Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç

Göreve baÅŸlayalı birkaç ay olmuÅŸtu. Bir yaz sabahı erkenden telefon çaldı. Ä°tfaiye Komuta Merkezi arıyordu. BeyoÄŸlu tünelde Yapı Kredi Bankası’nın yandığını söyledi. Araç dışarıda bekliyordu. Olay yerine vardığımda, binanın giriÅŸ katında bulunan banka ÅŸubesinin içi duman doluydu ve kapıdan içeriye itfaiyeciler su sıkıyordu. Ä°çeride nerenin yandığı görünmüyordu. Ne var ne olmuÅŸ diye sorduÄŸumda, önemli bir ÅŸey olmadığını söylediler. Peki, neresi yanıyor dediÄŸimde bir ÅŸey söyleyemediler. Camı kırın duman çıksın bakalım dedim, camı kırdılar duman gitti, zemin katta hiçbir yangın görünmüyordu. Biraz sonra duman iyice çekilince asma tavan arasında kabloların yandığını fark ettik.

Muhtemelen kemiricilerin kabloya zarar vermesi nedeniyle kısa devreden yangın meydana gelmiÅŸ ve kablolar yanmaya baÅŸlamış içerisi tamamen duman dolmuÅŸ, yangın olmamasına raÄŸmen zemin kata tutulan su ile bütün bilgisayarlar zarar görmüÅŸtü. Oysa yangın zemin katta deÄŸildi. Ä°lk öÄŸrendiÄŸim ve ilk bilinmesi gereken hususlardan biri yangının kaynağının bulunmasıdır. Yangının kaynağının bulunabilmesi için öncelikle dumanın tahliye edilmesi gerekir. EÄŸer yangının olduÄŸu mekânda pencere varsa itfaiye geldikten sonra, önce pencerenin açılması, açılamıyorsa kırılması gerekir. Yangın bodrum katta ise duman atım fanları çalıştırılmalı yoksa turbex fanlarla dumanın boÅŸaltılarak yangının kaynağı bulunmalıdır. ÇoÄŸunlukla pencerenin açılmasının hava giriÅŸi nedeniyle yangını büyüteceÄŸi düÅŸünülerek pencere açılmaz, bu doÄŸrudur.

Gerçekten pencere açıldığı veya kırıldığı zaman taze havanın girmesi ile yangın parlar. Bu nedenle itfaiye olay yerine gelmeden yangına hava giriÅŸi saÄŸlanmaz. New York itfaiyesi olay yerine gelmeden önce Duman Atış fanlarının çalıştırılmasını ve pencerelerin açılmasını yasaklamıştır. Bu husus itfaiye gelmeden önceki durum içindir. Ä°tfaiye olay yerine geldiÄŸi zaman olaya müdahale edeceÄŸi noktaları belirler, hortumları serer ondan sonra pencereyi açar veya camı kırar. EÄŸer duman atışı sırasında parlama olursa, parlama noktasını su tutarak söndürür.

Asma tavan arası yangınların kaynağının bulunması ve söndürülmesi zordur. Öncelikle yangın kaynağının yeri tahmin edildikten sonra asma tavan kancalarla indirilerek yangın söndürülür. Yangın kaynağının bulunması konusunda önceden alınan tedbirler büyük yarar saÄŸlar. Duman dedektörü varsa yangının ilk algılamanın yapıldığı noktaya yakın bir noktada baÅŸladığı kesindir. Ofislerde asma tavan arasına duman dedektöründen daha çok sprinkler sisteminin yapılması uygundur. Böylece hem yangın kaynağı belli olur hem de otomatik söndürme saÄŸlanır. Ayrıca, kiracı deÄŸiÅŸip asma tavanı deÄŸiÅŸtirileceÄŸi zaman mekân korumasız kalmaz. Ä°tfaiyeciler olay yerine geldiÄŸinde, yangın olan mekânda yoÄŸun duman varsa öncelikle dumanın dışarı atılmasını düÅŸünmeli, yangının kaynağını tahmin etmeden dumana su tutulmamalıdır.