Yangın ve Güvenlik Dergisi 46. Sayı (Eylül-Ekim 1999)

NATO STOCK NUMBER 421O 27 006 2487 UtNIM..U�IIOMlal('l'\,tfQ)-.<W.IA4 W.ft--- - --·-- NATO STOCK NUMBER 4210 27 006 2488 -•�ıaııaıo.-ııı:ı:ıc..ı�� .... ·--·-·· ... -· ..... ---·- ..... - -- - --·-- NATO STOCK NUMBER 4210 27 004 2938 .. .... - -- - -·-- -- • nıu ....

Yangın Söndürme Sistemleri Sistem dizaynı, Projelendirme, Malzeme temini, Süpervizyon, Elektrik / Mekanik montaj, işletmeye alma, Satış sonrası servis. 1,J,,tL �ı;tı ® @ � -��i�B��: - Jvdsl bw,« - ,. . ıso 9002 •'(\\.Alılr,r 1B ıp ..• ,���' , "'«+ <8> ;��,, "'\1 TUV ".� Wlc.;ft: 13 .-.�•>:"l Oı,ID ... O E 11/ u R MERKEZ: ESENTEPE KASAP SOK. HİLMİ HAK HAN NO: 22/6 - 80280 - ŞİŞLİ - İSTANBUL ' ı TEL: (0212) 274 89 50 PBX FAX: (0212) 274 82 90 e·mail:ekurotomasyon@ekurinsaat.com.tr O f T o M A 5 y O N ANKARA ŞUBE: UĞUR MUMCU CAD. MEHMET AĞA APT. NO: 73 GAZİOSMANPAŞA - ANKARA SANAYİ VE TİCARET A.Ş. TEL:(0312)4466916-4450719-4466931 FAX:(0312)4450742 t ..

Değerli Okurlar, Şirketimiz tarafından yayınlanan; gerek Yangın ve Güvenlik Dergisi'nde, gerekse diğer dergilerimizde sektöre! her türlü konudaki faaliyet ve etkinlikleri sizlere çağdaş dünya standartlarında hazırlayarak ulaştırmaya gayret etmekteyiz. Bu gayretlerimiz dergi içinde bazen yeni faaliyet alanlarına yönelik hizmetler olarak, bazen de sayfa dizaynı veya estetik değişiklikler şeklinde sizlere yansımakta olup, gelecek sayılarda daha da artarak yansımaya devam edecektir. Bu sayıda hizmet verdiğimiz sektörlerden yangın sektörüyle ilgili "Gazlı Söndürme Sistemleri"konusunda, güvenlik sektörüyle ilgili olarak ela "GESİDER'in Kuruluşu ve Güvenlik Sektörünün Eğitim ve Alt Yapı Sorunları" konusunda., uzman kişilerle yapılmış iki toplantı metni yer almaktadır. Gelecek sayılarda da bu toplantılar dizisini sürdürerek güncel konuları, yetkili kişilerin düşünce ve yoı·umlarıyla sizlere sunmaya devam edeceğiz. Ayrıca yeni sayılarda ürün tanıtımlarını daha yoğun, teknik bilgileri daha ayrıntılı ve ihtiyaca yönelik olarak hazırlama düşüncesindeyiz. Bu amaçla hazırladığımız NFPA 101-Can Güvenliği Kodu ve BSI Standartları dergi içinde yer almış ve almaya da devam edecektir. Bilindiği üzere dergimiz, 1994 yılı, Ocak ayından beri yayınlanmakta olduğundan, bu sayı ile ulaştığımız 46ıncı sayımıza kadar geçen zaman içinde yangın ve güvenlik sektörlerindeki pek çok ilgili kişiye ulaşırken, bu sektörün cihazlarını satın alan ve kullanan çok sayıdaki kurum, kuruluş ve şirketin yetkililerine de ulaşmaktadır. Ancak günümüzde dergilerinıizdeki yaşanan en önemli gelişmeler ulaştığı okuyucu ve abone miktar ve çeşitliliğinde olmakta. Öncelikle ve mümkün olduğunca sektörümüzün son tüketicisine ve/veya cihaz satıcı ve montajcılarına ulaştırılmaya çalışılmakta. İşte bu aşamada dergilerimizde makaleleri, teknik bilgileri, ürün tanıtımları, haberleri ve ilanları yayınlanan şiı·ketlerclen temasta oldukları ve dergimizin ulaşmasında yarar gördükleri müşteri portföylerini ve/ veya dergimizin gönderilmesinde yarar gördükleri kamu ve özel sektör yetkililerinin isim ve adres listelerini veya bu hedef kitlelerin grup isimlerini bizlere bildirmelerini rica ediyoruz. Daha çağdaş, daha güncel ve daha teknik bilgilerle ama sadece üretici ve ithalatçılaı·a yönelik değil, aynı zamanda tasarımcı, satıcı, tesisatçı, motajcı, tüketici ve hatta son kullanıcıya kadar ulaşacak bir yayın hazırlamak istiyoruz. Geçtiğimiz 20 Eylül 1999, pazartesi günü PERPA'daki dernek merkezinde GESİDER 2.Genel Kurulu yapıldı. Bu genel kurulda Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu ve Onur Kurulu seçildi. 23 Eylül 1999 tarihinde toplanan yeni Yönetim Kurulu ela kendi arasında görev dağılımını şöyle gerçekleştirdi; Başkan:Orhan AKSEL, Başkan Vekili:Haluk YANIK, Genel Sekreter:Serclar ÇELİK ve Saynıan:Tuncer ORAL. Kemal OLPAK, Erol YILMAZ ve İsmail UZELLİ ise Üye olarak çalışmalara katkıda bulunmaya devanı edecekleı·. Genel kurulda seçilerek görev almış tüm üyelerin yeni clönenıcle sektörümüzün gelişimine katkılarda bulunacak çok başarılı çalışmalar yapacağı inanç ve düşüncesindeyiz. Önümüzdeki dönemde de Dergimize gösterdiğiniz ilgi, destek, eleştirileri ve önerilerinizi her zamankinden daha yoğun bir şekilde yapmanızı bekler, gelecekte daha iyi sayılarda buluşmak üzere esenlikler dileriz. En derin saygılarımızla, � Süleyman BULAK TEKNİK YAYINCILIK, TANiTiM AŞ. Yön. Kur. Bşk. / Chairnıan Dear Readers, Two meeting texts, held by experts, one of w/ıic/ı is related to fire sector and about "Cas Filled Extinguishing Systems" and the other one related to security sector and about "Estab/ishment of CESİDER and Education and lnfrastructure Problems of Security sector" take part in this issue. We continue to present the up-to-date subjects with the experts' opinions and comments by keeping on publishing meeting series in the following issues. Best Regards,

i :alı:�=§ M :s Ştable of contents EYLÜL-EKİM '99 SAYI 46 Sahibi ve Yazı İşleri Md. Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. adına Founder and Editor in Chief on behalf of Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. Süleyman BULAK YAYIN KURULU BAŞKAN! Head of Editorial Board Prof.Dr. Abdurahman KILIÇ YAYIN DANIŞMA KURULU Editorial Board of Advisors Aydın ÖZKAYA, Ayşegül CAYMAZ, Berk DALVER, Bülent CEDETAŞ, Cafer ÜNLÜ, Cem EĞRİKAVUK, CengizYENER, Doğanay SAMURAY, Fatih ALABAŞ, Güner YAVUZ, Haldun ÜLGEN, Hikmet AKIN, İrfan ÖNER, İsmail TURANLI, Kevork ÇİLİNGİROĞLU, Korhan IŞIKEL, Levent CEYLAN, Mahmut HORASAN, Mehmet SOYER, Murat EĞRİKAVUK, Necmettin AKOVA, Numan ŞAHİN, Okan TOKER, Orhan KALAFATOĞLU, Osman Levent CELASUN, Osman F.GENCELİ, Osman ŞAYLIMAN, Ömer DİNÇ, Recep YAMANKARADENİZ, Renan DİKEL, Resul DİLEK , Saffet KOŞUT, Serdar ÇELİK, Serhat UYSAL, Serınet ŞATIR , Sezar KAYALIBAY, Seydi Rıza GÜNEY, Talat SAĞIROĞLU, Ünver EĞRİKAVUK , Yalçın DURMUŞ, Yekta NIZAMOĞLU, Yıldırım GÖK, Yurda! SERT. YAYIN KURULU Editorial Board Genel Yayın Yönelmeni- İdari Executive Editor - Administrative Reklam Müdürü/ Advertise!')ent Manoger Emine BANKOGLU Genel Yayın Yönetmeni - Teknik Executive Editor -Technical Muhittin TEKMAN ( İşi. Mak. Müh.) Yazı İşleri Sorumlusu Responsible O.! Editing Hakan TORE Grafik Tasarım/ Grophic Design Şengül ASLAN - Semiha REÇBER Bilgi İşlem/ �dp_ Mehmet MENETLIOGLU Abone Sorumlusu/ Responsible of Reoders Çiğdem TURAN YÖNETiM MERKEZi EXECUTIVE EDITORIAL OFFICE: TEKNiK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Bolımmıcv, Barbaros Bulvarı 131 /l O 80700 Beşiktaş/ lstonbul e•posla:tckyoysbulok@tvrk.net Tel: 212• 275 83 59 Faks: 212. 288 26 14 Ankara Temsilcimiz: Hıı.ıroğlu Tanıtım - Ercan Hızıroğlu Tel: 312• 427 09 65 Fox: 312• 427 54 91 Eskişehir Temsilcimiz: Sad,k YURTMAN 0•222•230 88 24 Horun GÜNEL 0•222•230 75 44(pbx) BASKI/PRINT: Uniform Fiyatı: 1.500.000 TL. (Posta ücreti dahil) Yıllık obone: 9.000.000 TL.(Posto ücreti dahil) Sing/e copy price: Europc $20 (Poslage included)/ Overseos S25 (Postoge included) Annuol subscriptions : Europe S 100/0verseas S 100 C) Y a n g ı nh:: ıtkk,n��f,:�9J��. n tf,,Y!Tı���J:/k!'y��fzimlerln gOstruilerek de olsa iktibas �dU�mu. Yayınlanan ilanlar ı n .sorum/ufugu ila n sahipleri n e aittir. Tüpraş Yangını............................................................................................................................................................11 Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ Dosya - Halon Alternatifleri F ile Gazlı Söndürme Sistemleri Toplantısı - Sektör Toplantıları - 1........................................................................19 Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ, Cem EĞRİKAVUK, Osman Levent CELASUN, Muhittin TEKMAN Karbondioksit....................................................................................................................................................33 Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ Halon...............................................................................,..,,...,.........................................................................34 Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ NAF Serisi Gazlar...............................................................................................................................................35 Tamer UYSAL lnergen...............................................................................................................................................................37 Cem EĞRİKAVUK FM 200...............................................................................................................................................................39 Osman Levent CELASUN FE 13..................................................................................................................................................................42 Osman Levent CELASUN Su Sisi................................................................................................................................................................ 46 IFEX 3000 ........................................................................................................................................................... 53 Tayfun - Levent ÖZGÜ DER G .. 1 . ' . ..ı,,.,, ! ' i ,·:�i'_ Unce ı . ,:•· , --:;··:Temporary,. J ·••ı'-ı 1,.ı-.ı_,.�••4 ; ,_f Arama ve Kurtarma Ekipmanları.....................................................................................................................118 Ayhan ÖZDEMİR Makale Article iş Güvenliği Levhaları ........................................................................................................................................69 Ünal ISLAKOĞLU İşletmelerde Koruyucu Güvenlik Nasıl Olmalı, Neleri Kapsamalıdır?...............................................................81 Ahmet MERİÇLİ Tanklarda Köpüklü Söndürme Uygulaması.......................................................................................................96 Orhan KALAFATOĞLU T, kn.k e·ı • 1 • ' t •ı ·.q·.- :Technical ,e ı ıgı '.··: . •,ı: ��·ı ;•.ııJ-ı ::::1'�7, fi ti - • »;,·--• . ,. , ·.·,. H,t,, - norrna on Kazalar ve Cam ................................................................................................................................................106 Yücel AKYÜREK Yangın Nozullarında Dikkat Edilmesi Gereken Konular..................................................................................108 M. Remzi ÇELİK - Pelin TURNA S kt.. T. 1 t Sector 8 Or ı0p an iSi Meetings Gazlı Söndürme Sistemleri Toplantısı - Sektör Toplantıları - 1.......................................................................19 Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ, Cem EĞRİKAVUK, Osman Levent CELASUN, Muhittin TEKMAN Güvenlik Sektörünün Güncel Sorunları Toplantısı - Sektör Toplantıları - 2....................................................87 Kemal OLPAK, Haluk YANIK, Orhan AKSEL, Erol YILMAZ, Muhittin TEKMAN 4 il 1 il 1 ■ 1 il il

İtlayeciler İçin İz Süren Robot Makina - JC Bamford............................................................................ .114 Kaynak: LPS, Weekly News Letter Kof i AKUMANYİ, Staff Correspondent Çeviri Deniz ÇİLİNGİR Uygı.,lama Application EGEPORCAN TIRIS & ETA Kartlı Geçiş Güvenlik Projesi............................................................................73 Seyıt BALKUV ,,-.ut;.•><"ir-·,·· •• .--!ı.· ı .:., Product · UrunTanıtımFJ�. - l ntroductio'n Eltron Privilege PVC Kart Baskı Sistemleri .............................................................................................123 MSA Kaçış Respiratörleri........................................................................................................................126 Uzaktan Kumandalı Otomatik Arama Cihazı..........................................................................................128 Uzaktan Kumandalı Kamera Seçiciler....................................................................................................129 Yüksek Hassasiyetli Mikro İşlemci "PIR" .............................................................................................. .129 Kartlı Giriş Çıkış Kontrol Sisteıni ............................................................................................................ 130 Enerji Gerektirnıeyen EXIT İşaretleri...................................................................................................... 131 LazrSpeed Fiber Optik Çözümü.............................................................................................................. 131 Rektörsel "Metacaulk" Yangın Geçişini Engelleyen Ürünler..................................................................132 Vesda LazerPLUS ....................................................................................................................................152 l�.a�rler ' • Nevvs GESİDER 2. Genel Kurulu Yapıldı.............................................................................................................133 Messe Düsseldoıi'dan Seri Fuarlar .......................................................................................................134 Fransa Ulusal Koruma ve Savunma Merkezi'ne Teknik Gezi .................................................................135 Glass Processing Days 1999 Konferansı................................................................................................. 136 Tarihi Değerlerimiz Güvenlik Altında Değil / Topkapı Hırsızlığı.............................................................137 Yeni Adresler Yeni Telefonlar...................................................................................................................138 Göksu Grup 2000 Yılına Hazırlanıyor......................................................................................................138 Sieınens Japonya'da Endüstri Alanındaki Faaliyetlerini Güçlendiriyor .................................................139 İpragaz - Kadıköy Beledeyisi İşbirilği İle LPG Eğitimi Yapıldı............................................................... 140 Sanyo·dan Dijital Kamera Fırsatı............ ...............................................................................................142 NFPA 101 - Can Güvenliği Kodu...............................................................................................................146 BSI Standartları .......................................................................................................................................149 !t.:...1. 9. Tanıtımı F:�Troduction İlan Veren Firmaların Adres, Telefon v e Faksları ile Ürün / Marka bazında Faaliyet Konuları.............154 5 SEPTEMBER - OCTOBER '99 Sunuş Reklam İndeksi Bilgi Kartı Güvenl ik Rehberi 2000 I SSUE 46 3 6 6 1 16 Sektörde Faaliyet J 43 Gösteren Firmalar NFPA 101 146 Can Güvenliği Kodu BSI Standartları 1 Abone Formu 149 ._Çeviri , Translation --- Standartlar Standards 1 1

Reklam İndeksi Firmalar A K ANKARA ÇELİK ............................................................. l 03 ARYA................................................................................. 1 17 ADAFUARCILIK.............................................................. 159 ADS..................................................................................... 102 KUANTO...........................................................45-62-64-l04 KALAFATOĞLU................................................................95 KABELSAN...............................................................................56 ARTIOTOMASYON.....................................................72-77 AKSAY............................................................................... 122 M ATC...................................................................................22-23 MAK..........................................................................................27 ARSİS................................................................................... 10 MAVİLİ..................................................................................9 AKVAN................................................................................ 100 AGS..................................................................................... 121 N B NOREL...................................................................................79 BAREKS...............................................................................93 NORM....................................................................................2 BURSAN...............................................................................86 o C ODES................................................................................................61 CAMTAŞ........................................................................... 105 csu.......................................................................................80 p D DEKA....................................................................................76 PALMET................................................................................. 18 POLİTEKNİK............................................................... 140-l42 . E s ETKEN..................................................................................58 SAĞLAM............................................................................ 158 ERRA....................................................................................44 SAVEN................................................................................ 1 13 EKİN........................................................................................7 SENKRON.......................................................................66-67 EEC................................................................ArkaKapak- 160 SERPA................................................................................ 142 EKUR........................................................................................... l EVRE....................................................................................... 158 SIEMENS..............................................................................85 F T FOGERMAK.............................................Insert49-50-5l-52 FESCİOĞLU....................................................................... 139 FIRATMAKİNA.............................................................. 141 FRANKLIN........................................................................ 15-17 TANRIKULU....................................................ÖnKapakİçi TEKNİKDÖKÜM...........................................................29-3l TİTAŞ...................................................................................78 TEPEGÜVENLİK.....................................................................25 H TOTAL...........................................................ArkaKapakİçi HONEYWELL.......................................................................63 HAMAMCIOĞLO................................................................8 i Ü ÜÇOK................................................................................... 16 İŞGÜVENLİĞİ.......................................................................68 y İST. İŞÇİ SAĞLIĞl. . . .. . ..... . . . ..... .............................................. l O 1 İNGİLTEREBAŞ KONSOLOSLUĞU ................................ 1 12 YANMADAN.............................................................................65 YANMAR.................................................................................41 ÜCRETSİZ BİLGİ KARTI Eylül-Ekim 1999 Sayı 46 Reklam ya da yazı sayfalarında gördüğünüz ürünler hakkında ayrıntılı bilgi edinmek için, lütfen sayfa numaralarını belirterek fakslayınız. İstemiş olduğunuz bilgiler en kısa sürede size ücretsiz olarak ulaşacaktır. Ürünler Syf. No : ............................................................................................................................................................. Reklamlar Syf.No:............................................................................................................................................................. İsim : ........................................................................... Soyad: .................................................................. Meslek . .............................................................................................................................................................. FirmaAdı . .............................................................................................................................................................. Adres . .............................................................................................................................................................. ......................................................................................... , ................................................................. . Tel : ............................................................... Fax: ................................................................................ TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Tel: 0-212-275 83 59 (PBX) Fax: 0-212-211 38 50

M CCTV Türkiye Distribütörü Danı,ma Hattı (O 212) 425 26 24 Fax:(O 212 } 425 46 60 www.sanyo.com.tr e-mail:okin@lbm.not ISO toOI Rla.ltı:MO L"l'IM ---·-----... - o 24 Saat Güvendesiniz .. . ------------------------------------, SANYO Güvenlik Camera Sistemleri ile ilgili detaylı bilgi için lütfen kuponu 1 doldurup (O 212) 425 46 60 nolu faksımıza gönderiniz. 1 1 Şirket:_______________________________� Adı ve Soyadı:_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ı 1 Adres: ı ı __ _ 1 Tel.: (O....)____________ Fax: (O....)__________ı e-mail:_______________________________� O Ücretsiz Broşür O Ücretsiz ekinist dergi aboneliği 1 7

r 1 C Cummins Yangın Dizelleri Merkez o o o Orhanlı Köyü Yukarıdere Yolu 04 (TEM) Karayolu Yanı TUZLA /İSTANBU �===:I HAMAIVICIDClı.. Tel: (0216) 394 32 10 PBX Fax: (0216) 394 32 08 -09 � Ankara Adana t _ Tel: (0312) 438 85 00 (3 hat) Tel: (0322) 454 78 86 (2hat) 8 b 4 2 . o Faxc (0312) 439 68 42 Fai?(0322 -�7 �m -� irı ( ,....,...,,..-:5'........:.::ı(4 hat) Fox: (

■ yangın ve gaz algılama sistemleri • ÜRETİM • İTHALAT • MÜHENDİSLİK • • PROjELENDİRME • TAAHHÜT • • PERİYODİK BAKIM • GARANTİ • • YEDEK PARÇA • MONTAJ • SERVİS • ınavili ELEKTRONİK TİCARET VE SANAYİ A.Ş. Merkez: TFlaf x(0216) 466 45 05 Pbx (0216) 466 45 1 O Şube : T2Fe7al e2x f 3o 2n 2( 04 2 1 -2 ) 22 87 82 40 22 88 42 (0212) 288 02 20 e-mai l : mavili@mavili.com.tr Qu.ıılity Sysıem Certificaıe No. 164 Asıess.edto BS5750: Pıırl 2/1509002/EN29002 �E HOCMIKI ABD - İNGİLTERE - JAPONYA Yangın Algılama Dalında 80 Yıldan Beri Dünya Lideri • C E

1 0 ELEKTRONİK GÜVENLİK SİSTEMLERİNDE KOMPLE ÇÖZÜMLER PlAZAlAR OTtUER fAER;KAlAR ;$YERLER; SITtlER KONlJTlAR HlPtRHARKETLER HAQAZAlAR HARKETLER KORUNMASINI İSTEDİĞİNİZ HERYERDE Yangın algılama, ihbar ve söndürme sistemleri Geçiş kontrol sistemleri Hırsız ihbar sistemleri Çevre koruma sistemleri Mağaza güvenlik sistemleri X-Ray paket kontrol sistemleri Silah patlayıcı madde detektörleri • ARSİS Gelişmiş en son güvenlik sistemleriyle ve uzman kadrosuyla ithal sistemlerin danışmanlığını • Projelendirmesini • Anahtar teslimi, montaj ve devreye alınmasını •Periyodik ve isteğe bağlı bakımını yapmaktadır. EMNİYET SİSTEMLERİ SAN. ve TİC. A.Ş. Genel Müdürlük : Tel.: (0212) 284 77 40 (PBX) Fax (0212) 284 77 51-52 İç Anadolu Böl. Müd. : Tel. (0312) 433 76 16 - 435 31 55 Fax (0312) 430 11 52 Ege Böl. Müd. : Tel.: (0232) 421 50 42 - 463 81 04-05 Fax: (0232) 421 48 65

•• TUPRAŞ YANGINI Prof. Dr. Abdıırahmaıı Kılıç ÖZET 17 Ağustos'ta yaşadığımız depremin şokunu henüz atlatamadan Tüpraş'ta çıkan ve hızla büyüyen yangın ikinci bir paniğe neden oldu. Yangının çıkış nedeni, ham petrol ünitesindeki bacanın devrilmesiyle nafta tanklarından birinin tutuşmasıydı. Burada asıl üzerinde durulması gereken nokta yangının söndürülmesinin neden bu kadar uzun bir süre aldığıdır. Bu makalede Tüpraş'taki yangın öncesi önlemlerin ve yangın sırasındaki organizasyonun eksik ve yanlışlarına büyüteç tutuluyor. SUMMARY Not yet we could get over the shock of earthquake wlıich took place in August l 7'h, the fire that started and spread iıı Tüpraş caused a second panic. The startpoint of the fire was tlıat the "nafta " tank was set onfire by the chimney turning over the crude oil tank. The important point is why it took so much time to extinguislı the fire. Tüpraş 's "pre-fire-precautions" and organization s false and lacking points are beiııg focused on in this article. Fire in Tüpraş Abdurrahman KJLIÇ GİRİŞ Tüpraş gibi, yanıcı ve parlayıcı maddelerin yoğun olarak bulunduğu tesislerden oluşan sanayi bölgelerini "riskli" bölgeler olarak tanımlarız. Tüpraş'ın bulunduğu Derincebölgesi bu tür tesislerin yoğun olarak bulunduğu bir bölgedir. Bu bölgedeki tesislerin riski yıllardır tartışılmaktadır. 1992 yılında, Petkim'de de benzer bir yangın olmuştu ve çok iyi bir organizasyonla kısa sürede söndürmeyi başararak büyük bir tehlikeyi önlemiştik. Daha önce Japonya'daki benzer sistemleri yerinde inceledim. Tüpraş'taki yangın, önlem yetersizliğinden ve Yangın ve Güvenlik m Sayı 46 Eylül - Ekim '99 organizasyon eksikliğinden büyümüş ancak bir grup personelin gayretli çalışması ile yayılması engellenmiştir. Yangın sürerken rüzgar çıkmaması da büyük bir şanstır. Ben depremden sonraki üçüncü gün oradaydım; hem sistemleri hem de organizasyonu inceleme olanağı buldum. Sabah Tüpraş'a ulaştığımda ve içeriye girebilmek için kendimi tanıttığımda, Bakan Sayın Hasan Gemici'nin yetkililere içeri girebilmem için talimat vermesi üzerine, tesise girdim. Yangın yerini dolaştığımda sadece üç itfaiye aracının yanmayan tankları soğuttuğunu ama yeterli olmadığını ve bunlara ilave olarak

sabitmonitörlerkonulması gerektiğini gördüm. İstabul İtfaiyesi, Bursa İtfaiye, hava limanı itfaiyesi ve daha birçok il ve ilçeden itfaiyeler, ve ayrıca Almanya, Fransa, Yunanistan ve Bulgaristan gibi ülkelerden ekipler bulunmaktaydı. Bu ekiplerden sadece Bulgaristan'dan gelen ekip, söndürülmüş bir tank üzerinde çalışma yapmaktaydı. Daha önceden, özellikle de Petkim yangınından beni tanıyan bütün itfaiyeciler "ne yapacağımızı, kime güveneceğimizi bilmiyoruz, yangını lütfen siz idare edin" isteminde bulundular. Sayın bakanın, genel müdürün, yönetim kurulu başkanının ve diğer yetkililerin hazır bulunduğu toplantıda, su ve monitör eksikliğinin bulunduğunu, kimin ne yaptığının belli olmadığını, yangında çalışanların emir verenlere tam güvenmesi gerektiğini, eğer yetki verilirse organizasyonu yapabileceğimi söyledim. Fakat, genel müdür karşı çıktı ve kendilerinin bu işi iyi yaptıkları şeklinde izahatta bulundu. "Siz söyleyin biz yapalım" dedi. Bunun üzerine "bir tahta ve büyük boy kağıt istiyorum, bir merkez oluşturalım hangi ekiplerin bulunduğunu, riskli noktaları, hangi ekibin nerede konuşlandırılması gerektiğini ve görev dağılımlarını çizelim" dedim. "Biz planlarımıza müdahale ettirmeyiz" dediler ve önerilerimi yine kabul etmediler. Daha sonra Rafineri müdürü Halil Semerci ile akşama kadar beraber oldum. Rafineri müdürü ve yangın güvenlik amiri Kemal bey ile bazı personelin yaptıkları çalışmalar takdir edilecek düzeydeydi. Uçaklar sadece gösteriş için köpük ve su atıyorlardı, köpük ve su yüksek sıcaklıktan yangına ulaşamadan, havada buharlaşıp etkisizleşiyordu. Tam bir curcunaydı. Yeterli eleman ve aracın olmasına rağmen 300 m ilerideki denizden yeterli su alınamıyordu. Eğer deniz tarafından bir rüzgar olsaydı yangının durması olanaksızlaşacaktı. Ama bereket rüzgar yoktu. Alevler sadece yukarı doğru çıkıyordu ve yakıt yanarak bitmeye yaklaşıyordu. Deniz tarafından rüzgar çıkmadığı takdirde 'tehlike' yoktu. 1- TÜPRAŞTA YANGIN NEDEN BÜYÜDÜ? Tüpraş'ta yangının çıkış nedeni açık... Deprem sırasında ham petrol ünitesindeki bacanın devrilmesi ve sürtünme nedeniyle nafta tankla-rından birinin tutuşmasına yol açmış olmasıdır. Yangın neden büyüdü ve neden çabuk söndürülemedi? Bunun tartışılması gerekir. Yangının çabuk söndürülememesinin iki ana nedeni var. Birincisi; önceden alınan önlemlerin yetersizliği, ikincisi ise; organizasyonun sağlanamamasıydı. Özellikle Tüpraş gibi fay hattına yakın olduğu bilinen bir tesiste yangın önlemleri, Yangın ve Güvenlik m Sayı 46 Eylül - Ekim '99 hem deprem, hem de deprem sonrası oluşacak şartlar göz önünde bulundurularak alınması gerekirdi. Oysa alınan önlemler değil deprem normal şartlar için bile yeterli seviyede değil. Tüpraş'taki yetkililere sorarsanız tesiste her türlü yangın önleminin alındığını söylerler. Zaten ülkemizde hangi tesise giderseniz gidin, aldıkları yangın önlemlerinin fevkalade iyi olduğu görüşündedirler. Bazıları için bir yangın dolabı, bazıları içinse su deposu ve pompa fevkalade iyi önlem olarak değerlendirilmektedir. Tüpraş gibi çok riskli bir tesiste kullanılan birkaç pompa, birkaç hidrant ile sistemin iyi olduğu söylenemez. Her türlü olumsuzluğa çözüm olacak tedbirlerin olması gerekir. Tanklara köpüklü söndürme sistemleri yapılmamış. Tankların çoğunda sprinkler sistemi yok ve olanların kapasitesi yeterli değil. Dizel pompa kapasitesi düşük, alternatif su temini riski karşılayacak düzeyde değil. Türk

itfaiyelerinin sistemlerden yararlanma imkanı düşünülmemiş; tanklara havuzlama yapılmamış; sabit söndürme kuleleri yapılmamış. 2-YANGIN ÖNCESİ ÖNLEMLERDEKİ EKSİKLİKLER VEHATAIAR a) Tankların Köpükle Koruması Yapılmamış Gördüğüm yetersizliklerin başında; "tanklardaki önlemler" geliyor. Tankların korunması yetersiz. Öncelikle tanklarda köpüklü söndürme sistemi olmalıdır. Tankların altlarına bağlanan bir köpük boru hattı olması gerekirdi. Köpükjeneratörü vasıtasıyla yangın durumunda tank içine alttan köpük basılır; bu köpük .alttan yukarı doğru yükselerek yüzeyi kaplar ve yangını söndürür. Bu yangında yapıldığı gibi uçaklarla üstten köpük atarak yangını kontrol edemezsiniz. Yukarıdan atılan köpük yanan maddelere ulaşamadan etkisini yitirir. Tüpraş'taki en önemli eksiklik tanklara sabit köpük söndürme sisteminin yapılmamasıdır. Böyle sistemlerde sabit köpük sisteminin olmaması eksikliğin ötesinde bir kusurdur. b) Alternatif Su Yeterli Değil Su, Sapanca Gölü'nden gelen ve ana depoya aktarılan hatlardan alınıyor. Hatlarda meydana gelecek bir kazaya karşı, denizden su temini için yeterli kapasitede dizel pompalar düşü-nülmemiştir. Mevcut dizel pompa kapasi-tesi yeterli değildir. ·Nitekim yangının büyümesindeki en önemli sebeplerden biri su yokluğudur. Elektriğin kesilmesi bir bahane olarak önümüze çıkıyor. Böyle bir tesiste yangın önlemleri alınırken elektriğin kesilme ihtimali de, deprem bölgesinde bulunulması da dikkate alınmalıydı. Tüpraş'ta tanklara 300 m. mesafede deniz olmasına rağmen yangın suyunun olmaması anlamsızdır. Riskli tesislerde su kaynağının alternatifli olması, isale hattının veya deponun kullanılamama durumu için deniz suyundan yeterli su alma olanağının sağlanması gerekirdi. Denize bağlantı yapılmış ama bu böylesine riskli tesis için yetersiz, hem de çok yetersiz kapasitededir. Yeterli dizel pompa konulması ve bunların denize bağlanması gerekirdi. c) Dizel Pompalar Yeterli Değil Diğer bir eksiklik; yangın durumunda veya deprem sonrasında, elektriğin kesilebileceğini düşünerek, yeterli kapasitede su besleme kaynağının oluşturulmaması ve dizel pompa gruplarının yeterli sayıda olmaması ve uygun noktalara yerleştirilmemiş olmasıdır. Tüpraş'ta dizel pompa grubu olmasına rağmen bunların kapasitesi bu büyüklükteki tankları söndürebilecek kadar, yani yeterli yangın suyu pompalayacak büyüklükte değil. "Elektrik kesildi, pompalar çalışmadığı için yangına su veremedik" veya "isale hattı deprem nedeniyle kırıldığı için su yetmedi" savunması bana göre geçerli bir savunma değil. Çok daha az riskli ve çok daha küçük tesislerde bile dizel pompa kapasitesini daha yüksek tutuyoruz. Dizel pompa kapasitesi 480 m3/saat olarak verilmektedir. Çok basit bir yaklaşımla bir tank yanıyorsa, yanan tank ve bunu çevreleyen dört tank için gerekli su kapasitesi yaklaşık 4500 m3/saat'tir. Atatürk Hava Limanı'ndaki sadece bir hangarın pompa grubu kapasitesi 3400 m3/saat tir. Bir hangar için 3400 m3/saat debi seçilirken Tüpraş gibi bir tesiste 480 m3/saat çok yetersizdir. Tüpraş'da denize bağlı dizel pompa grubunun kapasitesi çok basit bir yaklaşımla en az 4500 m3/saat olmalıydı. Bu değer tank boyutlarına göre hassas olarak .hesaplanabilir. Yangın ve Güvenlik III Sayı 46 Eylül - Ekim '99 d) Sprinkler Sistemi, Tankların Çoğunda Yok ve Olanlar Yeterli Değil Sprinkler'lerin sadece benzin tanklarına uygulandığını, fakat bunların da tank yüzey alanlarına göre kapasitesinin yetersiz olduğunu gördüm. Sprinkler sistemin bütün tanklara uygulanması gerekirdi. Bir tank yanarken, 1000 C dereceye kadar bir sıcaklığa ulaşabilir ve alev yaklaşmasa bile radyasyonla 20-30 metre mesafede bulunan diğer tankları etkileyebilir. Dolayısıyla çevredeki tankların yeterince soğutularak ısınmasının önlenmesi gerekir. Tüpraş'taki bazı tanklara sprinkler yapılmasına rağmen bunlarda hem sprinkler başlıkları yeterli değil hem de çekilen borular küçük. Sistemin Amerikan standartlarına göre yapıldığını söylemektedirler, oysa bütün dünya ülkelerinde esas alınan ve Amerika'da çıkarılan NFPA kodlarına göre sistemler uygun değil. Projeler üzerinde bunu ispat etmek çok kolay. e) Çevre İtfaiyelerin Tesisden Su Alma Sistemleri Aynı Değil Hesaplar ve projeler değil ama kullanılan malzemeler Amerikan standartlarına uygun seçilmiştir. Bu ise büyük hatadır. Ülkemizdeki tüm tesislerdeki yangın söndürme sistemlerinde ve İtfaiyelerde aynıdır ve Alman normları esas alınarak çıkarılan Türk Standartlarına uygundur. Tüpraş'ın yangın söndürme sistemlerinde ABD standartlarına uygun rakorlar kullanıldığı için, çevre merkezlerden gelen itfaiyelerhidranttan su alamamışlardır. Çünkü hidrant ağızlarındaki rakorlar bütün itfaiye araçlarındakinden farklıdır. Hidrant ağızlarından sadece Tüpraş'ın kendi araçları su alabilmektedir. Diğer araçların ara rakor kullanması gerekmektedir. Bu durum eksikliğin ötesinde büyük bir

kusurdur. Derince çevresinde ABD itfaiyesinin değil İstanbul, İzmit ve diğer Türk itfaiyelerinin bulunduğu düşünülmemiştir. Böyle bir kusurun başka bir ülkede olabileceğini sanmıyorum. f) Tankların Havuzlaması Yapılmamış Tüpraş'taki bir eksiklik de tank havuzlamasıdır. Bir tankta yakıt sızıntısı oluşmuşsa ve o tankın çevresinde havuzlama varsa _sızıntı bu havuzda toplanır ve diğer tanklara ulaşamaz. Genel olarak tankların kapasitesinin üçte biri kadar bir havuzlama istenir. Eğer ilk yangın çıkan tankta havuzlama olsaydı, alt kısmındaki flanş koptuğu zaman yakıt diğer tankların altına gitmezdi ve kontrollü olarak söndürülebilirdi. g) Söndürme Yapılmamış Kuleleri Böylesine yangın riski fazla olan yerlerde yüksek kuleler yapılarak buraya konulan monitörlerle yangına müdahale imkanı sağlanması gerekirdi. Kulelere konulan monitörlerin itfaiyecilerin müdahalesine gerek olmadan yönüve açısı sabitleştirilerek tankların soğutulması sağlandığı gibi, uzaktan kumandalı olanlar da mevcuttur. 3-SÖNDÜRME SIRASINDAKİ EKSİKLİKLER VE HATALAR Söndürme sırasında uygu-lanan yöntem, bana göre doğru. Ama uygulama şekli eksik ve hatalı. Olayın başlangıcında "biz söndürürüz, yakıt yanar ve söner" düşüncesinde olunması, meydana gelen depremin etkileri de gözönüne alınarak hemen yardım istenmemesini bir kusur olarak görınekteyim. Çalışanların bir çoğunun yakınlarını kaybetmesi, söndürme çalışmalarını yavaşlatmıştır. Tüm olumsuzluklara rağmen yangın tam söndürülürken, tankın altında bulunan flanşın çatlamasıyla yakıt yayılmış ve yangın yeniden büyümüştür. Bunun nedeni flanşta, dolayısıyla tankta yeterli soğutma yapılamamasıdır. Elektrik kesilmesi ve su yokluğuna rağmen, Devlet Hava Meydanları İtfaiyesi ve İstanbul İtfaiyelerinden yardım geç istenmiş ve yangının üçüncü günü gelmişlerdir. Su temini için Almanların dördüncü gün uçakla getireceği 400 metrelik borular beklenmiştir. Bence 400 metre denize boru bağlantısının daha olayın ilk günü yapılması gerekirdi. Türkiye'de 400 metrelik boru yok mu? Getirilen borulardan Türkiye'deki orta ölçekli şirketlerde bile çok miktarda var ve bu kadar bir boruyu denize çekerek seyyar pompalarla yangına su temin etmek sadece 4-5 saatlik bir zaman alır. Yangın yerinde organizasyon çok önemli bir konu. Hem çevre illerden hem de yabancı ülkelerden Tüpraş'a gelen ekiplerin ortaklaşa nasıl çalışacağı, kimin ne yapacağı planlanmamıştı. Düzen yok, su yok, emir komuta zinciri yoktu. Çalışmalarda kaç ekibin bulunduğunu ve hangi ekibin nerede konuşlandırıldığı belli değildi. Böyle büyük yangınlarda organizasyonu idare eden kişiye olan güven çok önemlidir. Nitekim bazı itfaiyeler, verilen talimatları değil kendilerinin uygun gördüğü müdahale planlarını uyguladıklarını söylemişlerdir. Bana göre bilgi eksikliği müdahalede değil, ama önlem konusunda var. En büyük eksiklik, yangının boyutlarının tahmin edilemeyerek gerekli yatırımın yapılmamasıdır. Belki de; "şimdiye kadar bir facia olmadı, yine o.Imaz" mantığı etkili olmuştur. Yangın ve Güvenlik m Sayı 46 Eylül - Ekim '99 Ülkemizde her yerde yangın önlemi için gereken yatırımlar ölü yatırım olarak görülür. Tüpraş'tan başlayan ve Dilovası'na kadar uzanan bölgede daha pek çok "riskli tesis" var. Örneğin Yarımca Tesisleri, Dilovası Tesisleri ve Haramidere Tesisleri gibi. Buralarda yanıcıparlayıcı maddeler var. Büyük bir olayı kontrol altına alacak, değişik olumsuzlukları giderebilecek sisteme sahip tesisler çok az. Yeni tesislerin bazılarında yeni teknolojilere uygun önlemler alınıyor ama eski tesislerde durum iyi değil. Bu kadar çok sanayi tesisinin birbirine ve yerleşim bölgelerine çok yakın yapılmış olması çok büyük bir yanlıştır. Burası, tehlike riski çok fazla bir bölge çünkü; herşeyden önce yoğun sanayi tesisleri kurulu kalabalık bir bölge,ve aynı zamanda askeri açıdan da önemli bir körfez. Bu riskli tesislerin şu anda toptan kaldırılması ekonomik açıdan mümkün değil. Mantıklı çözüm; riskleri azaltacak şekilde 'tesislerin iyileştirilmesidir'. Tankların sayısı azal-tılabilir ve koruyucu önlemler arttırılabilir. Bana göre; bu tür ulusal facialara yol açabilecek tesislerdeki yangınların behemehal kontrol altına alınabilmesi için, bir merkezden koordineli olarak, emir komuta zincirinde kopukluklara meydan vermeden, bilinçli ve eksiksiz bilgiyle çalışma yapılması gerekir. Türkiye genelinde yangın güvenliğini denetleyecek bir müdürlük müessesesi bile yok. Yangın belediyelere ve tesislere bırakılmış. Doğrudan sorumluluğu ve yetkiyi üzerine alacak bir kurum oluşturulmamış. Sadece tehlikeli maddelerle ilgili bir yönetmelik var. Standartlar ve yönetmelikler tam olarak geliştirilmemiş. Bazı yönetmelikler çıkarılmış olmasına rağmen, uygulayan müessese sayısı fazla değildir. Tüpraş yangınının hepimize ders olması dileğiyle. 0)

SUPERSCANNER m42 ÖZELLİKLERİ İLE PİYASANH� EN KOMPLE CIHAZIDI SUPERSCAN.NER .ile TARAYIN, EMiN OLUN!

' 16 APOLLO S60 OPTİK DUMAN VE iSi DEDEKTÖRÜ KOMBİNASYONU ULUSLARARASI ONAYLAR MARINE ONAYLAR! INTRINSICALLY SAFE ONAYLAR! EN54 LPCB VDS AUS'LI SSL FPECC RUSSIA HONG KONG FF SWEDEN DANISH SKAFOR UUFM NORWAY F.G. BOSEC BELGIUM CNBOP POLAND ISRAELSII CHINA SHENYANG CZECH LLOYDS REGISTER GERMANISCHER LLOYD AMERICAN BUREAU OF SHIPPING DET NORSKE VERITAS BUREAU VERITAS DEPT OF TRANSPORT (MARINE) KONVANSİ Contro Limite BASEEFA ULUSLARARASI ONAYLAR EN54 LPCB FPECC RUSSIA MARINE ONAYLAR! LLOYDS REGISTER PUISSANT ANALOG ADRESLİ KONTROL PANELLERİ GAZ DEDEKTÖRLERİ (EX·PROOF) KONTROL PANELLERİ FM-200 GAZLI ÜÇOK TEKNOLOJİK SİSTEMLER TAAHHÜT TİCARET VE SANAYİ LTD. ŞTİ. TOPÇU İBRAHİM SOK. 23/4 İÇERENKÖY 81100 İSTANBUL / TÜRKİYE TEL: (0216) 384 04 43 • 384 42 93 FAX: (0216) 445 03 84 APOLLO XP95 OPTİK DUMAN DEDEKTÖRÜ

Geliştirilmiş Tespit ve Noktalama Özelliği Sağ ve Sol Panellere eşit sayıda dağılmış toplam 12 alıcı ve verici bobinli tasarımı ve 33 AYRI NOKTALAMA BÖLGESİ ile dünya'nın en gelişmiş YATAY ve DİKEY ZONE'lu tespit teknolojisine sahiptir. ■ Kapı dedektörü içinden geçen metal hedef veya hedefler 33 ayrı NOKTALAMA BÖLGESİNDE her 2 PANELİN DE ÜZERİNDE bulunan ışıklı göstergeler ile tam olarak tespit edilir, yerleri belirlenir. ■ Kapıdan Geçişi Düzenleyerek Tarama Etkinliğini Arttıran Trafik Kontrol Işıkları - Giriş yönünde, her iki panel üzerinde bulunan yeşil, kırmızı ikaz Magnasranner PD 6500 100% DESIGNED and MADE iN U.S.A. • BOZUK PARALAR, ANAHTARLAR GÖZLÜK, KEMER VE TOKALAR GİBİ ZATİ EŞYALARIN REDDİ İÇİN YÜKSEK SEÇİCİLİK. • PİYASADA MEVCUT EN DÜŞÜK HATALI ALARM • SİLAH VE DİĞER METALLERİ NOKSANSIZ TESBİTİ ışıkları ile taramanın en büyük sorunu olan trafik akışını düzene sokarak, kullanıcının en hatasız ve sıhhatli taramayı yapabilmesini sağlar. Milyonları Tarayan Üstün ve Yüksek Kaliteli Ürünler -Dünya'da ve Türkiye' de en çok tercih edilen ve güvenilen kapı ve el tipi metal dedektörü markası olan GARRETT, Avustralya'da 2000 yılında yapılacak Sydney Olimpiyat Oyunları'nda da tekrar tercih edildi. GARRETT, daha önce A.B.D., G. KORE ve İSPANYA (Avrupa)'da, 1984, 1988, 1992 ve 1996 Olimpiyat Oyunlarının resmi güvenlik sistemi olarak başarıyla hizmet vermiştir. Sağlık, Güvenlik ve Kalite Standartlarına Azami Uyum - Yüksek tespit gücü yanında , NILECJ 0601.00, levels 1-5 , FAA (Lead Model Lıstıng), IEC , FCC CLASS B , EEC DIRECTIVE 89/336/EEC CE, EN 55011, Group 2, Class B, EN 50082-1 , IEEE C95.1-1991 section 4.12 Radiatıon Protecti on Guıde CFR 1910.97, NILECJ STD-0601.00 Section 4.11 Performance Standards, RPB-SC-18 Section 3.2.2 (Electromagnetic Effects To Cardiac Pacemakers), IEC Standart , IP31 , CEl529, UL, CSA, TUV ve VDE gibi standartlara uygunluğu ile dünya'nın sağlık , güvenlik ve imalat standartlarına en fazla saygı gösteren, en büyük ve köklü imalatçısıdır. GARRETT METAL DETECTORS Türkiye Distribütörü ve Yetkili Servisi: FRANKLIN TİCARET KONTUARI Perpa Ticaret Merkezi, No. 1 834-1836 Okmeydanı, Şişli, İstanbul Tel : 0-212-222 30 69 (PBX) Fax: 0-212-220 54 04 l 7 PiN NT

Seçimintzi il o doğru <G> · ---® Approved Usted NFPA41 LPC RHeyl gi aobolde VFiecat al sualfi ec AuC r h A o e r u m a t r P g o uu n ma ic r p d a HV y e F d r a r ti o i r m - b L a a i n t n i k c e s PP M uu mm or pp se s s G Sp a r z in l k ı le S r i S s is t t e e mml l e e r r i KMD ö e e p l k u ü a g k n e l i ü k S S K is i a t s p e te m li mn le l l e e r r r i Yv ea An gl aırnm AS ilsgt eı lma lme rai YKaunr ug ı nK iPmo ymaps aa ll laar rı YH a id n r g a ı n n t DSi o st l e a mpl l a e r ri ı Genel Uygulamalar PPALMET METAL ENDÜSTRi VE TiCARET A.Ş. MERKEZ ŞUBE BULGURLU CAD. NO.60 HOŞDERE CAD. NO.208/4 KÜÇÜKÇAMLICA 81 1 90 1ST. ÇANKAYA 06550 ANKARA TEL.0.216.325 73 30 TEL.0.312.440 44 21 FAKS.0.216.339 91 77 FAKS.0.312.440 39 55 e-mail:palmet@palmet.com.tr http://www.palmet.com.tr 18 m

"Sektör Toplantıları]" •• •• • • GAZLI SONDURME SiSTEMLERi Gas-Filled Extinguishing Systems Katılımcılar: ProfDr. Abdurahman Kılıç/İTÜ Makina Fakültesi Cem Eğrikavuk / Korun Yangın ve Güvenlik Sistemleri AŞ Osman Levent Celasun / Yanmar Endüstri ve Ticaret AŞ Muhittin Tekman / Teknik Yayıncılık Tanıtım AŞ Soldan Sağa; Osman L. CELASUN, Abdurrahman KILIÇ ve Cem EĞRİKAVUK Abdurahman Kılıç: Yangın ys öı l nl adrüdramkei tgeeklni şoml oej il sei rn, d ef asrok nl ı ss öi sntdeümr ml eer ds ies tehmı zl el ır i ng ievl ei ş mm eevl ec ur ti gd aü nn d"egma zel ı sgöent idr dü ir. mBeusgi üs tne mb ul enrli a" nr i va el t e rbnuant iaf i gbaazğl al rı ı toal rat ırşaakc a Hğ ı az . l e n o l a Sy öı nnı dyüarvmaeş l amt aa nd dveel edr iu yrdoun rma an s dm i ü n a r i d n m d s e e e l çe e i r m t d k i i r n is . d i, S e ö , b o n ir d m i ü n a r c m d i d e d e e n m r i e n a c d s e ö d d e n e dd eü ğr. eİ rkl ienncdi ior illamr ea ski ög en reemk evnefrai l kmt öe rs i gd ee rnei nk eenkl eo rn oi sme i kslöi ğni diül er mçee vmr ea vde insan sağlığıyla borışıklığıdır. e l e kGt raoznl ıi ks töençdhüi zramt ı en svi setyeamal er şri iv, gibi değerli malzemelerin e gb d i u b i l l i u i r s .n u B d u iu l n e ğ u u r n e ya h a k a n s c i ı y n i o m d n a l a , e r a g d l i ü r e e m b t i i e n le y r c c u e i m h k smöandddüe lremr i en b uel utnkdi suiğnui nveyay es ut yeur nl i gg öi bri ü) l mb öeldüimğ il e( srıdv eı vdeeggaaz zyl ıasnögnı ndlüarr ı m o l e a r s a i k s ; t e b m o l y e a r i h i a d n e e a l l e d r i i r , . L Ö P G r n e ve k d B o u n ğ u a n l l a g a b z e r t a e b s i e s r l e g r a i n z i l ı v s e ö r n i l d e ü b r i m l i r e . syiasnt e my el er lrei nr di ne, dbeu şkourl tl al anrııl mt aaşsı mı naı n t s n e a e ç ğ d h l e a iz n y a i a , t a n e tk s z i a i s n r t a v e e r m v ç le a e r b r m u o k e lu s m ş ö u e n d s d i u n ü r i . r m d ve e e öornuemm.l.i bir neden olarak görüyv le a r r i T n : a İ d l b k e i i , i a s g r ö a a n d z d l ı ü ı ğ r ı s m m ö ı e n z d k b ü a a r p z m a ı s e ö i t z e s e i l s e l t l r i e k in m le inr yüksek olması; ikincisi, kullanılan Yangın ve Güvenlik il Sayı 46 Eylül - Ekim '99 mü çaü lnzceüms üe,yeel ezk at rri ğair i l ve temr me me me sei svie; o kso l u m n l l a a o m n la ı a l r d s a ı ı , ğ k a ı z t b m e ö h o i l s r ü f l m i e r - ü ik n t a ç eh h v r ai r ş v e a y e e s d ın v ic a e i zs ıanraa rz va er ar rmveemr me sei .mOe sziovne t aa bt ma koas ­ fgei rrdme ek imdei ğs ei nr i gna zöl an rel am ri e a" Hk soi yl oo nn a" gaanzl aıyşlıal mi l gı şitl iı .yaBşuangaanz ıdneüner eytimi mlei nrilne ys ıansı ral ak nl adnı rmı l ma as sı ı vt ae mkauml leann aı mt mı no ısn fi legri el i yv ae şr ad ni ğai nz ga er al i rşdmaenl ed rı rd. eHnasl oo nn r' al o, faar rakyl ı ı şgı an zal ı gs öi dni dl dü ir: mKeasribs toenmd li eo rki sn ii tn, AFMrgon2i0te0g, ibNi..A. F S3, l nergen, k n e ıla n Hc , a o g ğ lo a ı z n o ı nr a t l a t a e m d r a n ın a u d t y a if g n i u s i n ö sl t n u e c ğ m e u , s d k e ik u çi k l l l i a o r ­ -

"Sektör Toplantıları]" Abdurrahman KILIÇ b d te e u a , l u lı ö n n a n m c b a e il l i ı r d sl ö i ı ğ r. n i B d ve ü e n r ü s ei c k s ü t o e n mm o a sm e d i ç k di l e m iğ n i i n i n n ­ i öne çıkarıyorum. Örneğin, İnsansız ve elektronik devrelerin bulunmadığı yerlerde, karbondioksit gazının tercih edilmesi gerekir. Karbondioksit gazının kolay bulunabilmesi, ucuz olması, sistemlerinin kolay yenilenebilmesi ve test edilebilir olması, bu gazı öne çıkaranfaktörler. _ Ancak, karbondioksit kııllaıııınııwı sakmca yaratabileceği yerlerde diğer alternatifgazlar tartışılmalıdır. o ko lm la K a y a s rı b b , u o s lu n is d n te a io b m k il s l m e it r e in g si a , k z u o ı c n la u ın y z y e e d n ile il b e i n li e r b o i l l m m a e s s ı i , b ve u g te a s z t ı ö n eGçaı kzal ı dsaör nfda kü tröürcl eü rl .e r s u ­ ye ut kni l ivyea kdaat ı u syögnudnüor lümc üa ldeı rği nı , l öF a a z r r e d k l a l l i ı k k ol u e ls l la B al na v ı r e la d C n a , s t b i i s p ü t i e t y ü m a n l n e gg r a d ı z n ir l. ı ss ii bs ti eamy nl eı dr iı nr : sOö rnt da ümr dmaek i por ke sni -­ şr eü ar ek rs eij y e k o n , n k y u a o n n n u s m a k a nı t r n r a a ın r s a y z k o i n n u c y n i a r u n le g d m ı ü n e ­ ı sönTdaürtrmışmeka.mamızın ilk turunda, dh üe rr mi kei ks ios nt eumğ ul emr iuvzeu nH "agl oa nz l ıasl töenr ­ nş üa nt i fciegl earzilnair "akl mo nauks ui ns tdi ya ok ir öu mn dvüe ysöozrüumSa. yın Cem Eğrikavuk'a veriCem Eğrikavuk: gl i rat tzi ğd ian inz gbi bai hHs ae ltomn eakl S t i e z m r i n n ü a d t m i e fi k b t ü e e n k du yegğui ll.aKmual l laanr ıı nmaabl aanğlıamrlıı toalma na mp eekn çdoakn ahlet er rbni ar itni fi ngaa vz avnatra. j Bl ı uv eg adzelzaar ­ v ed a e n b ta ili j r l i ı z yönlerinden söz olaBnen" hbaul orandaaltteirpnikafyifai klaşım hangi gh aazn"g iy es irsitneem""Hsaol or uns u na ul tne r naal ttı inf iı çizmHeakloinstiiylkorçuıkmtı.ğı günden beri "emd iul dcii .z eGvei rbçier kgt eanz "doel asröankd lüarnms ee es at kğil sı ği yı l vee, eu lceukzt rl uo ğn iuky cl ai h, aiznl as ral an barışık olmasıyla mucizevi bir Yangın ve Güvenlik m Sayı 46 Eylül • Ekim '99 gg aü zndl eı .r dHea lkounr dg au zğıunmı n ukzu lol a nk ıal ddıağrı yeak toı nr ıomm iska shi ispt el emr il egr eorleuky loi r doul s ukni , ok al md aar s- ı bn u- t es i lset ef omni t as al enpt er ad il yl eorr idnue. d si e s v tŞ e a i mm m d le e i d r d i iy n e o i n b r u v g e te ü g r r e d a e k zl k l ı i i s o a ö l l n ı m ş d k a ü a r d n m ı l ğ ı e k ı ye edri llieyro ri ç. iHn abl oi l ne ab lut esrinsat et imf i lgear zt laal reı np yHaanl ognı n' as ög nödr eü rçmo ke pt eakhnaol ı l oojlims i an ds ıevkei gmeul i şymeenl iedreı nş ı ğdı ne dğ ae rml eenvdci ur tmdeumr ui z gerekiyor. Gazlı söndürme sistemlerini y ek o u n r ğ u ç u y o n o k r o u l b z ai . r lg a B i u k r i b a ş u d le l a u m y n a d c p u ih ı ğ la a u n z y la y e r a r ı l t e n ır r ı ı n e ml e rı i mn amkaudl dki ı ldaenğ, eerl iedk et rğoi ln, i skaski sl at en ma n y ble a il r r g , t i e l ç e k o r n i k n o l g ö o e n ji e n si m i n ş d id e bi k r i . r i F hy a ı e z k l d a ı e g t k e b l l i e i l ş g mm is e a e / kb oi l gp yi za al at emn ak oi mr ukma an ı a vl t eı nr di yao, r g. eYrai ynei d kbö u o r y r u l u e m n b d a ü a n y b ü b i k r i r o b di o r a d g y a a ı z k k l o ı a r s u l ö ı m y n o a d r k ü . r i m ç B in e u sistemi yatırımına gerek var mı? Cem EĞRiKA VUK

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=