www.yanginguvenlik.com.tr YANGIN GÜVENLİK VE KORUMA SİSTEMLERİ DERGİSİ • MART-NİSAN 2025 • YIL: 32 • SAYI: 253 • 120 TL • ISSN 1305-2071 Son Kullanıcıya Sa�şımız Bulunmamaktadır TÜRKİYE’NİN İLK UL300 ONAYLI DAVLUMBAZ SÖNDÜRME SİSTEMİ Göztepe mah. Bent cad. No:55/1 Beykoz, İstanbul �nfo@ycstekn�k.com +90 212 222 51 28 COMPANY VENGERANT MUHENDISLIK LIMITED SIRKETI Goztepe Mah. Bent Cd. No: 55/1 Beykoz Istanbul, Istanbul Turkey EX29332 Stored-pressure wet chemical solution extinguishing system units, Model(s): VENGERANT Series, 6, 9, 12, 15, 18, 21, 24, 27 and 30 Liter capacity, stored-pressure extinguishing system units. Unit is designed to discharge wet chemical solution from fixed nozzles for the extinguishment of fires in cooking appliances, hoods, plenums, filters, and ducts used for the ventilation of restaurant cooking equipment when such fires originate in the entrance of the ventilating equipment. For use at temperatures from +32°F (0°C)to +120°F (49°C). Operated by automatic means with manual backup. Includes the protection of deep fat fryers, griddles, range tops, gas radiant char-broiler, electric char-broilers, lava char-broilers, pumice char-broilers, synthetic rock charbroilers, natural charcoal broilers, mesquite wood char-broilers, upright broilers, chain broilers , salamander broilers and woks. A description of the extinguishing system units and the System Design, Installation limitations, Operation, Maintenance, and Service are contained in the Listee's System handbook, Part Number SSKFES/102000, dated August 20, 2023, Rev 00. Copies are available from the Listee. Wet-chemical-solution Extinguishing System Units
"'tq :ife'i!tection Products Yangın korunum sistemlerinde dünya liderinden eşsiz çözümler ve ürün yelpazesi... Tyco Yangından Korunum Ürünleri artık Johnson Controls çatısı altında. Kapsamlı yangın korunum sistemlerimiz ile hala bildiğiniz ve güvendiğiniz sektör lideriyiz. Onlarca yıllık tecrübe, küresel liderlik ve yenilikçi bina güvenliği çözümleriyle bilinen Johnson Controls ile gelecek, daha güvenli ve aydınlık olacaktır. lıılANSUL.I I A AquaMist 1 @Grinnell 1 /.!l,'!,,:· 1 SAfB., 1 j:ı', u: .. j 1 Yangın söndürme sistemleri hakkında en son bilgiler ve yenilikçi ürünler için www.johnsoncontrols.com İnternet adresinden veya 0312 840 0113 nolu telefondan bize ulaşın. © 2019 Johnson Controls. AII rights reserved. + S.&i'i'Hi�i:. suppressionsystems 1 A 1 1:qca Johnson fj Controls
2 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 MART-NİSAN 2025 • SAYI: 253 • www.yanginguvenlik.com.tr IÇINDEKILER ARITEKS 9 BLAZECUT 11 DESKAR 15 ETNA A.K.İ FOKUS 27 ISP FIRE 29 İST İŞÇİ 21 KIVANÇ GROUP 7 NORM TEKNİK Ö.K.İ. SECURITAS 23 SODEX 31 TEKNO YANGIN A.K. TYCO YANGIN 1 YCS TEKNİK Ö.K. REKLAM İNDEKSİ Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Elektrik Tesisatı Murat Yapıcı Elektrik Mühendisi / TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi 32 Makale Çevrimiçi Deneyler ve Yangın Alarmlarına Yanıt Olarak Tahliye Kararlarının Regresyon Analizi 44 Çeviri İtfaiyecilerin Depolama Alanlarındaki Yangınlara Müdahale Planlaması Haldun Seber İtfaiyeci ve İş Güvenliği Uzmanı Afet ve Acil Durum Yöneticisi 18 İtfaiyeci 04 Haber Akıllı Yangın Söndürme ve Yönlendirme Sistemleri Doğan Toncer Eski AFAD Müdürü 24 Makale ISPFIRE Sapfir Yangın Söndürme Modülleri ile Yat ve Liman Yangınlarına İlk Müdahale 30 Teknik 36 Ürün ETNA TS EN 12845’e Uygun Yangın Pompaları D Sınıfı Yangın Nedir? Uzman Görüşü Sezer Aslan Yangın, Acil Durumlar ve Doğal Afetler Eğitim Uzmanı Risk Analizi ve Danışman - NFPA Member 16 Söyleşi SAMatters Platformunun Kurucusu ve Uzman Eğitmeni Bart van Leeuwen: “Acil Durum Ekiplerinde Durumsal Farkındalık Hayati Öneme Sahip” 12
3 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 EDITÖRDEN Durumsal farkındalık (Situational Awareness - SA) kavramı, özellikle acil müdahale, sanayi, iş sürekliliği ve BT operasyonları gibi kritik sektörlerde çalışan profesyoneller için büyük önem taşımaktadır. Haldun Seber’in Yangın Güvenlik Dergisi için Situational Awareness Matters! (SAMatters!) platformunun kurucusu ve uzman eğitmeni Bart van Leeuwen ile yaptığı söyleşide itfaiyeciler ve itfaiyeciler gibi yüksek riskli mesleklerde SA’nın önemi, yaygın hatalar ve Türkiye’de bu bilinci artırmaya yönelik stratejiler üzerine konuştuk. Teknolojik gelişmelerin hız kazanmasıyla akıllı cihaz ve sistemler hayatımızda çok daha yoğun bir şekilde yer almaya başladı. Yangından korunmaya yönelik sistemlerde de bu teknolojik gelişmelerin yansımaları görülebiliyor. Akıllı yangın söndürme ve yönlendirme sistemleri, sensörler, yapay zeka ve otomasyon teknolojileriyle donatılarak yangın anında otomatik müdahale sağlar. Ayrıca, bina içindeki kişileri en güvenli çıkış noktalarına yönlendirerek tahliyeyi daha güvenli ve verimli hale getirir. Bu sayımızda yer verdiğimiz “Akıllı Yangın Söndürme ve Yönlendirme Sistemleri” başlıklı makale akıllı sistemlere yönelik önemli bilgiler içeriyor okumanızı öneririm. Genel olarak patlayıcı atmosferde elektrik tesisatlarının nasıl tasarlanacağı TSE EN 60079-14 standardında anlatılmaktadır. Özellikle bu cihazların üzerinde ex-proof işaretinin bulunması ve ATEX veya TSE belgesine sahip olması, patlayıcı ortamda elektrik tesisatında kullanılması için yeterli koşul değildir. Dergimizde yer verdiğimiz bir diğer makalede muhtemel patlayıcı ortamlarda elektrik tesisatının nasıl tasarlanması gerektiği, ekipman seçimi, personelin sahip olması gereken nitelikler ve eğitiminin nasıl olması gerektiği konuları irdeleniyor, okumanızı öneririm. En derin saygılarımla. AKILLI YANGIN SÖNDÜRME SISTEMLERI TAYFUN AYDIN tayfunaydin@b2bmedya.com Kuruluş Tarihi 1994 Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Adına İsmail Ceyhan ismailceyhan@b2bmedya.com Yayın Danışma Kurulu Füsun Demirel, İsmail Turanlı, Kazım Beceren, Korhan Işıkel, Saadet Alkış, Sedat Altındaş, Sezer Aslan Yazı İşleri Tayfun Aydın tayfunaydin@b2bmedya.com Reklam Emine Aktaş emineaktas@b2bmedya.com 0536 060 0271 Abone abone@b2bmedya.com Grafik grafik@b2bmedya.com Baskı ve Cilt Şan Matbaa Tel: 0212 289 24 24 Yayınlayan Fikirtepe Mah. Rüzgar Sok. Şua Elite Consept Sitesi 44A - A1 Blok K: 1 D: 48 34720 Kadıköy-İstanbul/Türkiye Tel: 0216 651 78 78 www.b2bmedya.com www.yanginguvenlik.com.tr e-posta: info@b2bmedya.com Fiyatı: 120 TL © 2025 Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. ISSN: 1305-2071 Yılda 6 sayı yayımlanır. Tüm Türkiye'de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu'na göre yerel süreli yayındır.
4 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 HABERLER YANGIN GÜVENLIĞINDE YANGIN POMPA SISTEMLERININ KRITIK ÖNEMI Yangın, can ve mal kayıplarına neden olan en büyük tehlikelerden biridir. Ancak etkili bir yangın söndürme sistemi, bu riski en aza indirmenin anahtarıdır. Yangınlara karşı etkili bir müdahale sağlamak amacıyla yangın pompa sistemleri büyük önem taşır. Masdaf Genel Müdürü Erhan Özdemir, yangın pompa sistemlerinin düzenli bakımının ve periyodik kontrollerinin, sistemin verimli çalışması ve olası arızaların önlenmesi açısından hayati önem taşıdığını belirtiyor. Can ve mal kaybına neden olan yangınlar, günümüzde en ciddi tehlikeler arasında yer alıyor. Yangın anında yeterli su basıncını sağlayarak etkili bir söndürme işlemi gerçekleştirilmesine yardımcı olan, yangın söndürme sistemlerinin en kritik bileşenlerinden biri olan yangın pompa sistemleri, bu tehdide karşı önlem almak ve etkili bir müdahale sağlamak amacıyla oldukça kritik öneme sahip. Endüstriyel tesislerden hastanelere, alışveriş merkezlerinden konut projelerine kadar geniş bir yelpazede kullanılan yangın pompa sistemleri, yangın anında suyun yeterli basınçla dağıtımını sağlayarak, müdahale süresini kısaltıyor ve oluşabilecek zararı en aza indiriyor. Yangın pompa sistemlerinin düzenli bakımının ve periyodik kontrollerinin, sistemin verimli çalışması ve olası arızaların önlenmesi açısından hayati önem taşıdığını belirten Masdaf Genel Müdürü Erhan Özdemir, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İtfaiye Dairesi Başkanlığı verilerine göre, 2024 yılında İstanbul'da toplam 24 bin 948 yangın meydana geldi. Bu veriler bize yaklaşık 20 dakikada bir yangın çıktığını gösteriyor. Bu yangınların 6 bin 47'si ev, 2 bin 604'ü depo, iş yeri, büro ve ticari amaçlı yapılarda oldu. Ne yazık ki yangınlarda yaralanmalar ve can kayıpları da yaşandı. Öte yandan Ulusal Yangından Korunma Derneği'nin (NFPA) verilerine göre her 24 saniyede bir, Amerika Birleşik Devletleri'nin herhangi bir yerindeki bir yangına bir itfaiye müdahale ediyor. Her yıl ortalama 358 bin 300 ev kaynaklı yangın çıkıyor. Rakamlar işin ciddiyetini ve her türlü tedbirin mutlaka alınması gerektiğini ortaya koyuyor. Bu tedbirlerin başında da yangın pompa sistemlerinin bakımı geliyor. Yangın pompalarının belirli aralıklarla test edilmesi, mekanik ve elektriksel kontrollerinin yapılması gerekiyor. Bu sistemler, bir yangın durumunda hemen devreye girip yangına gerekli müdahaleyi yapmak üzerine tasarlanıyor. Ancak bakım, test ve kontrolleri yapılmamış yangın sistemleri maalesef ihtiyaç anında kritik görevini yapamaz durumda olabiliyor” diyor. Yangın pompa sistemlerinin, yüksek güvenlik standartları çerçevesinde üretildiğini söyleyen Erhan Özdemir, “Bu sistemler, belirlenen su çıkış noktalarına gerekli debi ve basınçta su iletimini sağlar. Bu sayede yangınla mücadelede ihtiyaç duyulan suya kolayca ulaşılabilir. Yangın nedeniyle oluşabilecek can ve mal kayıplarının önüne geçmek için gerekli önlemler önceden alınmalı, yüksek güvenlik standartları çerçevesinde üretilen yangın sistemleri tercih edilmeli ve bu sistemlerin periyodik bakım, test ve kontrolleri yetkin teknik ekipler tarafından yapılmalı” şeklinde konuşuyor. n Masdaf Genel Müdürü Erhan Özdemir
5 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 HABERLER MAVERA BOUTIQUE PROJESINDE, TERCİH ETNA OLDU PALOMA HOTELS - GRIDA PROJESINDE, ENERJI VERIMLILIĞI YÜKSEK ETNA ÇÖZÜMLERI TERCIH EDILDI Antalya Belek İskele mevkiinde merkezi konumda, Akdeniz kasabası tasarımıyla lüks ve konforu bir arada sunan Paloma Hotels-Grida projesinde enerji verimliliği yüksek ETNA çözümleri tercih edildi. Paloma Hotels-Grida projesinde; EILR serisi frekans kontrollü sirkülasyon pompaları, EFP D/DP serisi drenaj pompaları, PFK-KI serisi komple paslanmaz çelik frekans kontrollü hidroforlar, NFPA 20 normuna uygun yangın pompası tesis edildi. Projede kullanılan PFK-KI serisi frekans kontrollü komple paslanmaz çelik pompalı hidrofor sistemleri ile talep edilen değişken miktarda suyun istenilen sabit basınçta sağlanması garanti edilmiş olup, böylelikle kullanıcılara kesintisiz bir konfor sunuluyor. Yeni nesil IE4 motorlu frekans kontrollü PFK-KI serisi hidrofor sistemlerinin kullanımı ile klasik hidrofor sistemlerine oranla işletim giderleri minimize ediliyor. ETNA PFK-KI serisi frekans kontrollü komple paslanmaz çelik pompalı hidrofor sistemlerinde; pompa giriş-çıkış gövdeleri, pompa gövdesi, fan&difüzör malzemesi AISI304 kalite paslanmaz çelik olup; sızdırmazlık ise mekanik keçe (karbon-seramik) ile sağlanıyor. PFK-KI serisi hidrofor sistemlerinde; taşıyıcı kaide üzerinde komple paslanmaz çelik kollektör gurupları, eş yaşlandırma özellikli frekans kontrollü pano(sürücü) kullanılıyor. n Başakşehir’de merkezi konumda inşa edilen Mavera Boutique projesinde, enerji verimliliği yüksek ETNA çözümleri tercih edildi. Mavera Boutique projesinde; ECPF, EILR serisi ıslak, kuru rotorlu frekans kontrollü sirkülasyon pompaları, EFP D/DP serisi drenaj pompaları, PFK-KI serisi komple paslanmaz çelik frekans kontrollü hidroforlar, FOSDEP atık su transfer üniteleri ve NFPA 20 normuna uygun yangın pompası tesis edildi. Projede kullanılan PFK-KI serisi frekans kontrollü komple paslanmaz çelik pompalı hidrofor sistemleri ile talep edilen değişken miktarda suyun istenilen sabit basınçta sağlanması garanti edilmiş olup, böylelikle kullanıcılara kesintisiz bir konfor sunuluyor. Yeni nesil IE4 motorlu frekans kontrollü PFK-KI serisi hidrofor sistemlerinin kullanımı ile klasik hidrofor sistemlerine oranla işletim giderleri minimize ediliyor. ETNA PFK-KI serisi frekans kontrollü komple paslanmaz çelik pompalı hidrofor sistemlerinde; pompa giriş-çıkış gövdeleri, pompa gövdesi, fan ve difüzör malzemesi AISI304 kalite paslanmaz çelik olup; sızdırmazlık ise mekanik keçe (karbon-seramik) ile sağlanıyor. PFK-KI serisi hidrofor sistemlerinde; taşıyıcı kaide üzerinde komple paslanmaz çelik kollektör gurupları, eş yaşlandırma özellikli frekans kontrollü pano(sürücü) kullanılıyor. n
6 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 HABERLER ALTOWER RESIDENCE'DA DUYAR'LI YANGIN POMPASI Yüksek verimli pompa sistemleriyle çözüm sunan Duyar Pompa, uluslararası standartlara uygun, çevreye duyarlı ve akıllı teknoloji ürün gamıyla prestijli projelerin tercihi olmaya devam ediyor. İstanbul’un prestijli konut projelerinden biri olan Altınbaş Gayrimenkul’un Altower Residence projesinde yangın pompası ve hidrofor sistemleri için Duyar Pompa çözümleri kullanıldı. Projede, DMP Serisi 80-3, yatay çok kademeli, biri yedek olmak üzere 2 adet 75 kW elektrik motorlu yangın pompası ve tesisat kaçaklarını önlemek üzere 1 adet 4 kW jokey pompadan oluşan yangın seti kullanıldı. Ayrıca 2 adet DMVP SS F serisi paslanmaz ve frekans konvertörlü hidrofor ile çözüm sunuldu. Yüksek basınç ihtiyacını karşılayan DMP Serisi yangın pompası, yüksek verimliliğiyle öne çıkarken, uzun ömürlü ve ağır şartlara dayanabilen silindirik makaralı rulmanlarla donatılmıştır. Yüksek verimliliği sayesinde enerji tasarrufu sağlayarak, işletme maliyetlerini düşürmektedir. Enerji verimliliğiyle karbon salınımı minimize ederken, mekanik dayanıklığı ile uzun ömürlü kullanım ömrü sunarak uzun vadede büyük tasarruf imkânı sağlamaktadır. Çarklar, eksenel yükleri karşılayacak şekilde denge delikleri ile üretilmektedir. Sızdırmazlık elemanı olarak yumuşak salmastra kullanılır. Emme ve basınç flanşlarında ihtiyaca göre PN16, PN25 veya PN40 olmak üzere seçenekler sunulmaktadır. Gövde dökümleri gerekli basınç değerine göre GG25 (PİK) veya GG40 (SFERO) döküm olarak tercih edilmektedir. Duyar Pompa’nın yangın pompası seçiminde uzman mühendis kadrosuyla tercih edilen pompa sistemleri, yangın güvenliğini en üst seviyeye çıkarırken konut sakinlerine güvenli ve konforlu bir yaşam alanı sunuyor. n EEC VE MILESTONE PARTNERLIĞI GIDEREK GÜÇLENIYOR EEC, Milestone Premier Partnerliğinin kazandırdığı yetkinlik ve ayrıcalıklar ile müşterilerine faydalı çözümler sunmaya devam ediyor. Can ve mal güvenliği sistemlerinde 40 yıllık deneyimiyle hizmet veren EEC, video yönetim sistemi çözümlerinin tasarımı ve geliştirilmesinde dünya lideri Milestone ile partnerliğini Premier seviyesine yükseltti. EEC, Milestone ürünleri ile zorlu projelerde verimli çözümler sunduğunu kanıtlayan gerekli eğitimleri geçip tüm sınavları başarı ile tamamladı ve Premier Partnerliğe yükseldi. Hak ettiği 10 ayrı yetkinlik belgesi ile Milestone Türkiye’deki partnerleri arasında en fazla sertifikasyona sahip oldu. Üretici eğitimlerine önem veren EEC, ekibinin sürekli gelişen teknoloji karşısında bilgilerini tazeleyerek müşterilerine daha da faydalı olmayı hedefliyor. Milestone, açık platform IP video yönetim yazılımı (VMS) sağlayıcısı olarak 1998'den beri hizmet veriyor. Milestone XProtect® VMS güçlü, güvenilir, kullanımı kolay ve dünya çapında 100.000'den fazla kurulumla kanıtlanmış bir üründür. Gerçek bir açık platforma dayalı XProtect VMS, endüstrinin en geniş kamera yelpazesi ve erişim kontrolü, video analizi gibi sınıfındaki en iyi iş çözümleriyle çalışır. XProtect VMS, dünya çapındaki yaklaşık 150 farklı tedarikçinin 14.700'den fazla IP kamerası ve sayısal video kayıt cihazı (NVR) ile uyumludur.n
8 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 HABERLER MASDAF, KADIN İSTIHDAMINI ARTIRMAYI HEDEFLIYOR Türkiye'nin akışkan teknolojileri sektöründeki lider firmalarından Masdaf, teknoloji ve inovasyon odaklı çözümleriyle endüstrinin gelişimine yön veriyor. Yalnızca ürünleriyle değil, insan kaynağına yaptığı yatırımlarla da fark yaratmayı hedefleyen Masdaf, önümüzdeki beş yıl içinde teknik alanlarda kadın çalışan oranını yükseltmeyi amaçlıyor. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 84 ülkeyi kapsayan araştırmasına göre, STEM alanındaki iş gücünün ortalama yüzde 40'ını kadınlar oluşturuyor. Türkiye'de ise bu oran yüzde 37 seviyesinde ve mühendislik fakültelerinden mezun olan kadınların oranı sadece yüzde 15 civarında. Bu veriler, kadınların mühendislik alanında daha fazla yer alması gerektiğini ortaya koyuyor. Masdaf İnsan Kaynakları ve Organizasyonel Gelişim Müdürü Sultan Eren, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde yaptığı açıklamada mühendislik mesleğinin yalnızca bir meslek değil, aynı zamanda geleceği şekillendiren bir alan olduğunu belirterek şunları söyledi: “Kadın mühendislerin sektöre kazandırdığı bakış açısı, yalnızca çeşitliliği artırmakla kalmıyor, inovasyonu ve sürdürülebilir gelişimi de destekliyor. Ancak, halen teknik alanlarda kadınların temsili yeterli seviyede değil. Masdaf olarak, kadın mühendis istihdamını artırmayı bir şirket politikası haline getirdik. Kadın mühendislerin mesleğe adım attıktan sonra kariyerlerini sürdürebilmeleri için destekleyici mekanizmalar oluşturuyor, iş hayatında uzun vadeli gelişimlerini sağlayacak projeler geliştiriyoruz. Önümüzdeki beş yıl içinde şirketimizde yaklaşık yüzde 9 olan kadın mühendis oranını yüzde 15'lere çıkartmak istiyoruz” dedi. n Masdaf İnsan Kaynakları ve Organizasyonel Gelişim Müdürü Sultan Eren SECURITAS İTFAIYE UYARIYOR: YANGINDA İLK 180 SANIYE ÇOK ÖNEMLI Türkiye’nin ilk özel itfaiye hizmet sağlayıcısı olan Securitas, yangın güvenliğine dair çözümlerini, ilk müdahalenin hayati önemini ve farklı segmentlere yönelik örnek uygulamalarını paylaştığı bir etkinliğe ev sahipliği yaptı.E tkinlikte, yangına ilk müdahalenin önemine dair bir sunum yapan Securitas İtfaiye Hizmetleri Genel Müdürü Uğur Yertut, 180 saniyenin kritik rolüne değindi. Yertut, “Yangın başlangıcında ilk 180 saniye hayati önem taşır. Bu süre içinde müdahale edilmezse söndürmek zorlaşır ve yangın, geri dönülmez hasarlara yol açabilir.” dedi. Ayrıca Türkiye ve Avrupa’da endüstriyel tesislerde meydana gelen yangınların en büyük sebebinin elektrik tesisatı arızaları olduğunu belirtti. 2011 yılında kurulan Securitas İtfaiye Hizmetleri, 26 Şubat 2025 tarihinde İstanbul Fairmont Quasar Otel’de düzenlenen Yangın Güvenliğinde Yeni Çağ temalı etkinlikte, alanında uzman yöneticilerle bir araya geldi. Açılışını Securitas Güvenlik Ülke Başkanı Murat Kösereisoğlu’nun yaptığı etkinlikte Kösereisoğlu, Securitas’ın sunduğu hizmetlerin bir bütün olduğuna, nihayetinde her şeyin insanların kendini güvende ve huzurlu hissetmeleri için yapıldığına dikkat çekti. Kösereisoğlu, insanlı güvenlik, teknolojik çözümler, alarm ve uzaktan izleme hizmetleri ile itfaiye hizmetlerinin, tümüyle olası riskleri minimuma indirmeyi amaçladığını vurgulayarak, “Securitas, hizmetlerine 90 yıl önce gece bekçileri ile başladı. O dönemde burunları iyi koku alan gece bekçileri, şehri gezer ve yangın durumunda müdahale ederlerdi. O zamandan bu yana itfaiye hizmetleri bizim için öncelikli hizmetler arasında yer aldı.” dedi. n
10 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 HABERLER POMPA SEKTÖRÜ İKLIM KANUNU ILE DÖNÜŞÜYOR İklim Kanunu TBMM’nde kabul edildi. Kanunla birlikte, yeşil finansman ve teşvikler ile düşük karbonlu yatırımlar desteklenecek. Sanayi, enerji, tarım ve ulaşım gibi sektörlerde yeşil dönüşüm teşvik edilecek. Net Sıfır Emisyon hedefi doğrultusunda emisyon azaltım politikaları uygulanacak. Bunlarla birlikte pek çok dönüşüme hazırlık oluşturan kanun, emisyon tüketimine dönük idari cezaları da kapsıyor. İklim Kanunu, sanayi, enerji, tarım ve ulaşım gibi yüksek emisyonlu sektörleri doğrudan etkileyerek yeşil dönüşümü hızlandırıyor. Pompa sektörü ise bu dönüşümün görünmez kahramanları arasında yer alıyor. Zira verimli pompa sistemleri, sanayide elektrik tüketiminin önemli bir bölümünü oluşturan ekipmanlardan biri olarak, karbon ayak izini doğrudan azaltma potansiyeline sahip. Yüksek verimli pompalar, enerji sarfiyatını minimize ederken, aynı zamanda işletme maliyetlerini düşürerek sürdürülebilir bir geleceğe katkı sunuyor. Konuyla yakından ilgilenen ve iklim krizine dönük STK’lar ve Üniversitelerle çalışmalarda bulunan Duyar Pompa Genel Müdürü Faik Öner açıklama yaptı. Sera gazı emisyonlarının düşürülmesini ve enerji verimliliğini teşvik eden kanunun, Türkiye Sanayisinde kullanılan elektriğin %20’sini sarf eden pompa sistemlerini de etkilediğini belirten Duyar Pompa Genel Müdürü Faik Öner, “verimli pompa sistemi, düşük emisyon salınımının anahtarıdır” dedi. Öner sözlerini şöyle sürdürdü: “Yüksek verimli pompa sistemleri enerji sarfiyatının düşürülmesini sağlayarak, emisyon salınımının azalmasına destek olur. Verimli pompa, karbon ayak izini azaltır. Kanunla birlikte büyük ölçekli sanayi tesislerinde karbon emisyonlarının izlenmesi zorunlu hale geliyor. Duyar Pompa olarak bu dönüşümün bir parçası olduğumuzun bilinciyle hareket ediyoruz. Verimliliği yüksek pompa sistemlerimizle sektörün karbon nötr hedeflerine ulaşmasına katkı sağlıyoruz.” ÇEVREYE DUYAR’LI POMPA SISTEMLERI “Hidrolik yük kayıplarını minimize edecek şekilde tasarlanmış ve debi-basınç gereksinimlerine tam uyum sağlayan pompa sistemi, optimum performans sergileyerek gereksiz enerji tüketiminin önüne geçer. Akışkanın transferi sırasında hidrolik verimi maksimize ederken, motor ve tahrik sistemleriyle birlikte toplam sistem verimliliğini artırır. Eğer pompa yanlış noktada seçilirse motor ve hidrolik verimliliğinin yüksek olmasının avantajları neredeyse ortadan kalkar. Sistemin ihtiyacına uygun pompanın seçim sürecinde verimliliğini etkileyen faktörlerin bilinmesi, enerji tüketiminin asgari seviyeye inmesinin yolunu açar.” “Frekans Kontrollü sirkülasyon pompalarından da örnek vermek gerekirse, ısıtma periyodunun %98’ine karşılık gelen kısmı yük ihtiyaçlarında frekansı düşürerek, pompanın gerçekte ihtiyaç duyulan değere daha yakın bir noktada çalışmasını sağlar. Böylece gereksiz enerji tüketiminin önüne geçilir. Duyar ailesinin ortak ürünü olan, OPUS serisi Islak Rotorlu Sirkülasyon Pompasında ayrıca, mevcut dönemde kabul edilen EEI≤0,23 standardından öteye geçerek, EEI≤ 0,20 verimlilik elde ettik. Önümüzdeki yıllarda zorunlu tutulacak olan bu değeri şimdiden uygulamaya başladık. Hidrofor sistemlerindeyse ‘Frekans Kontrollü’ hidrofor sistemleri motor hızını kontrol ederek pompa performansını, sistem ihtiyaçlarına göre çok geniş bir aralıkta ayarlayıp optimum çalışma sağlar. Duyar Pompa üretimi olan hidrofor sistemlerimizde %40’a kadar enerji tasarrufuna erişmek mümkün. Ayrıca eş yaşlandırma özelliğiyle uzun ömürlü kullanım imkânı da bulunuyor.” VERIMLI POMPALAR, YEŞIL GELECEĞIN ANAHTARI! Pompa sisteminin ihtiyaca uygun seçilmesiyle sadece enerji tasarrufu elde edilmediğini belirten Öner, “pompanın verimli olması halinde uzun ömürlü kullanım imkânı sağlamak mümkündür. Sürdürülebilir teknolojilerin tercih edilmesiyle, tüm sektörlerdeki dönüşümün adım adım ilerlemesi sağlanabilir. Yenilenebilir enerjilerin tercih edilmesi, su ve enerji tasarrufunun sağlanması, geri dönüşümün artırılmasıyla 2030 ve 2053 Karbon nötr hedeflerine ulaşmak zor değil.” n
12 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 SÖYLEŞİ SAMATTERS PLATFORMUNUN KURUCUSU VE UZMAN EĞITMENI BART VAN LEEUWEN: “ACILDURUM EKIPLERINDE DURUMSAL FARKINDALIK HAYATI ÖNEME SAHIP” Durumsal farkındalık (Situational Awareness - SA) kavramı, özellikle acil müdahale, sanayi, iş sürekliliği ve BT operasyonları gibi kritik sektörlerde çalışan profesyoneller için büyük önem taşımaktadır. Haldun Seber’in Yangın Güvenlik Dergisi için Situational Awareness Matters! (SAMatters!) platformunun kurucusu ve uzman eğitmeni Bart van Leeuwen ile yaptığı söyleşide itfaiyeciler ve itfaiyeciler gibi yüksek riskli mesleklerde SA’nın önemi, yaygın hatalar ve Türkiye’de bu bilinci artırmaya yönelik stratejiler üzerine konuştuk. DURUMSAL FARKINDALIK (SA) NEDIR? DURUMSAL FARKINDALIK NEDEN YÜKSEK RISKLI MESLEKLERDE BU KADAR KRITIK BIR FAKTÖRDÜR? Durumsal farkındalık, kötü sonuçlardan kaçınmak için gelecekteki olayları zamanında doğru bir şekilde tahmin edebilmek amacıyla, zamanın nasıl ilerlediğiyle ilgili olarak etrafınızdaki dünyayı algılama ve anlama yeteneğidir. Yüksek riskli bir meslekte çalıştığınızda, güvenli bir şekilde çalıştığınızdan emin olmak için etrafınızda olup biteni gerçekten algılamanız ve anlamanız gerektiği açıktır. Ancak gerçekte, bu ilk bakışta düşündüğünüzden daha karmaşıktır.
13 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 SÖYLEŞİ YÜKSEK RISKLI MESLEKLERDE DURUMSAL FARKINDALIK NEDEN BU KADAR KRITIK BIR FAKTÖRDÜR? Durumsal farkındalık, zamanın nasıl ilerlediğiyle ilgili olarak etrafınızdaki dünyayı algılama ve anlama yeteneğidir, kötü sonuçlardan kaçınmak için gelecekteki olayları zamanında doğru bir şekilde tahmin edebilme yeteneğidir. Yüksek riskli bir meslekte çalıştığınızda, güvenli bir şekilde çalıştığınızdan emin olmak için etrafınızda olup biteni gerçekten algılamanız ve anlamanız gerektiği açıktır. Ancak gerçekte, bu ilk bakışta düşündüğünüzden daha karmaşıktır. İNSAN BEYNI ETRAFINDAKI DÜNYAYI NASIL ALGILAR VE BU ALGI HATALARI YANGIN VE ACIL DURUM YÖNETIMINI NASIL ETKILEYEBILIR? Görme, duyma, dokunma, tat alma ve koku alma olmak üzere 5 duyunuz vardır. Bu 5 duyunun beyninize giden 5 ayrı yolu vardır. Bu yollar duyularınız tarafından oluşturulan elektrik sinyallerini iletir. Beyniniz bu sinyallere dayalı olarak bir iç görüntü üretecektir. Etrafınızdaki dünyanın düzgün bir şekilde algılanmasını etkileyebilecek birçok şey vardır. Yangın yerinde, çalışan dizel motorların gürültüsü, örneğin önemli radyo trafiği gibi diğer şeyleri duymamanıza neden olabilir. Bunun tehlikeli durumlara neden olabileceği açıktır. SAMATTERS! PLATFORMUNUN DOĞUŞU VE AMACI NEDIR? SAMATTERS!'I KURMA FIKRI NASIL ORTAYA ÇIKTI? Kurucumuz Dr. Richard Gasaway, uzun kariyerinde zayıf durumsal farkındalığın itfaiyeci ölümlerine ve kazaya yakın olaylara katkıda bulunan faktörlerden biri olduğunu gördü. Yine de, çoğu itfaiye hizmetinin eğitim programları zayıf durumsal farkındalığın etkilerine çok az dikkat ediyor. Dr. Gasaway daha sonra, durumsal farkındalığa yönelik 120 engeli belirleyen doktora araştırmasına dayanarak bu programı kendisi geliştirmeye karar verdi. PLATFORMUN ANA HEDEFLERI VE BUGÜNE KADARKI EN BÜYÜK BAŞARILARI NELERDIR? Amacımız, itfaiyecilik gibi yüksek riskli mesleklerde çalışan kişilere kendi durumsal farkındalıklarının farkında olmaları için yeterli arka plan bilgisi sağlamaktır. Bu, yüz yüze dersler, sanal eğitim, kitaplar, blog yazıları ve özel yapım programlar aracılığıyla yapılır. Bugüne kadar, dünya çapında 100.000'den fazla itfaiyeci eğitildi. SA'YI ENGELLEYEN BAŞLICA BILIŞSEL ENGELLER NELERDIR? Doğrulama önyargısı iyi bilinen bir şeydir, yalnızca doğru olduğuna inandığınız şeyleri doğrulayan şeyleri görme eğilimindesiniz. Bir araba yangını arıyorsanız, az önce geçtiğiniz konut yangınını gerçekten kaçırabilirsiniz. Kişisel favorim görev saplantısıdır, yangın alanında elinizdeki işe o kadar odaklanabilirsiniz ki, örneğin bir kapıyı açmak, etrafınızda olup biten her şeyi kaçırabilirsiniz. Unutmayın, itfaiyecilerin uzmanlık gerektiren bir göreve çok odaklanmaları sorun değildir, ancak olay lideri daha sonra çevresini izlemelidir. Yangın müdahalesi, acil durum yönetimi, endüstriyel ve BT operasyonları gibi alanlarda bu engellerin nasıl aşılabileceği hakkında ne düşünüyorsunuz? 20 yıldır kendi durumsal farkındalığımdaki engellerden habersizdim. İnsanları bu engeller konusunda bilinçlendirmek ilk adımdır. Bu farkındalık yaratıldığında, olayları ve eğitimleri nasıl değerlendirdiğimiz konusunda farklı düşünebiliriz. Kimse büyük bir karmaşa yaratmak için itfaiye aracına binmez. Ancak bazen işler korkunç şekilde ters gider. Bu olaylara karışan kişiler tüm kararları en iyi niyetlerle almışlardır, ancak hatalı durumsal farkındalık nedeniyle neler olup bittiğini gerçekten anlayamamış olabilirler. Bunun neden olduğunu anlamaya çalışmalı ve prosedürlerimizi ve eğitimlerimizi buna göre ayarlamalıyız. SAMATTERS! EĞITIM PROGRAMLARININ YAPISI NEDIR? Durumsal farkındalık hakkında sınıf içi ve sanal dersler sağlıyoruz. Sınıf içi oturumlar uygulamalı ve etkileşimlidir; katılımcılarla etkileşim kurarak durumsal farkındalık sorunlarıyla ilgili deneyimlerini alırız ve ardından onlara ne olduğunu açıklarız. Bunu, olaylar sırasında durumsal farkındalığınızı nasıl iyileştireceğiniz ve koruyacağınız konusunda en iyi
14 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 SÖYLEŞİ uygulamalar izler. Sanal programlar, öğrenilmesi gereken en önemli dersleri vurgulayan sabit bir yapıyı takip eder ve ardından çevrimiçi bir test gelir. Elbette, örneğin ciddi bir olay yaşandığında da özel programlar sağlayabiliriz. EĞITIMINIZI ALAN PROFESYONELLERDEN GELEN GERI BILDIRIMLER NELERDIR? Katılımcılar, ne kadar kritik olduğunu göz önünde bulundurarak, bu konu hakkında aslında ne kadar az şey bildiklerine her zaman şaşırırlar. Çoğu zaman, katılımcılar aylar sonra bize geri dönerek eğitimden aldıkları bir dersi gerçek bir olayda kullandıklarını ve bunun sonucu olumlu yönde değiştirdiğini söylerler. Türkiye'de Durumsal Farkındalık (SA) eğitimi hakkında farkındalığı artırmak için hangi stratejileri önerirsiniz? Türkiye'deki profesyonelleri SA hakkında bilgilendirmek ve eğitmek için nasıl bir yol haritası izlemelidir? Yeni pazarlarla ilk temasımız genellikle bir sunum yaptığımız konferanslar veya sektör etkinlikleri aracılığıyla gerçekleşir. Bu sunumlar sıklıkla insanların ilgisini çeker ve daha sonra gelip çalışanlarını eğitmemizi isterler. SAMATTERS! EĞITIMINI TÜRKIYE'DEKI SEKTÖRLERE (YANGIN GÜVENLIĞI, ACIL DURUM MÜDAHALESI, ENDÜSTRI, BT, VB.) UYARLAMAK IÇIN NASIL BIR YAKLAŞIM BENIMSEMELIYIZ? İlk adım, insan faktörlerinin yüksek riskli ortamlarda çalışan insanların güvenliğinde önemli bir rol oynadığını kabul etmektir. Bir sonraki adım, iyi durumsal farkındalığın önündeki engeller konusunda farkındalık yaratmaktır. Eğitimimizi takip eden kişiler, durumsal farkındalık söz konusu olduğunda insan beyninin ne kadar yanılabilir olduğunu ve hata yapmanın ne kadar kolay olduğunu anlarlar. TÜRKIYE'DEKI PROFESYONELLER SAMATTERS! UZMAN GÖRÜŞLERINI ALMAK IÇIN SIZE NASIL ULAŞABILIR? www.samatters.eu/en/home-en adresinden EMEA bölgesine hizmet veriyorum, web sitesinde sunduğumuz hizmetler hakkında bilgi ve bir iletişim formu bulacaksınız. n
DESKAR TEKNİK & NM FIRE PUMP 28 ŞUBATTA İSTANBUL SWISSOTEL’DE BULUŞUYORUZ! ENDÜSTRİYEL GÜÇ MAKSİMUM GÜVENLİK DESKAR TEKNİK, NM FIRE PUMP, TÜRKİYE RESMİ DİSTRİBÜTÖRÜDÜR! www.deskarteknik.com | +90 216 465 00 50 Lansman Hakkında Bilgi Almak ve kayıt olmak için qr kodu okutabilirsiniz. The protection of life and property is not just a promise
16 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 UZMAN GÖRÜŞÜ D SINIFI YANGIN NEDIR? Sınıf D yangını, yanan metallerin varlığıyla karakterize edilir. Sadece belirli yanıcı metallere örnek olarak En yaygın yanıcı metal türlerinden bazıları şunlardır: Magnezyum, Titanyum, Zirkonyum, Lityum, Sodyum, Potasyum, Kalsiyum, Uranyum verilebilir; en yaygın Sınıf D yangınları magnezyum ve titanyumu içerir. Bu metaller oldukça reaktiftir ve genellikle 1000°C'yi (1832°F) aşan aşırı yüksek sıcaklıklarda yanabilir, aşırı sıcaklık için özel yangın güvenliği ve özel bir yangın söndürücü gerektirir. Tutuşturulduklarında son derece yüksek sıcaklıklarda yanarlar ve yanıcı gazlar salabilirler, bu da onları geleneksel yöntemlerle söndürmeyi zorlaştırır. Metali tutuşturmak için genellikle aşırı ısı gerekse de, bir yangın bir kez tutuştuktan sonra çok hızlı ve çok kolay bir şekilde yayılabilir ve gelişebilir, bu da onları inanılmaz derecede tehlikeli ve yıkıcı hale getirir. Alternatif olarak, sodyum hava veya suyla temas ettiğinde hemen yanan, patlamalara neden olan ve onu özellikle tehlikeli hale getiren oldukça reaktif bir elementtir. D SINIFI YANGININ ÖZELLİKLERİ: Yüksek Sıcaklık: Yanıcı metaller, kimyasal özellikleri ve yanma sırasında açığa çıkan ısı nedeniyle çok yüksek sıcaklıklarda yanarlar. Reaktivite: Sodyum ve potasyum gibi metaller suyla şiddetli reaksiyona girerek hidrojen gazı açığa çıkarabilir, bu da yangını daha da körükleyebilir veya patlamalara yol açabilir. Benzersiz Söndürme Zorlukları: Su veya karbondioksit gibi geleneksel yangın söndürme yöntemleri, sıçrama veya kimyasal reaksiyonlara neden olarak Sınıf D yangınlarını daha da kötüleştirebilir. Metal kütlelerinin yanma olasılığı nispeten düşük olduğundan (sodyum gibi elementler hariç), Sınıf D yangınlarının en yaygın türleri metal 'ince parçalarının' bulunduğu ortamlarda meydana gelir. Bunlara laboratuvarlar, depolar ve fabrikalar ve metalleri kesmek, delmek veya frezelemek için üretim süreçlerinin kullanıldığı her yer dahildir. Örneğin, alüminyum işleyen ve bu nedenle çok fazla alüminyum tozu içeren yerler Sınıf D yangınlarına daha yatkındır. D SINIFI YANGIN NASIL SÖNDÜRÜLÜR? D Sınıf yangınını söndürmenin en iyi ve tek önerilen yolu, kuru kimyevi toz yangın söndürücülerdir. Bu tüt tozların söndürme tekniği, yangını ve dolayısıyla içindeki oksijeni boğarak ve ayrıca yangının içindeki ısıyı emerek yangının sönmesine sağlar. Toz yangın söndürücüler ayrıca yanan metalin veya tozun yayılmasını durdurarak yangının yayılmasını ve bunun sonucunda oluşan tahribatı azaltır. Bu nedenle bu tür tozlar, özellikle metal tozu veya talaşı içeren ortamlarda faydalıdır. Metal yangınları ile mücadele oldukça tehlikelidir. Bu tür yangınlarda insanlar metal yangınları ille güvenli ve etkili bir şekilde nasıl mücadele edeceklerini bilmezler. Sodyum gibi metaller suyla daha fazla reaksiyona girerek hızlandırıcı görevi göreceğinden su kullanmak son derece tehlikelidir. SEZER ASLAN YANGIN, ACİL DURUMLAR VE DOĞAL AFETLER EĞİTİM UZMANI RİSK ANALİZİ VE DANIŞMAN NFPA MEMBER
17 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 UZMAN GÖRÜŞÜ Alüminyum tozu: Alüminyum masif blok veya çubuklar, oksijenin difüzyonunu engelleyen ve dolayısıyla hasara neden olabilecek kimyasal reaksiyonu önleyen ince bir oksit tabakasına sahipken, daha düşük bir yüzeye sahip olan alüminyum tozu ısınma ve dolayısıyla çok kolay yanma eğilimindedir. Magnezyum: Magnezyum hafif, güçlüdür ve otomotiv ve havacılık endüstrilerinde yaygın olarak kullanılır. Ancak, son derece yanıcıdır ve aşırı yüksek sıcaklıklarda yanar. Magnezyum tutuşturulduğunda yoğun ısı ve parlak beyaz ışık üretir, bu da onu tehlikeli hale getirir ve su veya standart söndürücülerle söndürmeyi zorlaştırır. Magnezyum yangınlarını önlemek için uygun depolama ve elleçleme esastır. Titanyum: Titanyum, gücü, korozyon direnci ve hafifliği nedeniyle değerlidir. Tıbbi, havacılık ve askeri endüstrilerde yaygın olarak kullanılır. Ancak titanyum, diğer metallere kıyasla daha düşük sıcaklıklarda tutuşabilir ve yangını sürdürebilir ve bir kez yandığında söndürülmesi zordur. Sınıf D söndürücüler gibi özel yangın söndürme maddeleri, titanyum yangınlarını kontrol etmek için gereklidir. Zirkonyum: Zirkonyum, yüksek erime noktası ve korozyona karşı direnci nedeniyle nükleer reaktörler de dahil olmak üzere çeşitli endüstrilerde kullanılır. Ancak zirkonyum tozu ve talaşları oldukça yanıcıdır ve kolayca tutuşabilir. Zirkonyumun işlenmesi, kazara yangınları önlemek için güvenlik protokollerine sıkı sıkıya uyulmasını gerektirir. Lityum: Lityum, elektronik ve elektrikli araçlar için pillerde giderek daha fazla kullanılıyor. Lityum oldukça reaktif olsa da, metalin kendisi saf haliyle nispeten güvenlidir. NFPA’a göre, lityum iyon piller hasar görürse veya uygunsuz şekilde kullanılırsa önemli bir yangın riski oluşturur ve yoğun ve kontrol edilmesi zor yangınlara yol açar. Ayrıca, OSHA , Küçük ve Giyilebilir Lityum Pille Çalışan Cihazlardan Kaynaklanan Yangın ve Patlama Yaralanmalarını Önlemek için önerilerde bulunur. Lityum yangınları D Sınıfı yangınlar olarak sınıflandırılır. Ancak, Lityum iyon pil yangınları değildir. Bunlar sıklıkla karıştırılabilir. Lityum yangınları ve lityum iyon pil yangınları çok farklı yangın türleridir ve her birinin söndürme konusunda kendine özgü teknikleri vardır. Lityum yangınları genellikle havaya veya suya maruz kaldığında oldukça reaktif olan saf lityum metalini içerir. Bu yangınlar, yanma sırasında oluşan yoğun ısı nedeniyle söndürülmesi özellikle zordur. Alevleri boğmak ve yeniden tutuşmayı önlemek için özel üretilmiş Kuru Kimyevi Toz yangın söndürücüler kullanılmalıdır. Lityum yangınları, laboratuvarlar veya üretim tesisleri gibi lityumun depolandığı veya işlendiği ortamlarda meydana gelebilir. Sodyum-Potasyum: Hem sodyum hem de potasyum, suyla şiddetli reaksiyona girerek hidrojen gazı ve ısı üreten ve patlamalara ve yangınlara yol açabilen metal alkalilerdir. Sodyum veya potasyum içeren yangınlar, daha fazla reaksiyonu önlemek için özel kuru kimyasal söndürücüler gerektirir. Alkali yangınlarda kum veya Sınıf D yangın söndürücüler kullanılmalı. CO2 söndürücüler kullanılmamalı. D sınıfı tozların bulunduğu cihazların üzerinde diğer Kuru Kimyevi Tozlu yangın söndürme cihazından ayır edilmesi için yandaki resimde görüldüğü gibi kullanıldığı alanları bildiren açıklamalı yazıların ve farklı renkle (tercihen sarı -yeşil kombineli) belirtilen uyarıcı etiketler bulunmalıdır. SINIF D YANGINLARININ YAYGIN NEDENLERİ Sınıf D yangınları genellikle bu metallerin işlendiği, depolandığı veya kullanıldığı endüstriyel ortamlarda meydana gelir. Üretim (özellikle havacılık ve otomotiv sektörleri), laboratuvarlar ve belirli kimyasal tesisler gibi endüstriler Sınıf D yangın risklerine, metal tozunun metal yangınına ve elektrik yangınlarına eğilimlidir. Yaygın nedenler şunlardır: • Metal işleme veya kaynak işlemleri sırasında kazara tutuşma • Yanıcı metallerin ve yanıcı sıvıların uygunsuz şekilde taşınması veya depolanması • Reaktif metallerle temas eden kıvılcımlar veya sıcak yüzey. n Kaynak: dustsafetyscience.com/extinguishing-class-d-fire
18 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 İTFAİYECİ İTFAIYECILERIN DEPOLAMA ALANLARINDAKI YANGINLARA MÜDAHALE PLANLAMASI Endüstriyel üretimin hızla geliştiği ve ilerlediği günümüzde hammaddelerin veya ürünlerin belli bir süre için korunması, saklanması veya belli bir yere gönderilmek amacıyla bekletilmesine depolama olarak adlandırmaktayız. Depolama işlemi günümüzde lojistik sektörünün ana konusunu oluşturmaktadır. Depolarda yangın güvenlik önlemleri, lojistik sektörünün depolama planlamasını tehdit eden en önemli konu başlığını oluşturduğunu bilmekteyiz. Depo alanlarındaki yangınların aynı zamanda itfaiyeciler içinde korkutucu ve tehlikeleri içinde barındıran önemli yangınlar arasında olduğu bilinmektedir. Depo yangınlarındaki zorluklar, müdahale planlamaları ve tehlikeleri yangın müdahalesine katılan tüm ekip için önemli bir deneyim olarak hatıralarında kalmaktadır. Bu makalede depo yangınlarında itfaiyeciler için önemli başlıklara değinilecektir. DEPOLAMAK NEDIR? Ticari ürünlerin muhafazası ve bekletilmesi amacıyla yapılmış alanlara depo alanları demekteyiz. Bu alanlar açık veya kapalı olarak yapılmakta ve kullanılabilmektedir. Depolama süresinin uzunluğu depoların adlandırılmasını farklılaştırır. Depolama süresinin uzun olduğu yerlere Depo denirken, süre kısaldıkça bu yerlere Dağıtım Merkezi, daha da kısaldıkça Aktarma Merkezi denir. Depolama esas olarak teslim alma, yerleştirme, sayım, toplama, kontrol ve gönderme faaliyetlerini kapsar. İŞLETMELERDE DEPO YANGINLARINI ÖNLEMEK IÇIN ÖNEMLI IPUÇLARI İşletme depo alanlarındaki yangınların önlenmesi, düzenli bakım, çalışan eğitimi ve yangın önleme sistemleri ve ekipmanlarının uygulanmasını içeren bir yaklaşım gerekmektedir. Aşağıdaki önleyici ipuçlarını takip ederek deponuzda yangın çıkma riskini önemli ölçüde azaltabilirsiniz: 1. DEPO ALANLARININ KOMPARTIMAN SISTEMI ILE BIRBIRINDEN AYRILMASI • Yangının bir alandan diğer bir alana geçişini durdurmak veya yavaşlatmak, • Duman ve ısı akışının yavaşlatılması veya kesilmesini sağlamak, • Malzemelerin aktarımı veya transferinde kolaylık, Depo alanında yangın müdahale kolaylığının oluşturulmasına çok büyük katkı sağlamaktadır. Angın sistemlerinin ’de depo HALDUN SEBER İTFAİYECİ VE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI AFET VE ACİL DURUM YÖNETİCİSİ
19 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 İTFAİYECİ içinde yerleştirilmesi ve sistem planlamasının daha rahat yapılmasına imkân tanımaktadır. 2. ELEKTRIK SISTEMLERININ DÜZENLI BAKIMI VE MUAYENESI • Elektrik arızaları depo yangınlarının yaygın bir nedenidir. • Bu tür yangınları önlemek için deponuzdaki tüm elektrik sistemlerinin düzenli bakımını ve denetimlerini planlamak çok önemlidir. • Buna elektrik panoları, kablolama ve çalışma alanlarınızda kullanılan tüm elektrikli ekipmanlar dahildir. • Özellikle açık alan depolamalarda depo alanı içinde seyyar kablolama ve piriz kullanımı elektrik yangınlarına sebep olabilmektedir. 3. YANICI MALZEMELERIN UYGUN ŞEKILDE DEPOLANMASI VE İŞLENMESI Karton kutular, tahta paletler ve kâğıt ürünleri gibi depolarda yaygın olarak kullanılan birçok malzeme son derece yanıcıdır. Malzemeleri elektrikli ekipman, sıcak çalışmalar gibi tutuşma kaynaklarından uzakta, belirlenmiş bir alanda saklanmalıdır. Bu durum yangın riskini en aza indirmeye yardımcı olacaktır. Ayrıca, devrilmeyi veya çökmeyi önlemek için tüm malzemelerin güvenli bir şekilde istiflendiğinden emin olun. 4. MAMULÜN ISTIFLENMESI VE DEPOLANMASI • Depo alanında bölümleme yapılması önemlidir. • Depolanan malzemeler arasındaki istifleme mesafeleri ve yükseklikleri belirtilen standartlarda olmasına dikkat edilmelidir. • Yanabilir malzeme istiflerinin yangınları halinde istiflerin dağıtılması, etrafa yayılması ve söndürme işlemlerinin rahat yapılabilmesi için alan mesafelerine dikkat edilmesi gerekmektedir. • Depolama alanında olası yangın anında itfaiye araçları ve yangın müdahale çalışanlarının istifler arasında geçişleri ve yangın hortumlarının aktarılmasını kolaylaştıracak mesafelere dikkat edilmesi gerekmektedir. • Özellikle açık alan depolamada rüzgâr yönünün hesaplamasının da yapılması gerekmektedir. • Yangın müdahale, söndürme, uyarı ve ikaz donanımlarının malzeme yığınlarına uzaklıkları mevzuatlar ve standartlar göz önüne alınarak yapılmasına dikkat edilmelidir. 5. ÇALIŞANLAR IÇIN EĞITIM VE ÖĞRETIM Çalışanlarınızı yangın güvenliği konusunda eğitmek, depo yangınlarını önlemek için kritik öneme sahiptir. Depolarda meydana gelen yangınların birçoğunda çalışanların içinde olduğu sebepler bulunmaktadır. Tüm çalışanların yanıcı maddelerin uygun şekilde taşınması ve depolanması ve temel yangın önleme teknikleri konusunda eğitildiğinden emin olun. Ayrıca, çalışanların acil bir durumda yangın söndürücüleri ve diğer yangın söndürme ekipmanlarını nasıl çalıştıracaklarını bildiklerinden emin olun. 6. YANGIN ÖNLEME SISTEMLERI VE EKIPMANLARININ UYGULANMASI Yangın önleme sistemleri ve ekipmanları kurmak da yangın riskini azaltmaya yardımcı olacaktır. Bu sistemler duman dedektörleri, yangın alarmları, sprinkler sistemleri ve yangın söndürme ekipmanlarıdır. DEPO YANGINLARI NEDEN ITFAIYECILER IÇIN ÖNEMLI YANGINLAR ARASINDADIR? 1. Büyüklük ve Yayılma Riski: Depolar genellikle geniş alanlara sahip olduğundan, bu alanlarda yangın hızlı bir şekilde büyük bir alana yayılabilir. Bu durum, yangını kontrol altına almayı zorlaştırır ve yangının büyümesini engellemek için acil müdahale gerektirir. 2. Tehlikeli Maddeler: Depolarda genellikle çeşitli kimyasallar, yanıcı maddeler ve tehlikeli maddeler saklanır. Bu maddeler yangınla temas ettiğinde patlamalara veya zehirli dumanların yayılmasına neden olabilir, bu da itfaiyecilerin ve çevredeki insanların güvenliği için büyük bir risk oluşturur. 3. Yapısal Çökme Riski: Yangın, depo yapısının dayanıklılığını hızla azaltabilir. Yangın esnasında meydana gelebilecek yapısal çökmeler, itfaiyeciler için ciddi bir tehlike oluşturur. 4. Sirayet: Depo yangınlarında itfaiyecilerin yangın müdahalesinDepolama alanları açık ve kapalı yapılabilmektedir.
20 YANGIN VE GÜVENLİK • MART - NİSAN / 2025 İTFAİYECİ deki baş etmesi gereken önemli bir konudur. Özellikle açık alan depolama ve kompartmanlara ayrılmamış depo alanları yangınlarında yangının ilerlemesi ve diğer yanıcı maddelerle buluşması çok hızlı olacaktır. 5. Duman ve Görüş Alanı: Depo yangınlarında çıkan yoğun duman, itfaiyecilerin görüş alanını kısıtlar ve yangına müdahaleyi zorlaştırır. Duman aynı zamanda itfaiyecilerin solunum yollarını etkileyebilir, bu yüzden Temiz Hava Cihazı çok sık kullanmaları gerekir. 6. Mal Kaybı ve Ekonomik Etkiler: Depolarda saklanan malların yanması, büyük ekonomik kayıplara yol açabilir. Bu durum, işletmelerin ve sigorta şirketlerinin ciddi mali kayıplar yaşamasına neden olabilir. Yangında hasarın ve mal kaybının önüne geçecek operasyonel planlamaları, itfaiyecilerin bu tür yangınlardaki çalışmalarını zorlayabilmektedir. 7. Çevresel Etkiler: Yangın sonucunda çevreye yayılan duman ve kirleticiler, hava kalitesini düşürerek çevresel zararlar yaratabilir. Bu nedenle, yangının kontrol altına alınması çevresel koruma açısından da önem taşımaktadır. Bu sebepler, depo yangınlarının itfaiyeciler için sadece yangını söndürmek değil, aynı zamanda güvenliği sağlamak ve çevresel zararları en aza indirmek adına kritik bir öneme taşımaktadır. İTFAIYECILERIN DEPO YANGINLARINDA YANGIN MÜDAHALE PLANLAMASI HAZIRLIĞI NASIL OLMALIDIR? Depo yangınlarına müdahale etmek, önceden bir hazırlık ve planlama gerektirir. İtfaiyecilerin öncelikle depolar ve bu alanlardaki tehlikeler hakkında bilgi sahibi olmaları kritik önem taşır. Depoların çeşitleri, açık ve kapalı depoların özellikleri ve yangına karşı riskleri iyi bilinmelidir. Ayrıca, depolarda hareket etmek ve yangınlarla mücadele etmenin diğer kapalı ve açık alan yangınlarından farklı olduğu deneyimlenmelidir. Depo yangınlarına müdahale operasyonlarında özel taktik mücadele hazırlıkları yapılmalıdır. Araç ve Ekipman Tabyalaması: Yangına müdahale edecek araç ve ekipmanların doğru ve etkili bir şekilde konuşlandırılması gerekmektedir. Deponun önceden bilinmesi ve araç yollarının tespitini gerektirir. Personel Konuşlandırılması: Müdahale edecek personelin doğru yerlere dağıtılması ve her birinin görevlerini net bir şekilde bilmesi önemlidir. Geniş ve fazla depolama malzemeleri olan bir alanın içinde itfaiye ekibinin neredeyse hiç görünmediği ve iletişim ve haberleşmenizi yapamayabileceğinizi göz önüne alınması gerekir. Su ve Uzaktan Müdahale Planlamaları: Yangın sırasında kullanılacak su kaynaklarının belirlenmesi ve uzaktan müdahale yöntemlerinin planlanması gerekmektedir. Depo yangınlarında aşağıdaki temel tekniklerin önceden bilinmesi ve uygulanması, yangına müdahale eden tüm personel tarafından öğrenilmelidir: Depolarda Arama ve Kurtarma: Yangın sırasında depoda bulunan kişilerin güvenli bir şekilde tahliye edilmesi. Olası kayıp ve yaralanma vakalarında bu alanlarda hızlı ve güvenli arama ve kurtarma operasyonlarının gerçekleştirilmesi. Depolarda Yangın Sirayeti: Yangının yayılmasının önlenmesi ve kontrol altına alınması. Bu amaçla kullanılan malzemelerin önceden tedarik edilmesi, bulundurulması. Depolarda Yangın Lojistik Desteği: Yangın söndürme operasyonu sırasında gerekli malzeme ve destek ekip ve ekipmanlarının sağlanması. Destek ekiplerle haberleşme ve iletişimin sağlanması. Depolarda Araç ve Ekip Organizasyonu: Müdahale sırasında kullanılacak araç ve ekipmanların düzenli ve etkili bir şekilde kullanılması. Gerektiğinde işletme ekipmanlarının ve su kaynaklarının tedariki önemlidir. Depolanmış Kimyasallara Müdahale: Depolanmış olan kimyasal maddelerin yangın yayılımı ve söndürülmesindeki bilgilerin ekip içinde biliniyor olması. Sorumluluk sahasında bu tür kimyasal depoların ve kimyasalların bilinmesi,Kimyasalların yangında yayılması ve toplum sağlığını tehdit eden bir durumlara karşı önlemlere hazırlıklı olunması gerekmektedir. n İtfaiyeciler depo ve depolama alanlarındaki yangınlara araç ve donanım olarak hazır olmalıdır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=