Tesis Yönetim Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Levent Alatlı ile Türkiye’deki tesislerin yönetim anlayışını ve yangın risklerini konuştuk. Türkiye’de birçok tesisin uzman kişilerce yönetilmediğine dikkat çeken Alatlı; tesislerde bakımların, denetimlerin ve tatbikatların düzgün ve düzenli yapılamaması nedeniyle yangın konusunda risklerin oluştuğu görüşünde.

ÖNCELİKLE DERNEĞİNİZİN KURULUŞ AMACINDAN VE HEDEFLERİNDEN BAHSEDEBİLİR MİSİNİZ?

Geçtiğimiz yıl Aralık ayında 15 üye ile Tesis Yönetim Derneği’nin kuruluşunu gerçekleştirdik. Tesis Yönetim Derneği’nin kuruluşu çok hızlı ve örnek bir süreçte gerçekleşmiştir. Bu alanda bir dernek kurma fikri geçmişte de birkaç defa düşünülmüştü, 2017 Ağustos ayında bu fikir tekrar  ortaya çıktı. Tesis Yönetim (Facility Management) sektörünün önde gelen firmalarının öncülüğünde 4 ay içinde yapılan uyumlu ve düzenli çalışmalar sonrasında tüzük hazırlıkları tamamlandı. Kurucu üyeler tüzük ve derneğin temel prensipleri konusunda mutabık kaldı. 21 Aralık 2017 tarihinde derneğin resmi kuruluşu gerçekleştirildi. Derneğin kuruluşu sırasında kurucu üyelerle birlikte güzel bir sinerji yakaladık. Derneğin kuruluşundan hemen sonra fuar işbirliği sözleşmesi imzaladık. FM Expo İstanbul Fuarı ve TR FMC Türkiye Tesis Yönetim Konferansı’nı planladık. Fuar ve Konferansımız geçtiğimiz yıl 9 -11 Mayıs tarihleri arasında İstanbul Kongre Merkezi’nde gayet başarı bir şekilde düzenlenmiştir. Mart ayında Türkiye’yi temsilen EuroFM’e üye olduk. Gelecek yılın fuar ve konferans tarihleri 3- 6 Nisan 2019 olarak belirlendi.

Gelecek yıl fuarımızı ve konferansımızı çok daha büyük bir alana sahip olan Yenikapı’daki Avrasya Gösteri ve Sanat Merkezi’nde düzenleyeceğiz. Belki de 20 yıl öncesinde kurulmuş
olması gereken bir derneği geçtiğimiz yıl kurduk. Derneğimizin amacı ülkemizde tesis yönetim sektörünün tanıtılmasını ve geliştirilmesini sağlamak, Tesis Yönetim sektöründe yöneticilik yapan veya yönetim hizmeti veren kuruluş ve kişilere, aynı şekilde tesis yönetim hizmeti alan kuruluş ve kişilere yardımcı olmaktır. Üyelerin tamamı tüzel kişilerden oluşuyor ve şu anda 23 üyemiz bulunuyor. 23 üye çok fazla bir sayı gibi görünmüyor fakat bu üyelerin yaklaşık 55 bin çalışanı bulunuyor. Hizmet ettiğimiz projelerde ise 450 bine yakın bağımsız bölüm bulunuyor.
Bu da 450 bin tapulu ev ya da iş yeri anlamına geliyor. Üyelerimiz içerisinde iki kamu kurumu, sekiz uluslararası yabancı şirket ve sektöründe öne gelen ulusal firmalar bulunuyor. Tesis yönetimi konusundan kamuoyunu bilgilendirmek, kendimizi eğitmek, devlet kademesi ile ilişkilerimizi geliştirmek, mevzuatın güncellemesine katkı sağlamak, standartların çıkarılmasına destek olmak ve sektörün gelişimine katkı sağlamak gibi hedeflerimiz bulunuyor.

MEVCUT DURUMDAKİ STANDARTLAR VE MEVZUATI NASIL DEĞERLENDİRİYORSUNUZ? BU ALANDA ÜLKE OLARAK NASIL BİR KONUMDAYIZ?

Tesis Yönetimi ile ilgili EN 15221 standartları bulunuyor. Bunlar yedi cilt ve bunların sadece iki tanesi TSE tarafından Türkçeleştirilmiş durumda, diğerlerinin ise Türkçeleştirilmesi bekleniyor. Yeni olarak ISO 41001 standardı çıkmış durumda ancak henüz Türkiye’de yayınlanmadı. Bu standartlarla ilgili çalışmalarımızı yaparak konuyla ilgili tüm üyelerimizi bilgilendirmemiz, sonra kamuya tanıtmamız ve konularla ilgili üzerimize düşen görevleri yerine getirerek bu standartların Türkiye’de geçerli olmasına katkı sağlamamız gerekiyor. “Bu standartlar yeterli mi?” diye soracak olursak, kesinlikle değil. Çünkü bu standartlar minimum tarifleri içeriyor bu nedenle bu konular üzerine bazı çalışmaların yapılması ve belki de bir kısmının yerel koşullara uygun şekilde oluşturulması gerekiyor. Bugün çok yoğun çalışmalar yapan 12 komitemiz bulunuyor. Bu komitelerden bir tanesi yeni oluşturmuş olduğumuz standartlar komitesi, bu komitenin ana görevi Avrupa ve uluslararası alandaki standartların Türkiye’de tanıtılması yaygınlaştırılması geliştirilmesi ve bu konuyla ilgili gerekli işbirliklerini yapmak olarak belirlendi.

TÜRKİYE’DEKİ TESİSLERDE YANGIN GÜVENLİĞİ AÇISINDA EKSİK GÖRMÜŞ OLDUĞUNUZ HUSUSLAR NELERDİR?

Yangın güvenliği tesis yönetimi konusunun belki de en önemli konularından bir tanesidir. Son 20, 25 yıl içerisinde Türkiye’deki yapılar ve yapı teknolojileri çok hızlı değişti; yüksek yapılar, çok sayıda bağımsız bölümden oluşan karma projeler oluştu. Yönetimi ve denetimi giderek zorlaşan mimari yapılarla karşılaştık. Dolayısıyla bu yapıların da uluslararası ve ulusal yangın normlarına göre tasarlanmış olması oldukça önemli bir konudur. Öncelikle can güvenliği, sonrasında mal güvenliği, milli servetin korunması açısından bir tesisteki en önemli konuların başında yangın güvenliği gelir. Bu binaların yönetimlerinin profesyonel tesis yönetim şirketler tarafından gerçekleştiriliyor olması gerekiyor. Bununla beraber tesis yönetim firmalarının da uzmanlaşmış yangın firmalarından; bakım, denetim ve eğitim gibi konularda düzenli olarak faydalanmaları gerekiyor. Binalar yaşayan birer organizasyondur. İnşaatın tamamlanması sonrasında taşınmalar, dekorasyonlar, tadilat gibi işlemler yapılabiliyor ve hatların bir kısmında yapılan bir küçük kesik koca bir binanın yangın güvenliğini riske atabiliyor. Bu nedenle binalardaki yangın sistemlerinin düzenli bakımı, denetlenmesi ve kontrol edilmesi gerekiyor. Bu konuyla ilgili ilerleyen dönemde düzenleyeceğimiz eğitimlerle çalışanlarımıza ve sektörde olan firmalara eğitim vermemiz ve konuyla ilgili kamuoyunda bir farkındalık yaratmamız gerekiyor.

TÜRKİYE GENELİNDE TESİSLER YÖNETİMSEL ANLAMDA NE DÜZEYDE BÖYLE BİR DESTEK ALIYOR?

Şu an için maalesef Türkiye’de böyle bir istatistik bulunmuyor. Derneğimiz çok yeni ve ancak dernek olarak üyelerimizin yürütmekte olduğu projelerle ilgili bilgi sahibi olabiliyoruz. 55 bin kişiye yakın çalışanımız bulunuyor. 35 Milyon m2 seviyesinde yönetmiş olduğumuz tesis bulunuyor. Bu tesislerde bulunan tapulu, bağımsız bölüm sayısı yaklaşık 450 000 adettir. Türkiye’de 20 milyonun üzerinde konut ve ticari yapı bulunuyor. Bunların yönetiminin önemli bir kısmı; kat malikleri, kiracılar ya da uzman olmayan kişiler tarafından yönetiliyor. Dolayısıyla bu kişilerin yangın güvenliği konusunda eğitimli olmalarının ya da farkındalıklarının dışında birçok konuda bilgi birikimleri yeterli seviyede değil. Çok klasik bir apartman yönetimi ve ucuz yapalım mantığı ile bugün yeni teknolojik binalar yönetilmeye çalışılıyor. Zaman zaman medyaya yansıyan facialar bu konuda ne kadar geride olduğumuzu ortaya koyuyor. Derneğimizin amaçlarından bir tanesi de; belli boyutta bina yönetimlerinin mutlaka sertifikalandırılmış, konusunda ehliyet sahibi olan profesyonel kişiler tarafından yönetilmesi ve profesyonel denetim firmaları tarafından da denetlenmesini sağlamaktır. Bu tip binaların emekli olmuş birkaç kişiye yönetiminin bırakılması ve o binadaki insanların canı ve malının bu kişilere emanet edilmesi doğru bir konu değil.

Binlerce konutun olduğu projeleri yönetmek bir iki kişinin yapabileceği basit bir miş değil. Bu konunun uzmanı firmaların yapabileceği nitelikli bir iştir. Firmalarıniçerisinde de farklı uzmanlıklar bulunuyor. Otomasyon, yangın güvenliği, atık yönetimi, temizlik, güvenlik, teknik, muhasebe, hukuk hepsi ayrı ayrı uzmanlık gerektiren konulardır. Tesisi yönetimi bu ve benzeri çok fazla konuyu içerisinde barındıran yeni bir meslektir. Bugün ABD ve Avrupa’da tesis yönetimiyle ilgili üniversitelerde lisans ve lisansüstü eğitimleri veriliyor. Türkiye’de henüz bu şekilde bir eğitim bulunmuyor. Birkaç üniversitede iki yıllık emlak bölümleri ve bazı dersler söz konusudur. Amacımız üniversitelerle iletişimimizi geliştirerek bu konuda gelecekte özel eğitim programlarının ve inşallah bir gün lisans programlarının oluşmasını sağlamak. Sektörümüz şu an içinde Türkiye’de en çok istihdam sağlayan sektörlerden bir tanesi. Sadece üyelerimizde 55 bin çalışanımız bulunuyor. Alt yüklenicilerimizle birlikte bu sayı 80 bine kadar ulaşabiliyor. Derneğimize üye olmayan çok sayıda irili ufaklı tesis yönetim veya hizmet şirketi bulunuyor. Bunları da düşündüğümüzde çok daha yüksek bir sayıya ulaşıyoruz.

ULUSLARARASI ALANDA YAŞANAN GELİŞMELERİ DÜŞÜNDÜĞÜMÜZDE TÜRKİYE’DE BU ALANA YAPTIĞIMIZ VE YAPMADIKLARIMIZ NELERDİR?

Tesis yönetimi ülke olarak yeni yeni öğrendiğimiz ve yeni yeni önem verdiğimiz konulardan bir tanesidir. Avrupa’da ABD’de, Uzakdoğu’da çok uzun süre önce oluşan yüksek yapılarla birlikte bu sektörde gelişim gösterilmiştir. Bununla beraber dernekler, standartlar ve gelenekler oluşturulmuş. Örnek olarak Japonya’da belirli eğitimler sonrasında düzenlenen tesis yönetim uzmanlık sınavları sonrasında başarılı olabilen kişiler tesis yöneticisi olabiliyorlar. Bizim bu aşamalara gelmemiz için kat etmemiz gerek daha çok mesafe bulunuyor.

TÜRKİYE’DE ÖNEMLİ SEVİYEDE YAPILAŞMA BULUNUYOR. TESİSLERİMİZDE YANGIN GÜVENLİĞİ AÇISINDAN OLUMSUZLUKLAR HAKKINDA BİLGİ VEREBİLİR MİSİNİZ?

Gayrimenkul sektörü Türkiye’de son dönemde en hızlı gelişen sektörlerin başında geliyor. Kullanılan ürünlere ve tedarikçilere baktığımızda son derece iyi markalar ve kaliteli ürünlerin kullanıldığını görebiliyoruz. Türkiye’deki sıkıntı bu kaliteli ürünlerin alınıp sahada uygulanmasında ve sonra işletmesindedir. Projelendirme açısından da çok iyi firmalarımız bulunuyor. Malzeme kalitesi ve tasarım açısından AB’den eksik olan bir kısmımız olduğunu düşünmüyorum. Ancak en büyük sıkıntı uygulamada ve işletmede yaşanıyor. Bunları uygulayan kişilerin çoğunlukla gerekli eğitimi almamış kişiler tarafından gerçekleştirildiğini görüyoruz. Bu uygulamaları denetleyen kişilerin de denetimde yeterli seviyede olmadıklarını görüyoruz. Örnek vermek
gerekirse birçok binada yağmurlama sistemlerinin duman algılayıcılarının koruma plastiklerinin hala üzerinde durduğuna şahit olabilirsiniz. Yangın bakımları maalesef düzgün bir şekilde yapılmıyor, denetimler yapılmıyor, yangın tatbikatları yapılmıyor birçok projede binalar yangın konusunda ciddi riskler taşıyor. Bu konuların sadece tedarik firmaları ya da proje firmaları tarafından değil, bunun işletme ayağını oluşturan tesis yönetim firmaları ve de kat maliki kişi ve yönetimler tarafından da biliniyor olması gerekiyor. Düzenli bakım yapılmayan bir bina her türlü riske açık bir binadır.

SON OLARAK EKLEMEK İSTEDİKLERİNİZ NELERDİR?

Tesis Yönetim Derneği Avrupa’daki tesis yönetim platformu olan EuroFM’in bir parçasıdır. Ben de aynı zamanda EuroFM’in Türkiye elçisiyim. Dolayısıyla Avrupa standartları ve normlarını da yakından takip etmeye çalışıyoruz. Avrupa’dan ve dünyadan bu konudaki bilgilerin transferiyle tüm paydaşların daha eğitimli ve donanımlı hale gelmesi için çaba sarf ediyoruz. 3 – 6 Nisan 2019 tarihinde FM Expo İstanbul Tesis Yönetim fuarımız ve TR FMC 2019 Türkiye Tesis Yönetim Konferansımızı Yenikapı’daki Avrasya Gösteri ve Sanat Merkezinde düzenleyeceğiz. 2018’de yaptığımız ilk TR FMC konferansımızda Avrupa’dan 6 konuşmacımız oldu. Konusunda uzman çok değerli kişiler yangın güvenliği, enerji yönetimi, Avrupa standartları, endüstriyel tesisler, toplu yapılar, hukuk altyapısı, yeni şehir  hastaneleri gibi tesis yönetiminin değişik ve güncel konularda bilgi ve deneyimlerini paylaştılar. TR FMC 2018 Konferansımızda Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç hocamızın oturum başkanlığını yaptığı “Tesis Yönetiminde Yangın Güvenliği ve Sürdürülebilirliği” konusunda da bir panelimiz vardı. TÜYAK, Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı Başkanı Taner Kaboğlu, TSP Yönetim Kurulu Üyesi Levent Bağan ve Etik Kontrol Yangından Korunma Mühendisi Alican Kabataş bu panelde konuşmacılarımız oldu ve bizlerle değerli bilgiler paylaştılar. Amacımız FM Expo İstanbul Fuarı’nı sadece Türkiye için değil Avrupa ve Ortadoğu için de bir bölgesel tesisi yönetim fuarına dönüşmesidir. Bu fuarın içinde düzenleyeceğimiz TR FMC konferanslarımızda da yerli ve yabancı uzmanların, Türkiye’nin en fazla istihdam sağlayan sektörlerinden biri olan tesis yönetimi ile ilgili bilgi aktarmasını ve sektörle paylaşmasını oldukça önemsiyoruz. Yangın ve Güvenlik Dergisi olarak yapmış olduğunuz bu röportaj için çok teşekkür ederim.