerinin Yapım Koşullarını Tartıştı 12 Abstracts TÜYAK discussed the Production Conditions for Fire Alarm and Extinguishing Systems 12 26 Şubat-1 Mart 2009 tarihleri arasında İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre AspartoftheWINExhibitionsheldatTÜYAPExhibitionandCongressCenter Merkezi'nde gerçekleştirilen WIN Fuarları kapsamında "Yangın İhbar ve between 26 February - ı March 2009, a panel titled "A Discussion on Söndürme Sistemlerinin Mevcut Yasa ve Yönetmelikler Çerçevesinde the Production Conditions for Fire Alarm and Extinguishing Systems in light Yapım Koşullarının Tartışılması" konulu bir panel, TÜYAK Derneği temsil- of the Current Laws and Bylaws" has been held with participation from c ile rinin katılımıyla düzenlendi. Konuşmacılar, yasal mevzuatlara uygun the representatives from TÜYAK Society. The speakers, discussed in detail, olarak yangın ihbar ve söndürme sistemlerinin nasıl yapılması gerektiğini, how the fire alarm and extinguishing systems should be manufactured sistem seçimi ve tasarım alanında yapılan yanlış uygulamaları detaylı in line with the current legislation as well as the unhealthy practices with olarak ele aldı. regard to system selection and design. Doğru Algılama Yanlış Alarmları Ortadan Kaldırır 32 Correct Sensing Eliminates False Alarms 32 Bu yazıda, System SensorEurope'dan Stuart Bali, çok sensörlü yangın de- in this article, Stuart Bali from System SensorEurope, explainshis viewasto the tektörlerinin yanlış alarmları azaltmadaki rolleri ve bu şekilde binanın daha role of multi-sensor fire detectors in decreasing the number of false alarms. etkin bir şekilde tahliyesinin sağlanması hakkında görüşlerini açıklıyor. enabling a more effective evacuation of the building in question. Duman Olan Her Yerde, Her Zaman Yangın Olmayabilir 42 Bir uçağın kargo bölmesi için bir yangın algılama sistemi tasarlamak uğraş gerektiren bir çalışmadır. Evinizdeki duman dedektörünce görülen şartlardan farklı olarak, uçak kargo bölmelerinde üstesinden gelinecek, yoğuşma oluşmasına neden olan çok geniş bir yelpazede değişen nem ve hava sıcaklık ve basınçtan toza, türbülans ve titreşimlerle ortama saçılan toz, kir ve havada uçuşan parçacıklara kadar birçok etmen bulunmaktadır. Mikro Elektro Mekanik Sistem esaslı kimyasal hissetme ve partikül teknolojisinin yangın algılamasında kullanılmak için geliştirilmesi ve uygulanması, müşterek bir NASA-FAA çalışması olarak birkaç yıldan beri sürdürülmektedir. Video Görüntü Analizlerindeki Gelişmeler 58 Smoke does not necessarily mean fire 42 Designing a fire detection system tor the cargo section of a plane is a cumbersome job. Apart from the conditions faced by the smoke detector in your house, there are wide range of ambient conditions ranging from humidity to pressure, from dust and dirt spread around due to turbulence and vibrations and particulates in the air that might cause unwanted condensation. Development and application of the Micro Electro Mechanical System based chemical sensing and paıticulate technology tor fire sensing purposes is a project that NASA-FAA have been working on in cooperation for the last few years. Recent Developments in Video Analysis 58 Siemens Bina Teknolojileri 15 yılı aşkın bir süredir video ve hareket algılama Siemens Building Technologies has been developing video and movesensörleri geliştirmektedir. Önemli olayları kaçırma olasılığı olan operatör- ment sensing technologies for more than 15 years. The company currently !erin kusurlarını tazmin etmek için teknolojiyi kullanmaya olan ihtiyacı bile- employs highly developed algorithm in order to automate the sensing rek, şirket bu günlerde dijital kayıt sistemleri ürün yelpazesinde algılama process within the product range of digital recording systems, with the işlemini otomatik hale getirmek için gelişmiş algoritmalar kullanmaktadır. awareness of utilizing technology to compensate for the faults of the Siemens Bina Teknolojileri, Kayıt ve Kontrol Yazılı mı . CCTV (Kapalı Devre operators that have the possibility skip important events. Siemens Build ing TV) Sistemleri Ürün Serisi Kıdemli Ürün Yöneticisi Sven Giesecke, video Technologies Recording and Control Soffware CCTV (Closed Circuit TV) çözümlemelerinde ve bunların video ile gözetleme pazarında nasıl daha Systems Product Range Senior Product Manager Sven Giesecke, explains önemli bir özellik haline gelmekte olduğunu ifade etmektedir. how these have turneci outto be important features forvideo decoding and in the video surveillance market. Yangınla Mücadele Organizasyonu ve Acil Durum Ekiplerinin Görevleri 64 Bu yazıda, acil durumun en az can ve mal kaybı ile atlatılarak olağan hale geçilmesini sağlamak üzere mücadele edecek personel ve yapacakları işler hakkında bilgi verilmektedir. Otopark Havalandırmasında Ekonomik Çözümler 70 Bu yazıda, otoparklarda havalandırma ve duman egzozu konusunda yenilikler, atık gaz ve sıcaklığın insan vücuduna etkileri, tünel havalandırması temel bilgilerinin otoparklara uygulanması, duman geri akışının önlenmesi ve kullanımı halindeki enerji tasarrufu anlatılmaktadır. ■ 6 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 125 Organizing for Fire Combat and Duties of Emergency Teams 64 Thisartic le provides information aboutthe team established with the purposeof handling the emergencysituationto minimize itsdamages both to humans and propeıty, as well as about the tasks of this team. Economical Solution for Parking Lot Ventilation 70 This aıticle is about the novelties in parking lot ventilation and exhaust gases, impact of waste gases and heat on human body, application of basic information on tunnel ventilation to parking lots, prevention of gas back-flow and energy savings during usage.
I TULUMBACI Halk arasında 'tulumbacı ağzı', 'külhanbeyi ağzı' veya 'ayaktakımı ağzı' denilen konuşma şekli, gerçekte argo sözcüklerin kullanıldığı konuşma dilidir. Argo: toplumsal yaşayışta, değişik kültür tabakalarına, farklı iş kollarına ve meslek alanlarına ait olan ve kendi aralarında, hayatın veya mesleklerinin vazgeçilmez ihtiyaçları dolayısıyla birbirleriyle kopmaz bağlarla bağlı olan insanların oluşturdukları, bir tür özel dil niteliğindedir. Genel ortak dilin içinde yer alan özel bir dil olan argo, Fransızca argo'dan dilimize yerleşmiştir; Almanca'da 'argot', İngilizce'de ·sıang' denir. Türkçe lügatlerde gizli dil, bir mesleğe has dil, külhanbeyi dili, tulumbacı dili, kaba ve aşağılık dil, hilekar ve dolandırıcı dili, ayaktakımı dili diye tanımlar yapılmıştır. Serseriler kapsamında değerlendirilen kabadayılar, külhanbeyleri, haytalar ve kopuklar Osmanlı toplumsal yaşamında temel figüranlar haline gelmiş, gerek varlıkları ve gerekse fonksiyonları itibariyle önemli bir yer işgal etmişlerdir. Tulumbacılar da benzer dili ku llanmışlardır. Külhanbeyleri, hamamların ateş yakılan bölmesinde yatan evsiz barksız bekôr uşaklardır. Külhana kabul edilen gençiii S I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 125 Tulumbacı Ağzı Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç İTÜ Makina Fakültesi lerin ilk işi, kısa zaman içinde külhanbeyi dilini öğrenmektir. Onlardan olmayan bir kimse, iki külhanbeyi konuşmasından bir mana çıkaramazdı. Dilbilimciler, kesin bir sınır çizmemekle birlikte, Türkçe'de gerçek argoyu teklifsiz dil, halk dili, kaba ve aşağılık dil gibi sınıflara ayırırlar. Argoyu oluşturan kavramların, hırsızlık, dolandırıcılık, yağmacılık, soygunculuk ve adam öldürme gibi toplumsal kötülüklerden çı ktığı söylenir. Tabanca kurşunu (leblebi), kavga (çıngar), hapishane (kodes), para (kene), hırsız (arpacı) gibi kelimeler, külhanbeyi ve ayaktakımı tarafından sık kullanılan kelimelerdir. Tulumbacılar ile külhanbeylerinin kullandıkları argo sözcüklerin çoğu örtüşür. Bu sözcükler; yaşam şekillerinin etkisi ile oluşturulmuş ve toplumun genel kesimi tarafından kullanılan halk dilinden ayrı, fakat halkın kullandığı dilden türetilmiş özel bir dildir. Hangi çevrede ya da meslek grubu arasında türetilmiş olduğu belirsiz olduğu, yalnızca o toplulukça anlaşıldığından ve kendi gruplarının dışındakiler anlamadığı için bir bakıma gizli haberleşme şeklidir. Gerçek argo sözcükler, belli bir sınıf arasında söylenen özel terimlerden meydana geldiği için, bu sınıfların dışında kalanlar tarafından anlaşılması güçtür. Ana (külhan), baba (külhancı), mektep (zindan),
nargile (boşboğaz) gibi kelimeler kendi aralarında kullanılan parola gibidir. Bu kelimelerin yaşam biçimlerini karakterize ettiği açıkça görülmektedir. Soğuk havalarda kendilerine yuva olan külhanı ana kucağı olarak, hamamcıyı baba olarak tanımlamışlardır. Hapishane onlar için bir okul ve koğuş, arkadaşlarının her hikayesi onlar için bir derstir. Tulumbacılar, külhanbeyleri ve ayaktakımı tarafından kullanılan birçok argo sözcük, toplumun diğer kesimlerince de benimsenerek kullanılmıştır. Tulumbacıların, İstanbul argosunun gelişmesinde büyük rolü olmuştur. Kullandıkları birçok argo kelime ve deyim, zamanla genelleşmiş ve herkes tarafından anlaşılır olmuştur. Yapı bakımından içinden çıktığı ortak dilden farklı olmadığından, sürekli değişmiş ve gelişmiştir. Bazı sözcükler ölmüş, yerine güncel sözcükler türetilmiş ve eskiden argo olan sözcükler zamanla gündelik dilde kullanılmaya başlanmıştır. Hatta günümüzde güncelliğini koruyan çok sayıda argo sözcük bulunmaktadır. Örneğin; eskiden argo sayılan kurnaz (hilekôr, açıkgöz), hayta (tembel, kaytarıcı), fiyaka (çalım, kibir), kıyak (güzel), çıngar (kavga) gibi sözcükler günlük dilde yaygın bir kullanım kazanarak argo olmaktan çıkmıştır. Külhanbeyler ve tulumbacılar tarafından kullanılan sözcükler çoğu zaman, genel olarak kullanılan sözcüklere başka bir anlam yükleyerek türetilmiştir. Sözcükler alışılmışın dışında bir anlamda kullanılmış, TULUMBACI 1 :' _fı r.' ~:' ~ " . i > . . . ·-· ... . ~. _,; ..c4,1!:;;;:~ ',• " Tulumbacıların, İstanbul argosunun gelişmesinde büyük rolü olmuştur. l(ullandıkları birçok argo kelime ve deyim, zamanla genelleşmiş ve herkes tarafından anlaşılır olmuştur. kelimelere yeni anlamlar yüklenmiştir. Kendi sınıfındaki kişilere bilgi aktarırken, sözcüklerin anlamları değiştirilerek gizlenmiştir. Örneğin; arpacı (hırsız), aynalı (güzel, yakışı kl ı), kanun (yalan söz), kopuk (parasız, işsiz), makine (silah), mantar (yalan), boğdu (elinden parayı aldı), çaktı (anladı, farkına vardı), kırık (ilgisi olan kimse), sırıkladı (çaldı, hırsızlık yaptı), dalga (keyf için kullanılan haşhaş) gibi. Tulumbacıların kullandığı argo kelimelerin birçoğu, halkın kullandığı kelimelerin bozuluş ve uydurulmuş şeklidir. Birçoğu da, Rumca, İtalyanca, Fransızca gibi yabancı dillerden türetilmiştir. Bazen Türkçe kök ve sözcüklere yabancı bir dilden ekler getirilmiştir. örneğin: aftos (dost, sevdiği kadın), alarga (açığa çekmek), antin (fahişe), gaco (fahişe), kodes (hapishane), nanay (yok, bitti), şinanay (sahte kibarlık, boş gösteriş), erketeci (zabıta) matiz (sarhoş), piyastos (barışmak, dağılmak) bu kelimelerden bazılarıdır. Kimi argo sözcükler ise Türkçe'den ya da yabancı dillerden yararlanıp uydurma, yakıştırma, benzetme yoluyla türetilmiştir. Boş, değersiz anlamına gelen 'pojyoz', yalan karşılığı kullanılan 'maval' ya da aptal anlamındaki 'keriz' bu tür argo sözcüklerdir. Tulumbacılar yangına gül veya kızıl bayram derlermiş. Belki de, yangında kurtardıkları evlerden, mahalle halkından ve sigorta şirketlerinden bahşiş aldıkları için yangını bayram olarak nitelendirmişlerdir. YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 1251 9 ■
-• I TULUMBACI Tulumbac ı la rın kendi meslekleri için kullandıkları kelimeler de farklıdır. Sandık (tulumba), takım açdı (yangına gitti), takım bindirdi (tulumba hazırlandı), sandık kalktı (tulumba götürülüyor), artçı (sandığın arkasından koşan tulumbacı), yalama (çukur) gibi kelimelerin yanında omuzdaş (tulumbayı taşıyan), fenerci (takıma yol gösteren), köşklü (yangını mahallelere duyuran) gibi kelimeler kullanılmıştır. Tulumbacılar yangına gül veya kızı l bayram derlermiş. Belki de, yangında kurtardıkları evlerden, mahalle halkından ve sigorta şirketlerinden bahşiş aldıkları için yangını bayram olarak nitelendirmişlerdir. Yangında dumanın içinde kalan tulumbacılar, yangın sonrasında temizlendikleri hamama gülistan demişlerdir. Tulumbacılar yangına giderken hı zlı gitmeyenler için "adım aç arkadaş", tesadüfen karşılaştıkları arkadaşına "vay omuzdaş sen misin", beklemediği olumsuz bir davranışla karşılaştığında "bize de mi caf caf" derlerdi. Dalgın ve düşünceli gördükleri arkadaşlarına "ne düşünüyorsun kardaş, borç benim kaygı sı senin mi" veya saygı duyduğu birini anlatırken "kabayı şeydir, kıyak şeydir, hovarda şeydir" gibi sözcükler kullanırlarmış. Tehdit etmek istediği zaman "valla billa bokçu canına kıyarım", birisi tarafından küçümsendiğinde "beni hışır yerine mi koydun" derlermiş. Bunlardan başka; vay canına yandığım ispinoz, anam babam kardaşım, geçmişi tenekeli, cin olmadan adam çarpmaya kalkmış, doğuran ana utansın, geçmişi kınalı, imanım be, sıpanın nalı yaşıyor be, tintini dondu, vay canına yandığım, yine yutmuş, gıra boğdu (söze boğdu, çok söz söyledi), herifi tulum çıkarmışlar (soyup çıplak bırakmışlar) gibi deyimler Tulumbacılar arasında kullanılan deyimlerdendir. 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 125 10 Tulumbacı Argo Sözcükleri aftos : dost, sevdiği kadın alarga : açığa çekmek ana : külhan antin : fahişe araklamak : çalmak asor : işret rakı baba : külhancı çamur : ziyafet çıngar : kavga çiftlik : çarşı-pazar çomar : yaşlanmış çapkın dam : hapishane dümen yapmak : hile yapmak düşman : tulumbacılar erketeci : zabıta fiyaka : çalım kibir gaco : fahişe gül : ateş yangını gülistan : hamam habezan : aç gözlü, çok yiyen hamhum şorolop : anlamsız boş sözler hampa : rakip, engel handaval : alık, sersem hayta : tembel, kaytarıcı hır çıkardı : kavga etti hırt : abdal, sersem hışır : kaba, acemi, sersem hıyar : abdal, sersem hindi : şaşkın ispinoz : geveze, boşboğaz ispiyon : casus kene :para kılefteci : dolandırıcı hırsız Kaynaklar 1. Naskali, E.G.ve G.Sağol,; "Türk Kültüründe Argo", Haarlem, 2002. 2. Tanilli, S.; "Geçen Yüzyılda İstanbul'da Kabadayılar ve Külhanbey/eri", iletişim Yayınları, İstanbul, 2000. 3. Koçu, R. E.; "Patrona Halil", Doğan Kitapçılık, 2. Baskı, İstanbul, 2001. 4. Doğan, M.; "Serseriler, Kopuklar, Külhanbeyleri", Polis Dergisi s.33, 2002. kırkayak : tren kıtıpiyoz : önemsiz adam kıyak : güzel kofti : yalan söz kodes : hapishane kurnaz : hilekôr, açıkgöz kurtizan : zamparalık kuşçu : muhabbet tellalı madik atmak : hile yapmak mangiz :para matiz : sarhoş mektep : zindan nanay : yok bitti nargile : boşboğaz payandayı çözdü: çaresiz gitti pırnık : rakı, işret pıydırdı : defoldu piyastos : barışmak, dağılmak sandık : tulumba sandık kalktı : tulumbayı götürme sıçan : yaşı küçük hırsız sıvamak : iltifat şinanay : sahte kibarlık, boş gösteriş takım açdı : yangına gitti takım bindirdi : tulumbanın kurulması tırıl : züğürt parasız tüymek : kaçmak uski :para üşütmek : akimi bozmak voli çevirdi : yolunu buldu yalama : çukur yosma : güzel edalı züppe : hafifmeşrep, önemsiz 5. Ulunay, R.C.; "Eski İstanbul Kabadayıları Sayılı Fırtınalar", Arma Yayınları, lstanbul, 2005 6. Aslan, M.; "Tulumbacı Naraları", Türk Dünyası Tarih Dergisi, 58, S. 46-47, 1991. 7. Ersoylu, H.; "Türk Argosu Üzerinde İnce/emeler",Leyla ile Mecnun Yayınları, lstanbul, 2004. 8. Devellioğlu, F.; "Türk Argosu", Aydın Kitabevi Yayınları, lstanbul, 1990. ■
-- ' GÜNCEL .. . TUYAK, Yangın ihbar ve Söndürme Sistemlerinin Yapım Koşullarını Tartıştı 26 Şubat-1 Mart 2009 tarihleri arasında İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilen WIN Fuarları kapsamında "Yangın İhbar ve Söndürme Sistemlerinin Mevcut Yasa ve Yönetmelikler Çerçevesinde Yapım Koşullarının Tartışılması" konulu bir panel, TÜYAK Derneği temsilcilerinin katılımıyla düzenlendi. Konuşmacılar, yasal mevzuatlara uygun olarak yangın ihbar ve söndürme sistemlerinin nasıl yapılması gerektiğini, sistem seçimi ve tasarım alanında yapılan yanlış uygulamaları detaylı olarak ele aldı. Türkiye, Avrasya ve Ortadoğu Bölgesi imalat endüstrisinin en önemli fuarlarından biri olarak kabul edilen WIN Fuarlarının 26 Şubat - l Mart 2009 tarihleri arasında gerçekleştirilen ikinci fazı kapsamında, yangın ve güvenlik sektörlerini yakından ilgilendiren "Yangın İhbar ve Söndürme Sistemlerinin Mevcut Yasa ve Yönetmelikler Çerçevesinde Yapım Koşullarının Tartışılması" konulu bir panel düzenlendi. Fuarın üçüncü gününde Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi Marmara Salonu'nda gerçekleştirilen panel, Türkiye Yangın Korunma Derneği TÜYAK temsilcilerinin katılımıyla organize edildi. Moderatörlüğünü TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Turanlı'nın yaptığı panelde TÜYAK Genel Sekreteri Gökhan Aktaş, TÜYAK Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Yanık, TÜYAK Teknik Soldan sağa; TÜYAK Teknik Komite Üyesi Sabri Günaydın, TÜYAK Genel Sekreteri Gökhan Aktaş, TÜYAK Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Yanık, TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Turanlı ve İtfaiye Destek Hizmetler Müdürü Orhan Akyıldız söndürme sistemlerinin yapım koşulları ile ilgili zeminin netleşmeye başladığını ifade etti. Buna karşın gerek uygulama gerekse de işletme koşullarında sıkıntıların yaşandığını belirten Turanlı; panelistlerin öncelikle mevcutyasal durumu, standartları tanımlayan sunumlarını, akabinde de mevcut yasal durumun, standartların ve yönetmeliklerin uygulanmasıyla ilintili olarak karşılaşılan zorlukları ifade edeceklerini Komite Üyesi Sabri Günaydın ve ayrıca belirterek sözü TÜYAK Yönetim Kurulu Üyesi İtfaiye Destek Hizmetler Müdürü Orhan Haluk Yanık' a bıraktı. İsmail Turanlı ı TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı Akyıldız konuşmacı olarak yer aldı. Moderatör olarak açılış konuşmasını yapan TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Turanlı: özellikle AB uyum yasaları çerçevesinde son yıl larda büyük bir hızla ülkemizde standart, yönetmelik ve bazı yasaların, İngilizce veya Türkçe olarak yayınlandığını, bu çerçevede aslında Türkiye'de yangın ihbar, alarm ve 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 125 12 Konuşmasında mevcut yasa ve yönetmelikler içerisinde yangın algılama ve alarm sistemlerinin tasarımı ve uygulama koşullarına ilişkin bilgiler veren Haluk Yanık; 2002 yılında yürürlüğe giren ve 2007 yılında revize edilen Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik ile yurt çapında zorunlu hale gelen yangın algılama ve alarm sistemlerinin daha geniş kapsamlı olarak uygulanmaya başlandığını, yönetmeliğin nerede, ne yapılması gerektiği sorularına yeterli düzeyde cevap verdiğini ifade etti. Yönetmeliklerin asgari koşulları belirlediğini vurgulayan Yanık, sözlerini şöyle sürdürdü: "Özellikle 'nasıl yapılacak' aşamasına gelindiğinde bir tasarım ve uygulama kılavuzumuz var: bu da Ocak 2008'de
. Saniyeler içerisinde Yangını Başladığı Yerde SÖND\)ROR Otomatik Yangın Algılama ve Söndürme Sistemi Elektrik Panolarında Yanıını $on Cil ¾ NFPA' ~ Elektrik Panoları Uygula 7 ••• • 1 ■■ t~KURTARIR® • .. .. ' ' ~~~")) [ YANGIN SQNO LJRME SAN. VE Ti(. L TD. ~Ti. ( E DON EN ıso 0001 Ankara Cad. Manolya Sokak No:l Yayalar 34906 Pendik/İSTANBUL Tel: +90.216 307 14 14 (pbx) - 307 21 33 / 3 hat - Fax: +90.216 307 28 26 www.li.urtarir.com
- 14 I GÜNCEL kullanıcısı sorumludur. Bu nedenle belgeyi hazırlayanların mutlaka yeterli teorik ve pratik bilgiye sahip olmaları gerekmektedir. Yangın senaryosunu hazırlamak bir uzmanlık işidir. Böyle bir işi yapacak olan mühendisin ya da danışmanın, sadece algılama değil, bütün disiplinleri çok iyi bilen ve binanın tahliye koşulları, itfaiyenin müdahale koşulları gibi pek çok noktayı Haluk Yanık / TÜYAK Yönetim Kurulu Üyesi da bir arada değerlendirebilecek kapa- Gökhan Aktaş / TÜYAK Genel Sekreteri yürürlüğe giren ve Türk standardı haline gelen TS CEN/TS 54-14 Standardı. Bu standarda göre yangın algılama ve alarm sistemlerinde belirli aşamalar genel olarak ihtiyaçların değerlendirilmesi, planlama ve tasarım, montaj, hizmete alma ve doğrulama, kullanım ve bakımdan oluşuyor. 'İhtiyaçların değerlendirilmesi' konsepti içinde, ilk olarak yangın alarm sitede olması gerekir. Sisteme bağlı tüm yangın algılama ve alarm cihazlarının, EN 54-1 4 Avrupa normuna uygun olması ve yangın bölgelerinin belirlenmesi büyük önem taşıyor. Çünkü yangın bölgesi, bir yangına tepki ve müdahale esnasında bilinmesi gereken en önemli bilgidir. Yangının nerede olduğunu ve ne gibi sonuçlar doğurabilesisteminin ne amaçla yapılacağının be- ceğini ortaya koyması, yangın esnasında kapsamında özellikle söndürme sistemleri üzerinde durdu. Binalarda yapılacak otomatik söndürme sistemlerinin mutlaka yetkili bir firma tarafından tasarlanması ve onaylanması gerektiğini belirten Aktaş, periyodik bakım, test ve cihazların kontrolünün bina sahibi, yöneticisi veya yazıl ı olarak sorumluluk devredilen bina yetkilisince yaptırılması gerektiğinin altını çizdi. lirlenmesi gerekir. Yangın alarm sistemi; can koruma, mal koruma veya her ikisini de korumayı gözetecek şekilde yapılabilir. Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği, yangın alarm sistemleriyle ilgili bölümlerinde hem can hem de mal korumaya yönelik maddeler içerir. Dolayısıyla Türkiye'de bir sistemin, özel bir durum, özel bir izin olmadıkça her ikisini de, yani can ve mal korumasını gözetmesi şarttır. binada bulunan ve yangına müdahale Yönetmeliğin ikinci bölümünde yer alon edecek olan ekiplerin yönlendirilmesi açı- sulu söndürme sistemleri çerçevesinde su sındon önemlidir. Bu nedenle bölgelerin depoları, su kaynakları, yangın pompaları, doğru belirlenmesi ve bunun do tepki sabit boru ve yangın dolapları, hidrant stratejisiyle uyumlu olması gerekiyor. sistemleri konusunda uygulamada en çok Yangın alarmına tepki stratejisi de çok önemli bir konu. Genellikle tesisat ve mühendislik öğretilerinde 'yangın seTürkiye'de çok zorluk çekilen ama çok önemli bir konu da, yangın esnasında kontrol edilmesi gereken diğer yardımcı cihazlardır. Yangın söndürme sistemleri, duman kontrol sistemleri, çok az kullanılmakla beraber duman ve yangın kapıları, emniyet kapıları, turnikeler, asansörler vs. yangın alarmı durumunda daha önce naryosu' diye de tabir edilen bu durum belirlenmiş tepki stratejisine göre otomatik standart tarafından 'tepki stratejisi' olarak adlandırılıyor. Yangın alarmı sırasında ne yapılacağına dair, tasarım aşamasına geçmeden ilk aşamada bir doküman oluşturulması gereklidir. Bu belgenin doğru ve eksiksiz olmasından alıcı, yani bu sistemi satın alacak olan bina sahibi veya olarak harekete geçmelidir." Kalite, Doğru Tasarım, Doğru Uygulama Yanık'ın ardından söz olan TÜYAK Genel Sekreteri Gökhan Aktaş, Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik Haluk Yanık: "Sisteme bağlı tüm yangın algılama ve alarm cihazlarının, EN 54-14 Avrupa normuna uygun olması ve yangın bölgelerinin belirlenmesi büyük önem taşıyor. Çünkü yangın bölgesi, bir yangına tepki ve müdahale esnasında bilinmesi gereken en önemli bilgidir." 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 125 zorlukla karşılaşılan sistemin, ülkemizdeyeni öğrenilerek uygulanmaya başlanan sprinkler sistemleri olduğunu ifade eden Aktaş, söndürme sistemlerinin ilk uygulanışının yangın dolapları sistemleri ile gerçekleştiğini ve bu alanda EN54 671-1/2/3 Standardı ile neredeyse on sene önce bu sistemlerin ülkemizde kabul edildiğini ve zorunlu standart olarak uygulandığını bel irtti. Sprinkler sistemlerinin binanın mimari tasarım aşamasında ele alınması gereken bir konu olduğuna dikkat çeken Aktaş, TÜYAK tarafından hazırlanan ve yakında yayınlanacak olan kitabın sprinkler ve gazlı söndürme sistemleri ile ilgili uygulama bilgilerini aktaracağını ifade etti. Tasarım kriterleri konusunda, ülkemizde şu onda TS EN 1 2845 sprinkler tasarım kriterlerinin zorunlu hole getirildiğini belirten Aktaş konu ile ilgili olarak şunları aktardı: "Bildiğiniz üzere ülkemizde NFPA standartları senelerdir uygulanmaktadır. Ülkemiz tasarım kriterleri anlamında NFPA
15 bit işlemciye sahip DinionXF Gündüz/Gece kamerası, sınıfındaki en mükemmel görüntü kalitesini sunar ve bu da onu profesyonel CCTV sistemleri arasında en öncelikli tercih yapar. DinionXF; • 15 bit DSP teknolojisi ile en yüksek resim kalitesi • Mükemmel görüntü kalitesi için XF-Dynamic • Her t ürlü ışık koşullarında en yüksek hassasiyet • Gündüz veya Gece mükemmel görüntü kalitesini garanti eder --Www.boschsecurı y.com/fr veya guvenliksistemleri@tr.bosch.com fi) BOSCH Yaşam için teknoloji
-- I GÜNCEL Sabri Günaydın: "Doğrudan can ve mal güvenliğini ilgilendiren ~o"'~ test ve devreye alma ayrı bir süreç olarak kesinlikle ihale / 1 aşamasında tanımlanmalı ve süre konulmalıdır." 1 Sabri Günaydın / TÜYAK Teknik Komite Üyesi standartlarından EN standartlarına hızlı bir geçiş süreci yaşıyor. Ne yazık ki EN'nin de sprinkler konusunda özellikle endüstriyel uygulamalarda karşılayamadığı eksiklikleri var. Bu anlamda yine NFPA'ye dönmek zorunda kaldığımız durumlar olabiliyor. Diğer yandan söndürme sistemleri, tasarım aşamasında uluslararası standarda göre tasarlanmalı ve çoğu zaman da bir software tarafından denetlenmeli. Bunun için özel, onaylanmış yazılımlar var. Bu yazılımlarla projenin hesaplamalarının yapılması ve aynı titizlikle de pratikte uygulanması gerekiyor. Maalesef çok ciddi yatırımlar yapılmasına rağmen, uygulamadaki bazı işçilik hataları ya da dikkatsizlikler, o sistemi tamamen çalışmaz hale getirebiliyor. Dolayısıyla sistemin kalitesi kadar, sistemin doğru tasarlanması ve doğru uygulanması da çok önemli. Yine bu sistemlerin rutin seçilen cihazlarının özelliklerine göre mal güvenliği ile ilgili minimum kurallar elektik müteahhidi tarafından hazırla- olduğunu unutmamalıyız." nacak projeler olduğunu ifade eden Günaydın, bu şekilde ürünün tipi, nitelikleri ve detaylarının ortaya çıktığını, bu doğrultuda detayların öngörüldüğünü ve son yerleşimlerin, kesin boyutlandırmaların bu hesap ve çizimlerle yapılması gerektiğini belirtti ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Tesis bittiğinde son durum projesi yapmak gerekiyor çünkü uygulama aşamasında birçok değişiklik oluyor. Aslında itfaiyeye giden projelerin bana göre kesinlikle son durum projesi olması gerekir. Son durum projesi; imalat ve montajı tamamlanarak, işletmeye alınma aşamasına gelmiş olan elektrik tesislerinin uygulama aşamasındaki değişiklikleri içeren, tamamlanmış, son gerçek durumu gösteren, geçici kabule esas olan projedir. Gerek itfaiye açısından gerekse işletme bakım elemanları açısından en önemli proje budur. Hatalı yapılan tesisleri devreye almak, devreye alma sırasında hataları temizlemek gerçekten çok zor. Yangınla Mücadele Disiplinler Arası Entegrasyonu Gerektiriyor "Yangın ihbar ve alarm sistemleri ve söndürme sistemleri konusunda büyük oranda tasarımın nasıl yapılması gerektiği ile ilgili Türkiye'de yasal mevzuatın hazır olduğunu görüyoruz" diyen ismali Turanlı ise, bir yapı içerisinde yangınla mücadele tekniğinin çoklu disiplinlerin entegre olarak çalışmasını gerektiren bir uğraşı olduğuna dikkat çekti. Turanlı konuşmasını şöyle sürdürdü: "Türkiye'deki mevcut yönetmelik ve yasalar çerçevesinde yapım koşullarını tartışıyoruz. Bu noktada su bazlı söndürme sistemlerinde EN l 2845'in Türk standardı olarak yayınlandığını görüyoruz. Bu do su bazl ı söndürme sistemlerinde gerek yangın dolabı, gerek sprinkler kullanımında, tasarım aşamasında ele alınması gereken standardın Türkiye'de yasal zeminini bulduğunun ifadesidir. Keza aynı durum, ISO l 4520 için de geçerlidir. 2004 yılından bu yona Türkiye'de yasal olarak geçerliliği olarak gerekli standartlara göre testlerinin Sonuç olarak test ve devreye alma, işlet- söz konusudur. ISO 14520 içerisinde temiz yapılması ve sürekli ayakta tutulması da me ve bakım en temel konuları oluşturu- gazlı söndürme sistemlerinin nasıl olması çok önemli." yor. Ancak test ve devreye olma için hiçbir gerektiği ayrıntılı olarak ifade edilmiştir. Bu Aktoş'ton sonra söz alan TÜYAK Teknik Komite Üyesi Sabri Günaydın sunumunda, yangın algılama ve uyarı sistemlerinin elektrik tesisatının tasarım ve uygulamaları konusunu ele aldı. Yayınlanan TSE TS 54-l 4 standardında planlama, tasarım, montaj, işletmeye olma konusunda önemli kılavuz bilgilerin yer aldığını belirten Günaydın, kesin projelerin elektrik tesislerinin nasıl yapılacağını detaylı olarak tarif eden açıklamalar, çizimler, teknik özellikler, hesaplar ve şartnamelerden oluştuğunu b elirtti. Uygulama projesinin; tesisin yapımına başlanmadan önce imalatçı firmaların 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 125 16 şekilde süre tanınmıyor. Oysa doğrudan çerçevede şunu rahatlıkla söyleyebiliriz can ve mal güvenliğini ilgilendiren test ve ki; bazı karmaşıklıklar olmasına rağmen devreye alma ayrı bir süreç olarak kesinlik- artık Türkiye'de tasarım yaparken, özel le ihale aşamasında tanımlanmalı ve süre koşullar gerektiren projeler hariç, gerek konulmalıdır. Özetle, tasarım ve uygulama su bazlı gerekse de temiz gazlı veya gazlı çalışmaları, standartlara ve yönetmelikle- söndürme sistemlerinin tasarım kriterlerinin re göre yapılmalı ve standartların can ve yasal ayağı mevcuttur. Bunlar Türkçe
~ :ı: ....... ~ Q1 --:;, H pb{LIS AvroıRIS
I GÜNCEL Orhan Akyıldız/ İtfaiye Destek Hizmetler Mdr. olarak yayınlanmıştır ve bunlar Yangın Yönetmeliği ile de bir bağlantı içerisindedir ve yönetmelikte bu standartlara atıfta bulunulmaktadır." "Mevzuatlarda tasarım ve ürün kriterlerimiz belli. Burada sorumluluğun bir kuruma, tek bir noktaya dağıtılabilmesi mümkün değil" diyen Turanlı dizaynla ilgili sorumluluğun kesinlikle tasarım mühendislerine ait olduğunu belirterek sözlerine şöyle devam etti: "Eğer elektromekanik olarak entegrasyon sağlanamıyorsa, etik olarak tasarım mühendisi bu durumda sorumludur. Mesleki etik gereği tasarım kriterlerine göre ilişkide olunan diğer disiplinlerle bağlantı sağlanması gerekiyor. Ancak bu konuda itfaiye dairesine çok büyük mesuliyet yüklüyoruz. İtfaiye dairesinin gelen her projeyi, özellikli olanlar hariç, mühendislik anlayışı içerisinde tasarım açısından ele alması mümkün değildir. Dünyada bunun benzer bir örneği de yok. Sonuçta bizim bu tür sistemlerin uygulanmasında yaşadığımız sıkıntı, temelde var olan bilgiyi kullanamamamızdan kaynaklanmaktadır." "Çok Yol Kat Ettik" Son konuşmacı olarak söz alan İtfaiye Destek Hizmetler Müdürü Orhan Akyıldız itfaiyenin ve yangın güvenliğinin tarihini kısaca aktararak sunumuna başladı. l 992 yılına kadar zabıta talimatnamesindeki birkaç madde ile İstanbul'un ya da Türkiye'nin yangın güvenlik önlemlerinin alındığına dikkat çeken Akyıldız, 1992 yılında Türkiye'nin ilk Yangından Korunma Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiğini, bu yönetmeliğin çok eleştirilmesine rağmen işin temelini oluş- - 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 125 - 18 Orhan Akyıldız: "Test etmediğiniz bir sistemi lütfen devreye almayın. Bu ekonomik, mevzuat veya yönetmelikten önce etik bir konu..." turduğu belirtti ve sözlerini şöyle sürdürdü: "l 997 yılında ilk kez itfaiye kanadında yandüncü bir aşaması var. Bu aşamada da çalışan, ruhsatı olan bir işletmeyi, çeşitli gın güvenlik önlemleri ile muhatap oldum. gerekçelerle ya bir talep ya da bir şikayet O günden bugüne geldiğimiz süreçte üzerine yerinde denetliyoruz." size şunu rahatlıkla söyleyebilirim ki; bırakın algılamayı ya da otomatik söndürme sistemini, 1997 yılında insanları bir merdiven yaptırtmak için ikna etmeye çalışıyorduk ve bu o kadar zor oluyordu ki! Şimdi kimse 'ben merdiven yapmayacağım' demiyor. Biz ise merdivenin yerini, şeklini, sisteminin montajını beğenmiyoruz. Yani aslında çok büyük mesafe kat ettik. Peki ama yangın güvenlik önlemlerinin neresindeyiz? Biz yangın güvenlik önlemlerini, denetim ve onay suretiyle yapıyoruz. Bu konuda 4 tane temel aşama var. İlk olarak İstanbul'da üretilecek olan bir binanın ruhsata esas projesini, özellikle yangın güvenlik önlemleri açısından yürürlükteki mevzuata göre inceleyerek onaylıyoruz. İkinci aşama olarak bina inşası tamamlandığında ise bu onaylamış olduğumuz projeyle ve yine yürürlükteki mevzuatla birlikte yerinde binayı denetliyoruz. Biz mühendislik denetimi yapmıyoruz. Mühendislik denetimi için denetim firmaları var, onlar yapıyorlar. Herkesin sorumluluğu farklı. Biz binalarda gerçekten tesisatın olup ol madığını ve çalışıyorsa doğru çalışıp çalışmadığını, bir de çok belirgin mühendislik hatası olup olmadığını kontrol ediyor ve sorun varsa o zaman itiraz ediyoruz. Yani mühendislik işinin tamamı, bu işi projelendiren ve bu işin montajını yapan kişilerin üzerinde bulunuyor. Denetimin üçüncü aşaması ise o binada bir işletme kurulduğunda gerçekleşiyor. İşletmenin yangın güvenlik önlemlerine ve binanın şartlarına uygunluğu ve yapılan işin o binada yapılmaya uygun olup olmadığını yerinde gerçekleştirdiğimiz denetimlerle yapıyoruz. Denetimin dörKonuşmasında "Tesisat yaptığınız her binada risk analizi yapın. Bu risk analizine uygun olarak ihtiyacı belirleyin" diyen Akyıldız, tasarımın bu ihtiyaçlara uygun olarak yapılması, malzemelerin belirlenerek ihtiyaçlara uygun olarak projelendirilmesi gerektiğine dikkat çekti ve sözlerini şu şekilde tamamladı: "Test etmediğiniz bir sistemi lütfen devreye almayı n. Bu ekonomik, mevzuat veya yönetmelikten önce etik bir konu..." Kilit Nokta: Mesleki Etik Tüm konuşmaların ardından tekrar söz alan Turanlı , panelin ortaya koyduğu sonuçları şu şekilde özetledi: "Her şeyimiz var: yönetmeliğimiz, standardımız var. Bu standartlarda kimin, neyi, nasıl yapacağı belirlenmiş durumda. İtfaiyemiz, belediye adına, dünyada nasılsa o şekilde denetimlerini gerçekleştiriyor. O halde mesele dönüp dolaşıp mesleki etik noktasına geliyor. Biz acaba bazı şeyleri hep bir başkasından mı bekliyoruz? Oysa herdisiplinin kendi üzerine düşeni yapması gerekir. Burada önemli olan, sektör içerisindeki tüm oyuncuların, ister tasarım, ister imalat, ister montaj, ister bakım hizmeti versin, kendi mesleki etik anlayışları çerçevesinde hareket etmeleridir. Kuşkusuz tüm bu konuştuklarımız, bu sektörde çok büyük yanlışlıklar ve eksiklikler olduğu manasına gelmez. Ancak bu sektörde yer alan insanlar olarak biz iyi yaptıklarımıza teşekkür edeceğiz, yüzde 99 iyi yapsak bile yüzde l hatalı olduğumuz veya daha iyi yapılabileceğini düşündüğümüz konuyu tartışmaya devam edeceğiz." ■
TÜYAK 2009 YANGIN VE GÜVENLiK SEMPOZYUMU 9-1 O Ekim 2009, WOW Convention CENTER, Yeşilköy / İSTANBUL Yangına, sabotaja, depreme, iş kazalarına, çevre risklerine karşı, önceden haber alan, algılayan, uyaran ve uygun çözüm bulan yeni cihaz ve sistemleri tanıtmak, günümüz teknolojisine uygun koruma ve önleme sistemlerindeki gelişmeleri ve yeni tasarım esaslarını açıklamak, problemleri tartışmak, üretici ve kullanıcıları bir araya getirmek, konu ile ilgili olan yönetmelik ve standartlardaki gelişmeleri açıklamak amacıyla düzenlenmektedir. KONULAR * Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri • Sigorta ve Yangın Önlemleri • Yangın Önleyici ve Yangın Geciktirici Malzemeler * Mimari Yangın Güvenliği * Söndürme Malzemeleri, Araç-Gereçleri ve Sistemleri * Bina Kontrol Sistemleri * Endüstri Tesislerinde Güvenlik * Tehlikeli Maddelerin Üretimi, Depolanması ve Kullan ı mı * Doğalgaz ve LPG Güvenlik Sistemleri * Yangın Yönetmelikleri ve Standa rtları * Binalarda İnsan Tah liyesi Esasları * Gazlı Söndürme Sistemleri * Yangın Pompaları * Yağmurlama Sistemleri ve Elemanları * Yangın Dolapları ve Yangın Hidrantları * Duman Kontrol Sistemleri * Köpüklü Söndürme Sistemleri * Kişisel Koruyucular ve Kurtarma Malzemeleri --~ KTÖREt fOAitillR Balmumcu, Barbaros Bulvarı, Bahar Sokak, Karanfil Apt. No:2/13 Beşiktaş İstanbul/TURKIYE Tel : (0212) 275 83 59 Faks: (0212) 274 92 73 bilgi@sektorelfuarcilik.com / ·~:\ ; ~, ! \,T0YAK _! PERPA Ticaret Merkezi, B Blok Kat:9 Ne: 1376 Okmeydanı 34384 İstanbul/TURKIYE Tel : (0212) 320 2404-292 40 62 Faks : (021 2) 320 2403 tuyak@tuyak.org.lr SPONSORLUK Firmalar TÜYAK 2009 - Ycıngın ve Güvenlik Sempozyumu'na Ana Sponsor olmak için Oğle Yemekleri Sponsoru, Kokteyl Sponsoru, Yaka Kartı Sponsoru, Çanta Sponsoru, Bildiriler Kitabı Sponsoru, Doküman Kiti Sponsoru olabilirler. Ayrıca Altın ve Gümüş Sponsor olarak ta katı l abilirler. Sponsorluk koşulları hakkında bilgi almak için; Sektöre/ Fuarcılık Ltd.Şti. 0212 275 83 59 info @sektorelfuarcilik.com -..,.,..------=---=------=---- BİLDİRİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve ÖNEMLİ GÜNLER Yazarlar ilk aşamada bildirilerin konusunu ve bir sayfalık özetini bilim komitesine sunulaca klardır. Bilim komitesi tarafından seçilen özetlerin bildirileri hakemler tarafından değe rlendirilece ktir. Bildiri Özeti Gönderme 30 Mart 2009 Özet Onayı 30 Nisan 2009 Bildirilerin Gönderilmesi 30 Temmuz 2009 Bildirilerin Seçimi 31 Ağustos 2009 Bildirilerinizi bildiri@tuyok.org.tr adresine gönderebilirsiniz. ~. İZODl IMSAD Destekleyen Kuruluşlar f isıanbul İtfaiyesi □ @ tmnıob MTMo mimarlar - oda~ı EMO ~ l8!Ilm
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=